Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

Als cultureel ondernemer kom je er niet door in je atelier of achter je laptop te blijven zitten. Het loont om naar buiten te treden, mensen te leren kennen en samen te werken. Met lokale of internationale partners. Slim zakendoen is jezelf indekken. Wat kun je bijvoorbeeld doen om het auteursrecht op jouw werk tijdens een samenwerking te beschermen?

- Geschreven door Yvonne Vetjens

Auteursrecht – de context

Eerder verscheen op Mestmag.nl het artikel ‘Een inleiding in Auteursrecht’. Waarin te lezen valt dat Auteursrecht wordt gedefinieerd als: “Het auteursrecht is het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.” In eenvoudigere bewoordingen: het recht dat je als maker op je werk hebt. Copyright is de Engelse term voor auteursrecht. Het auteursrecht is in Nederland vastgelegd in de Auteurswet van 1912. De Auteurswet is voor een gedeelte gestoeld op de Berner Conventie van 1886. Dit internationale verdrag is opgesteld om auteursrecht internationaal te beschermen. Andere belangrijke internationale verdragen betreffende het auteursrecht zijn het TRIPS-verdrag (Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights) opgesteld door de Wereldhandelsorganisatie in 1994 en de Universele Auteursrecht Conventie van 1952.

De grens over

Je ontkomt niet aan internationaal recht als je de grens over gaat. Het internationale recht is een mozaïek van verdragen, wetten en regels. Waarbij internationaal recht altijd prevaleert boven het nationale recht. Het internationale recht is opgesteld om het de maker zo makkelijk mogelijk te maken om het auteursrecht in meerdere landen te beschermen. De nationale wetten in verschillende landen kunnen echter nog steeds van elkaar afwijken. Houd er dus rekening mee dat wat in Nederland geldt op het gebied van auteursrecht niet automatisch ook in andere landen geldt en andersom.

Bespreek auteursrecht

In het geval je niets besluit te regelen op het gebied van auteursrecht, is de wettelijke regeling van toepassing. Welke wet dat is, is afhankelijk van de omstandigheden. Ga je bijvoorbeeld met een Franse partner samenwerken, dan zijn de Nederlandse en Franse wet, alsook internationale verdragen van belang. Dit zorgt voor een onzekere en diffuse situatie. Het is daarom verstandig om in een contract vast te leggen dat, om bij bovenstaand voorbeeld te blijven, je bijvoorbeeld alleen het Nederlandse recht van toepassing laat zijn en dat alleen de Nederlandse rechter bevoegd is om uitspraken te doen. Een contract is de voor de hand liggende oplossing om duidelijkheid te scheppen over de van toepassing zijnde regels. Het sluit echter niet uit dat er soms toch nog regels van toepassing zijn waar het contract geen invloed op heeft.

Denk vooruit

Je kan jezelf indekken tegen veranderende situaties. Zo is het mogelijk een overeenkomst te sluiten die dient om onzekerheid daarover te voorkomen. Je spreekt dan bijvoorbeeld af dat de oorspronkelijke afspraken over het auteursrecht blijven bestaan, ook als de huidige situatie afwijkt van de situatie zoals die was toen de afspraken werden gemaakt. Daarnaast is het mogelijk om af te spreken dat de auteursrechten aan één entiteit toekomen. Hiervoor kun je eventueel een aparte rechtspersoon oprichten. Want auteursrecht kan aan zowel natuurlijke personen, als rechtspersonen, bijvoorbeeld een stichting of BV, toekomen. Een alternatief is dat het auteursrecht bij de personen blijft tot wie het oorspronkelijk ook behoorde. Dit soort constructies heeft als voordeel dat auteursrecht al geregeld is, mochten partners uit elkaar gaan. Gezamenlijk auteursrecht kan natuurlijk ook, maar kan voor problemen zorgen als de wegen scheiden.

Leg het vast

Zorg dat je duidelijke afspraken maakt en leg alles vast. Bij voorkeur in een overeenkomst, zodat het gedegen gedocumenteerd is. Van een overeenkomst is overigens al sprake door een e-mail te sturen met daarin de afspraken, op voorwaarde dat de ander een akkoord terugstuurt. Zo zijn de afspraken geborgd en mocht er onenigheid ontstaan, kan er altijd teruggegrepen worden op de overeenkomst. Heb je nog specifieke vragen, dan hebben we een gratis spreekuur voor zelfstandige cultureel ondernemers.

Leg het vast

Yvonne Vetjens

juridisch medewerker bij Dohmen advocaten, zzp'er in de culturele sector

auteursrecht

Kun je werk vrijmaken van auteursrechten?

Er is de nodige kritiek op auteursrecht in een tijd waarin alles eindeloos gedeeld wordt. Ook is er veel kritiek op de onduidelijkheid hierin: veel mensen maken inbreuk zonder dat ze het doorhebben. Maar waarom ingewikkeld doen in een tijd waarin #sharingiscaring het motto lijkt te zijn. Mestmag.nl duikt in het onderwerp en beschrijft hoe het werkt om je werk vrij te maken van auteursrecht.

19 juni 2018
Kun je werk vrijmaken van auteursrechten?

Kunst en hergebruik: hoe zit het met auteursrecht?

Kunstenaars gebruiken regelmatig oude kunstwerken voor een nieuw werk. Denk hierbij aan collages of een satirisch werk. In juridisch jargon heet dat verveelvoudiging van een werk. Wat mag er wel en wat mag niet? Een stoomcursus auteursrecht voor kunstenaars.

20 februari 2018
Kunst en hergebruik: hoe zit het met auteursrecht?

Auteursrecht in een internationale context

Als cultureel ondernemer kom je er niet door in je atelier of achter je laptop te blijven zitten. Het loont om naar buiten te treden, mensen te leren kennen en samen te werken. Met lokale of internationale partners. Slim zakendoen is jezelf indekken. Wat kun je bijvoorbeeld doen om het auteursrecht op jouw werk tijdens een samenwerking te beschermen?

17 augustus 2017
Auteursrecht in een internationale context

Merkenrecht in de praktijk: 013 vs 0113

Podium 0113 ging volgens de rechter de grens over. De naam Podium 0113 lijkt te veel op Poppodium 013 en Podium 0113 moet dus op zoek naar een andere naam. In dit artikel legt Yvonne uit waar de uitspraak op is gebaseerd en leer je meteen de basics van merkenrecht.

1 augustus 2017
Merkenrecht in de praktijk: 013 vs 0113

Sloop of aantasting van een bouwwerk: de rechten van architecten

De afgelopen maanden vonden er twee rechtszaken plaats waarin architectuur centraal stond.

11 april 2017
Sloop of aantasting van een bouwwerk: de rechten van architecten

Van wie is die tweet? Auteursrecht en social media

In het gratis spreekuur van Dohmen advocaten komen regelmatig vragen van ondernemers voorbij over het online gebruiken van afbeeldingen.

9 maart 2017
Van wie is die tweet? Auteursrecht en social media

Spoedcursus beoordeling inbreuk auteursrecht

Auteursrecht is in de praktijk soms een behoorlijk ingewikkeld onderwerp.

19 januari 2017
Spoedcursus beoordeling inbreuk auteursrecht

Werk in opdracht & auteursrecht

Regelmatig krijgen we in ons gratis spreekuur vragen van ondernemers over opdrachten, overeenkomsten en het regelen van auteursrecht.

13 december 2016
Werk in opdracht  & auteursrecht

Een inleiding in auteursrecht

Auteursrecht is een onderwerp waar je als ondernemer in de culturele sector bijna automatisch mee te maken krijgt. Maar wat houdt het eigenlijk in?

13 september 2016
Een inleiding in auteursrecht

Kunst en recht - helemaal geen aparte combinatie

Redacteur Yvonne Vetjens schrijft over kunst en recht.

23 juni 2016
Kunst en recht - helemaal geen aparte combinatie