‘2018 draait om trots zijn op ‘ons’ talent’

Een interview met gedeputeerde Henri Swinkels (Leefbaarheid en Cultuur) over cultuur in 2018 en de start van de campagne ‘Brabant Cultuur’.

- Geschreven door Karien Verhappen

Het jaar is begonnen. Waarvoor maakt u zich in 2018 hard?

“We zijn door het Ministerie gevraagd na te denken over hoe we als BrabantStad (Breda, Eindhoven, Helmond, ‘s-Hertogenbosch, Tilburg en Provincie Noord-Brabant) de regie kunnen nemen op onze regionale infrastructuur. Dat betekent dat we met onze culturele instellingen een gedeelde visie maken en zoeken naar integratie. Op basis daarvan kunnen zij bijvoorbeeld gezamenlijk subsidie aanvragen en nemen we wat bureaucratie weg. Daarnaast is het dit jaar Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed, dus dat gaan we een podium geven. De Zuiderwaterlinie, 160 km aaneengesloten erfgoed, is bijvoorbeeld uitgedaagd activiteiten te ondernemen die hen op de Europese kaart zetten.”

Hoe staan deze activiteiten in verhouding tot die van de afgelopen drie jaar?

“Toen ik begon als gedeputeerde had ik ongeveer een half jaar nodig voor de vraag ‘Hoe werkt het hier?’. Toen ik wist wat ik wilde bereiken was het de vraag ‘Hoe dan?’. De afgelopen jaren hebben we gewerkt aan het maximaal versterken van het Brabantse culturele veld binnen de bestaande, landelijke regelingen. Komende jaren werken we eraan om vanuit BrabantStad met het hele culturele veld de input te leveren voor een nieuwe landelijke regeling. We denken na over hoe we ook de talenten die nog niet tot ‘de gevestigde orde’ behoren op nationaal niveau goed kunnen ondersteunen, zodat ze de kans krijgt door te groeien.”  

Hoe past de campagne Brabant Cultuur (16 januari gelanceerd) in uw visie op 2018?

“Als Brabanders weten we soms niet wat voor variatie aan talent er is in onze provincie. Ook Den Haag en de Randstad zien lang niet altijd wat er hier gebeurt. Met de campagne Brabant Cultuur willen wij als Provincie Noord-Brabant samen met bkkc, Brabant C, Cubiss en Kunstbalie die vele talenten zichtbaar maken aan een groot publiek; dat verdienen ze. We hebben in Brabant vaak de houding ‘doe maar gewoon’. Bescheidenheid is enerzijds een mooi stukje van onze cultuur, anderzijds vind ik het belangrijk dat we vertellen dat we talenten hebben die hoge ogen gooien, nationaal en internationaal. Als we dat binnenkamers houden, dan wordt het ook moeilijker hierover te vertellen bij het werven van fondsen.”

Dat de campagne begint met een publieksprijs voor talent is vast niet toevallig?

“De winnaars van de publieksprijs worden het gezicht van de verdere cultuurcampagne en winnen ieder € 2.500,-. De publieksprijs geeft de campagne dus gezicht, maar waar het om draait is dat het publiek kennis maakt met bijzondere talenten, bekende en minder bekende. Het is een interactieve manier om het draagvlak voor talenten te meten én vergroten. Om de groep genomineerden bij elkaar te krijgen hebben we een oproep gedaan aan de Brabantse kunst en cultuur sector, waarbinnen een uniek draagvlak is voor investering in talenten, om talenten voor te dragen. Beleidsmedewerkers, programmeurs bij festivals, makers en maatschappelijke organisaties die een link hebben met cultuur en een hele hoop andere professionals droegen samen 170 talenten voor. Op basis van drie criteria (het talent heeft (inter)nationaal een bijzondere prestatie geleverd, heeft de potentie en ambitie een groter publiek te bereiken en is afkomstig uit Brabant of woont of werkt er) zijn 30 talenten genomineerd. Deze zijn dinsdag 16 januari bekend gemaakt. Het is een diverse groep die de top van de sector met de basis kan verbinden. Daarmee bedoel ik dat deze talenten jongeren kunnen inspireren, kunnen laten zien wat je kunt bereiken. Het zijn belangrijke ambassadeurs.”

Welk talent is uw favoriet?

“Het is zo’n diverse groep geworden, de talenten laten zich niet met elkaar vergelijken. En juist dat is ook het mooie en spannende eraan. Iedereen die stemt doet dat niet op één persoon, maar op drie talenten. Zo gaat het publiek zich ook in de verhalen van voor hen nog onbekende talenten verdiepen. Met de verhalen van de talenten willen we ook laten zien hoe goed we in Brabant samenwerken aan talentontwikkeling. Aan het begin van mijn periode hier merkte ik twee dingen: dat jongeren aan het einde van de middelbare school twijfelen over de culturele sector en dat afgestudeerden aan kunstopleidingen uit Brabant vertrekken of iets anders gaan doen. Doordat we de afgelopen jaren intensief hebben geïnvesteerd in talentontwikkeling, ontstaat er een klimaat waarin de talenten in Brabant blijven en ook terugkomen. Dit zijn de verdiensten van de goede samenwerkingen en investeringen van de hele Brabantse cultuursector.”

Wat zijn de andere thema’s van de campagne?

“Dat weten we nog niet precies, maar cultuureducatie krijgt in ieder geval aandacht. Een aantal jaar geleden zijn een aantal centra omgevallen. Docenten en organisaties hebben nieuwe vormen van educatie ontwikkeld, binnen- en buitenschools. Ik wil gemeenten en scholen een gereedschapskist geven waarin deze terugkomen, ze laten zien hoe het ook kan en ze inspireren. Wat ook aandacht krijgt in de campagne zijn festivals. Festivals zijn een podium voor vernieuwing en trekken nieuw publiek. We hebben een goed festivalklimaat en mogen laten zien hoe divers we ook hierin zijn.”

Naar welke momenten in het komende jaar kijkt u uit?

“Ik heb het geluk dat ik op veel plekken wordt uitgenodigd waar mensen met een bijzondere passie werken. Ik kijk ernaar uit hen te ontmoeten. Ook heb ik onder andere veel zin in carnaval, de Brabantsedag en het Bloemencorso. Daarnaast onderzoeken we nieuwe vormen en nieuw publiek voor symfonische muziek. Ook dat begint bij makers, bij een viertal arrangeurs. Ik kijk ernaar uit met het veld de omstandigheden te creëren voor vernieuwing, vanuit nieuwsgierigheid. Nieuwsgierigheid is ook wat ik iedereen dit jaar toe wil wensen. Nieuwsgierigheid naar wat een ander doet, zodat je je buiten je eigen veld oriënteert. En laten we trots zijn op de ander: op die manier behouden we het mooie van onze bescheidenheid, maar kan onze gezamenlijke trots ook groeien. Én maken we verbinding met elkaar.”