Urban leeft. Dat wat niet urban is, wordt urban gemaakt. Urban spreekt aan en krijgt veel aandacht. Waarom is dat zo? Wat maakt de term los? Wat is urban eigenlijk echt? En wat is er in Brabant écht urban? Mestmag.nl stelde deze vragen aan Angelo Martinus, organisator van EMOVES, en Loek Jurres, organisator van Boogiedown.
Geschreven door Renée de Kruif
De term urban
“Urban is een term die is verzonnen door een ambtenaar”, zegt Angelo. Loek vult daar mooi op aan. “De term urban is overgewaaid uit de Verenigde Staten. Vanuit Boogiedown organiseren wij al jaren evenementen. In het begin was urban een slechte duiding voor datgene wat wij doen. Een veralgemenisering kan je het noemen. We hebben geprobeerd het onderscheid aan te geven in verschillende aanvragen.”
Urban betekent letterlijk stedelijke- of straatcultuur. “Door de jaren heen heeft urban een eigen lading en gezicht gekregen. Een lading waaraan wij ons prima kunnen spiegelen”, aldus Loek. “De uitgangspunten van de ‘nieuwe’ urban cultuur zijn namelijk veelal gestoeld op dezelfde uitgangspunten als de hiphopcultuur. Hiphop is echter slechts één van de vele stromingen binnen de urban cultuur. Urban is een serieus groeiende subcultuur. Al zijn wij van mening dat urban een enorm breed begrip is, waarvan de mensen vaak niet kunnen overzien hoe groots het is. De cultuur omvat veel meer dan muziek. Het is een cultuur en een levensstijl.” Angelo vult daarop aan. “Er was eerst veel weerstand vanwege het feit dat alles urban heette. Maar urban groeide zo sterk dat je er niet meer omheen kon. Gemeenten zagen dat ook en nemen urban daarom ook mee in het beleid. Mensen uit de urban cultuur zitten er niet mee dat alles op één hoop is gegooid. Ze weten van zichzelf waar ze bij horen en vinden de ontwikkelingen prima.”
Modeverschijnsel
De term urban bestaat dus al heel erg lang. Alleen lijkt het voor iemand die niet in de urban cultuur zit, alsof in één keer alles urban wordt gemaakt. “Het is geen trend van de laatste tijd”, verklaart Loek. “De term is al jaren oud. De trend is echter dat deze stroming is geadopteerd door de culturele sector. Tegenwoordig is er veel meer ondersteuning voor deze stroming en daardoor is er ook meer waardering ontstaan.” Angelo bevestigt ook dat de overheid de urban cultuur nu meer stimuleert. “Urban bestaat al zo’n veertig jaar. De overheid en verschillende fondsen pakken het alleen nu pas op. Dat komt ook omdat het toegankelijker is gemaakt. Urban is er altijd wel geweest, maar nu komt het boven drijven. Het is dan ook geen modeverschijnsel, want het was er altijd al en zal er ook altijd zijn.”
Volgens Loek moet ook niet alles urban gemaakt worden. “Je moet het niet willen om alles urban te maken. Urban groeit vanaf de grond en je kan iets niet naderhand urban maken. Je kan wel iets de uiterlijke kenmerken geven van urban, maar de interne drive is een primaire noodzaak voor het gevoel.” Dat urban gevoel komt veel voort uit nieuwsgierigheid volgens Angelo. “Vroeger had je een hele duidelijke verhouding van docent en leerling. Als je op muziekles ging, vertelde de docent je wat je ging leren en op welke manier. De nieuwe generatie bepaalt zelf hoe ze cultuur maken, waar ze dat beleven en op welke manier. Dat kan in een buurthuis zijn, maar ook gewoon op straat. Er is veel meer vrijheid in vergelijking met vroeger en daarnaast kan je deze nieuwe vorm van cultuur overal beoefenen. En met de komst van het internet kan je veel leren van anderen en het daarna zelf oefenen.”
Populariteit
We kunnen constateren dat urban populair is. Maar waar komt dat door? “Waarschijnlijk omdat de bottom-up mentaliteit goede weerstand biedt tegen de gevestigde orde”, zegt Loek. “Urban manifesteert zich vooral omdat het een artistieke kunstvorm is die ontstaat vanuit de maatschappij. Het is geluid tegen de institutionele wereld van andere kunstvormen.” Loek verklaart ook waar het succes vandaan komt. “Waarschijnlijk dankzij de diversiteit en enorme aanhang die eromheen is ontstaan.
Urban in Brabant
Veel gemeenten in Brabant denken mee in de ontwikkeling van de urban cultuur. “De stedelijke infrastructuur leent zich ook om de openbare ruimten een nieuwe bestemming te geven”, zegt Loek. “Denk daarbij bijvoorbeeld aan de herontwikkeling van de Spoorzone. De enorme achterban van de urban cultuur, de vraag om meer culturele diversiteit en uitdagingen op het gebied van stedelijke herinrichting, legitimeren de populariteit. Het valt op dat fondsen, overheden en stichtingen zich graag profileren binnen de urban cultuur, maar de financiële kaders en middelen lopen vaak nog achter ten opzichte van andere disciplines in de culturele sector. Deze transformatie gaat maar heel geleidelijk.”
Ook Angelo ziet de sterke kant van Brabant als het over urban gaat. “Brabant is een voorloper. Voorheen keken we altijd naar de Randstad en was Brabant de underdog. Dat is helemaal veranderd. Kijk naar het aantal urban sportparken in Brabant en de hoeveelheid festivals binnen de urban cultuur zoals Boogiedown en WOO HAH!. Daarnaast komen de beste breakdance crews van Nederland uit Tilburg en Eindhoven. Als de faciliteiten er zijn, bloeit daar talent en community omheen. In Brabant is dit sterk groeiend en wordt het ook sterk gestimuleerd door het beleid van de gemeenten daarop af te stemmen. Zo is de Berenkuil in Eindhoven een plek waar je ongestoord graffiti mag spuiten. Een mooi voorbeeld van hoe het ook kan. Een ander voorbeeld zijn de BMX parken, waar kussens zijn geïntegreerd in de grond zodat je zacht valt bij het oefenen van trucs en kunsten. Er wordt goed meegedacht over hoe urban een plek kan krijgen in onze maatschappij. Het krijgt nu dus een plek, maar het was er altijd al.”
Loek brengt nog een nuance aan: “Niets van evenementen of gebouwen is urban. Dat is namelijk enkel de zichtbare output. It’s a way of living. Urban is voor ons een vorm van expressie, ontstaan vanuit de wortels van de samenleving in de straatcultuur. Het draait veel meer om de normen en waarden. Gedrevenheid om met minimale middelen het maximale te bereiken. Zaken doen vanuit passie, liefde, gedrevenheid en respect.”
Dit artikel kwam tot stand dankzij onze partner Brabant C.
