Op 1,5 meter afstand van elkaar naar kunst kijken: vanaf 1 juni is dat het ‘nieuwe normaal’ en mogen musea hun deuren weer openen. Voorwaarde: ze moeten zich wel houden aan het museumprotocol dat de Museumvereniging, brancheorganisatie van ruim 400 Nederlandse musea, opstelde. Het doel van het voorlopige protocol: ‘ervoor zorgen dat een veilig en verantwoord bezoek van musea voor publiek, vrijwilligers en medewerkers weer mogelijk wordt’. Er gaat namelijk niets boven een échte ontmoeting met kunst en erfgoed. Hoe bereiden de Brabantse musea zich voor op deze nieuwe museuminrichting? Vijf musea aan het woord.
– Geschreven door Simone Vos
Stedelijk Museum Breda: Geen grote ingrepen
“Bij de start van Stedelijk Museum Breda, bijna drie jaar geleden, hebben we goed nagedacht hoe bezoekers zich door het gebouw bewegen. Aandacht voor schilderijen en objecten kun je alleen organiseren door te kijken door de ogen van de bezoekers. Hun gedrag wordt grotendeels bepaald door de structuur en de routing van het gebouw, de indeling van de ruimte, het ontwerp van tentoonstellingen en de informatie van publieksmedewerkers”, vertelt Dingeman Kuilman, directeur van Stedelijk Museum Breda. “Als dat allemaal klopt, hoef je in deze coronatijd geen grote ingrepen te doen.”
“Natuurlijk, de hygiëne is extra belangrijk en je moet geen twee- of driezits bankjes neerzetten, maar stoelen. Maar verder gaan we er van uit dat onze bezoekers zich in het museum net zo verstandig gedragen als in de Albert Heijn”, zegt Dingeman. “Daar kun je goed zien hoe mensen in de afgelopen periode geleerd hebben om op basis van een paar simpele regels elkaar te beschermen.”
Stedelijk Museum Breda | Expositie Sef Peeters | foto Marian Schutte
Oorlogsmuseum Overloon: Nieuwe eenrichtingsroute met paden van drie meter breed
Ook bij het Oorlogsmuseum Overloon is het 1,5 meter–proof maken van het museum goed mogelijk. “We hebben de mazzel dat we heel veel ruimte hebben”, vertelt Janneke Kennis, PR Manager van het Oorlogsmuseum. “Een aantal weken geleden zijn we begonnen. We hebben een vaste routing gemaakt door het museum, waardoor er nu een eenrichtingsroute is. We maken de paden drie meter breed, zodat mensen elkaar veilig passeren en er zo min mogelijk ruimte ontstaat voor opstoppingen.”
“Hiervoor hebben we een aanzienlijk aantal voertuigen verplaatst. Daar zijn we even zoet mee geweest”, gaat Janneke verder. “Daarnaast hebben we op de toiletten en in de museumshop ruimte gemaakt voor de veiligheid van de bezoekers en onze medewerkers. Het museumcafé is nu zo ingericht dat bezoekers daar drankjes en een snack kunnen afhalen. Ze mogen deze meenemen in het museum, maar men kan niet in het restaurant zitten.”
“We volgen het protocol en hebben dus schermen bij de receptie geplaatst. Ook is er alleen online ticketverkoop op datum en met een tijdslot”, zegt Janneke. “We hebben de vrije ruimte opgemeten om zo het maximaal aantal bezoekers vast te stellen en passen ons daaraan aan. Met z’n allen zetten we onze schouders eronder om bezoekers te mogen ontvangen.”
Oorlogsmuseum Overloon | foto: Jacques Hendrix
Mutsenmuseum: Geen rondleidingen en telefonisch reserveren
In tegenstelling tot het grote Oorlogsmuseum, is bij het piepkleine Mutsenmuseum in Sint-Oedenrode lastig om volgens protocol te werken, vertelt Gerdien van den Brand, onbezoldigd beheerder van het Mutsenmuseum. “We kunnen geen rondleidingen meer geven, want zelfs als we aan één persoon een rondleiding geven, staan we te dicht bij elkaar”.
“De applicaties om te reserveren zien er afschrikwekkend technisch en duur uit, dus ik vermeld op onze website en Facebook dat bezoekers telefonisch kunnen reserveren. Dan boek ik één uur voor één persoon of voor meerdere personen binnen een gezin. We zitten in hetzelfde gebouw als de VVV en zij hebben gelukkig een pinautomaat waarvan we gebruik mogen maken, want contact geld willen we niet meer.”
Van Abbemuseum: balans tussen vrijheid van beweging en veilige bezoekersstroom
De routing door het pand, duidelijke communicatie naar bezoekers over de maatregelen, het aanpassen van de website en de online ticketshop, de werking van de shop en het café; bij het Van Abbemuseum is alles in volle gang. “We maken ons klaar voor de heropening op 2 juni en voorop staat dat bezoekers zich veilig én prettig voelen. Daarnaast leggen we de laatste hand aan de nieuwe tentoonstelling Yael Davids: A Daily Practice (oorspronkelijk gepland op 21 maart)”, vertelt Neeltje van Gool, senior marketing, communicatie en pers bij het Van Abbemusuem.
“Onze uitgangspunten zijn het protocol, de richtlijnen van het RIVM en diverse onderzoeken. Daarnaast hebben we een enquête gehouden onder onze nieuwsbriefabonnees om te horen wat zij belangrijk vinden voor de heropening”, aldus Neeltje. “Een goede balans tussen vrijheid van beweging en een veilige bezoekersstroom is wel een hoofdbreker. Daarom beginnen we kleinschalig. Misschien is er daardoor in het begin meer vraag naar tickets dan we kunnen aanbieden.”
“Gelukkig werken we al met een online ticketshop en kunnen we zo duidelijk via e-mail communiceren naar onze bezoekers”, zegt Neeltje. “Ze worden vooraf geïnformeerd over de voorzorgsmaatregelen op het gebied van hygiëne en veiligheid. Achteraf vragen we naar hun bezoekerservaring. Zo heb je snel in kaart wat er goed gaat en wat verbetering vraagt.”
Houd het museum een plek voor schoonheid en verbeeldingskracht
Voor Dingeman werkt het protocol niet mee aan de ervaring van een museumbezoek. “We vinden dat juist nu het museum een plek moet zijn waar je het algemene gevoel van dreiging en onzekerheid van je af kunt schudden. Waar je je kunt opladen met schoonheid, verbeeldingskracht en verhalen van toen en nu.”
“Ook daarom zijn we terughoudend met een overdaad aan pijlen op de vloer en andere visuele waarschuwingen. Voor je het weet, verstoren die de bezoekerservaring”, zegt Dingeman. “We voelen ons verantwoordelijk voor een veilig en plezierig bezoek aan ons museum en wijken dus af van het museumprotocol. En ja, dat betekent ook dat we vinden dat sommige richtlijnen uit het protocol overbodig zijn, en soms zelfs contraproductief.”
Stedelijk Museum Breda | Expositie Martin en Inge Riebeek | foto: Marian Schutte
Wil je een 1,5 meter-bezoek aan één van de musea brengen? Op de websites van Stedelijk Museum Breda, Mutsenmuseum in Sint Oedenrode, Van Abbemuseum in Eindhoven, Museum Jan Cunen in Oss en Oorlogsmuseum Overloon vind je alle informatie over het kopen van tickets en online reserveren.
Simone Vos
Freelance journalist & schrijver+31 6 22 15 14 30
