Heb je een creatief idee dat je verder wilt ontwikkelen, een cultureel project dat je wilt realiseren of wil je investeren in jouw onderneming? Dan ben je waarschijnlijk op zoek naar financiering. Subsidies en fondsen liggen voor de hand, maar er is zoveel meer mogelijk! We nemen je mee in de belangrijkste vormen van financiering in de cultuursector.
Hoe kun je je werk, activiteiten en projecten het beste financieren? Er zijn verschillende mogelijkheden. Het is altijd verstandig om van meer dan slechts één inkomstenbron afhankelijk te zijn. Het spreiden van je inkomsten uit verschillende bronnen is noodzakelijk voor een gezonde beroepspraktijk of bedrijfsvoering. Aan iedere financieringsvorm zijn voor- en nadelen verbonden. Op zoek naar een goede financieringsmix dus! Welke vorm van financiering past bij jou?
Eigen inkomsten
Eigen inkomsten zijn inkomsten verkregen uit diensten of producten die in de markt gezet worden. Er zijn verschillende soorten eigen inkomsten te onderscheiden:
- Honoraria voor werk in opdracht. Houd daarbij rekening met de Fair Practice Code. Tip: kijk goed naar richtlijnen en adviestarieven van bijvoorbeeld vakbonden en beroepsverenigingen, maak een realistische inschatting van de te maken (on)kosten en benodigde tijd en leg afspraken vast in een offerte of contract.
- Publieksinkomsten: betaald bezoek aan voorstelling, expositie, concert, lezing, etc. Dat kan zowel fysiek als virtueel/digitaal.
- Verkoop van producten, zoals kunstwerken en -objecten, publicaties en merchandise.
- Verkoop van diensten, zoals het delen van kennis en expertise middels het geven van lessen, cursussen, workshops of gastcolleges.
- Commissie uit verkopen via intermediairs, vaak een bepaald percentage van de verkoopopbrengsten. In de cultuursector wordt veel gewerkt met intermediairs, zoals een galerie, impresariaat, uitgeverij, label of agentschap. Deze bemiddelaars vertegenwoordigen makers of gezelschappen en brengen hun werk naar kopers of afnemers.
- Royalty’s: de vergoeding die betaald moet worden voor het gebruik van andermans rechten. Denk aan auteursrecht, naburige rechten, octrooirecht, tekeningen- en modellenrecht, merkenrecht, handelsnaamrecht.
- Verhuur van faciliteiten, zoals werkplekken, repetitieruimtes, ateliers, zaalverhuur, etc. Oftewel: verdienen aan het eigen gebouw door dit open te stellen voor externe partijen.
Sponsoring
Bij cultuursponsoring gaat het om een wederkerige overeenkomst tussen een bedrijf of organisatie (de sponsor) en een culturele partij (de gesponsorde), waarmee beide elkaar een dienst bewijzen. Sponsoring kan op twee verschillende manieren:
- met geld: een directe financiële bijdrage of indirect via het aanbieden van korting
- in natura: het leveren van materialen, faciliteiten, diensten of kennis/advies.
In ruil biedt de gesponsorde publiciteit middels een naams- of logovermelding, entreekaarten of andere faciliteiten als tegenprestatie.
Misschien vraag je je af: waarom zou een bedrijf of organisatie mijn culturele project of mijn culturele activiteiten willen sponsoren? Er zijn genoeg redenen!
Sponsoring is voor commerciële bedrijven vaak een manier om hun imago te versterken, meer naamsbekendheid op te bouwen of een specifiek publiek te bereiken. Denk aan Philips als hoofdsponsor van het Rijksmuseum en de samenwerking tussen Swatch en de Eindhovense breakdancecrew The Ruggeds. Voor maatschappelijke organisaties is sponsoring een manier om hun betrokkenheid bij een bepaald onderwerp te tonen en om een bijdrage te leveren aan het maatschappelijk debat hierover. Zo werd de documentaire Dokter Kees van de Brabantse filmmaker Jesse van Venrooij, over de dilemma’s van euthanasie bij gevorderde dementie, mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Voor bedrijven en organisaties is cultuursponsoring dus vaak een PR-instrument of marketingtool.
Een sponsordeal moet de sponsor voordeel opleveren en het project moet passen binnen de doelstelling en marktstrategie van de sponsor. Het is daarom van belang voldoende informatie te verzamelen over een potentiële sponsor en een sponsoraanvraag goed voor te bereiden. Een persoonlijke benadering met een sponsorpakket (met bijvoorbeeld achtergrondinformatie, publiciteitsmateriaal en een voorbeeldcontract) op maat werkt het beste.
Ook voor culturele partijen zijn er veel voordelen aan sponsoring. Je kunt er niet alleen geld, maar ook ontbrekende faciliteiten, kennis en ervaring mee in huis halen (sponsoring in natura). En vaak kun je meeliften op de marketing- en communicatiemogelijkheden van de sponsor, waardoor je je zichtbaarheid en bereik vergroot.
Meer weten over sponsoring? Kijk ook eens in ons dossier over dit onderwerp.
Subsidie
Er zijn ontzettend veel verschillende subsidiemogelijkheden en fondsen voor de ondersteuning van culturele activiteiten en projecten. Een fonds is simpel gezegd een pot geld dat met een bepaald doel bij elkaar is gebracht en dat je voor dat doel kan aanspreken. Er zijn twee soorten fondsen: publieke en private fondsen. Fondsen zijn er daarnaast op verschillende niveaus: gemeentelijk, provinciaal, landelijk en Europees. En er zijn in beginsel twee type subsidieondersteuning: meerjarige ondersteuning en eenmalige projectsubsidies. We begrijpen dat je misschien door de bomen het bos niet meer ziet. Hoe vind je de weg in subsidieland? We helpen graag op weg in onze Wegwijzer Subsidieland.
Crowdfunding
Een project financieren én investeren in een duurzame relatie met je publiek? Dan is een crowdfunding-campagne ideaal. Het concept is eenvoudig: als initiatiefnemer plaats je jouw project op een crowdfunding-platform met een wervende tekst, tegenprestaties en een aansprekend filmpje. Je stelt jezelf een deadline om een bepaald doelbedrag op te halen. Vervolgens vraag je aan jouw achterban je project te steunen door middel van een donatie. Iedere donateur krijgt een beloning in de vorm van een van de tegenprestaties die jij zelf hebt bedacht. Zo financier je niet alleen je project, maar creëer je ook een community van fans en ambassadeurs rondom jouw project. Daarmee kun je laten zien dat er draagvlak is voor je project en zorg je voor meer zichtbaarheid. Zo’n groep supporters kun je bovendien blijvend aan je binden, waardoor je ook in de toekomst nog een beroep op hen kan doen.
Meer weten over crowdfunding? Kijk ook eens in ons dossier over dit onderwerp.
Wist je dat Brabantse makers en culturele organisaties die een crowdfunding starten mogelijk in aanmerking komen voor een subsidiebijdrage van 15% van het streefbedrag?
Mecenaat
Mecenaat is het belangeloos bijdragen aan het algemeen nut door middel van giften. Een mecenas of filantroop is een vermogend persoon die geld geeft aan een maker of culturele organisatie. Een vriendenkring van een maker of culturele organisatie bestaande uit een groep kleine(re) donateurs is ook een vorm van mecenaat.
In de basis is mecenaat belangeloos. Het verschilt op dit vlak met sponsoring, wat een zakelijke uitruil is. In de praktijk spelen er natuurlijk wel degelijk belangen voor een mecenas. Enkele voorbeelden van “geefmotieven” zijn zingeving, aanzien en reputatie, een positief zelfbeeld of een behoefte aan (exclusieve) nabijheid, betrokkenheid of gevoel van collectiviteit.
Hoe vind je zo’n (groep) gulle gever(s)? Mecenaat heeft eigenlijk weinig met geld te maken, maar alles met het opbouwen van een netwerk en aangaan van relaties. Het vraagt om inspanning en geduld, maar er liggen zeker kansen.
Tip: Leve het Geven onderzoekt hoe creatieve professionals optimaal kunnen profiteren van de culturele filantropie in Nederland. Op de website delen zij hun inzichten en tips met jou.
Lening
Als jouw investering zichzelf kan terugverdienen, is een lening een interessant instrument. Denk aan het publiceren van een fotoboek of opnemen van een album. Dat vraagt om een voorinvestering wat betreft drukwerk of opnamestudiohuur. Dit zijn kosten die je later kunt terugverdienen, bijvoorbeeld door de verkoop van je fotoboek of album, maar het zijn ook kosten die je vaak niet zomaar kan voorschieten. Een ander voorbeeld is het investeren in kostbare apparatuur voor je atelier of studio. Dit soort bedragen kun je waarschijnlijk niet in één keer betalen, maar wel stap-voor-stap afbetalen met een maandelijks bedrag. Ook voor tijdelijke liquiditeitsproblemen kan een lening een oplossing zijn. Zo kun je een periode waarin je niet aan de betaling van vaste lasten kunt voldoen overbruggen.
Meer weten over het werken met een lening? Kijk ook eens in ons dossier over dit onderwerp.
Voor de cultuursector zijn speciale leenmogelijkheden met een laag rentepercentage. De Brabantse Cultuurlening maakt lenen mogelijk tot een bedrag van maximaal € 60.000,- tegen een lage rente van 1%.
Handig: de Culturele Financieringswijzer van Cultuur+Ondernemen.
Vind je route naar de meest geschikte en best passende financieringsbronnen voor jouw project, product of onderneming.
Meer weten over financiering in de cultuursector?
Neem contact met ons op.
