Zoals afgesproken schrijft Liesbeth Jans, programmaleider Verbinden, een laatste blog over 10 jaar Landkunst. Dit keer over waarom het woord Landkunst werd geïntroduceerd en niet Land Art. Want daar hebben wij in Brabant zo onze redenen voor.
landkunst versus land art
Waarom spreken wij in Brabant over Landkunst en niet over Land Art, een begrip dat in de kunstwereld toch een veel bekender fenomeen is? Land Art kwam in de jaren zestig in de vorige eeuw op. Kunstenaars ontwikkelden monumentale, conceptuele vormen in het landschap. Ze creëerden als het ware nieuwe landschappen. In Nederland wordt Land Art dikwijls vertaald als Landschapskunst. Er zijn prachtige voorbeelden van Landschapskunst in Nederland, zoals het Observatorium van Robert Morris of de Groene Kathedraal van Marinus Boezem in Flevoland.
Hoe belangrijk en indrukwekkend deze kunstwerken ook zijn, met Landkunst willen wij ons daar juist van onderscheiden, ook in ons taalgebruik, om te accentueren dat bij Landkunst het verhaal van het land centraal staat. We zochten een Nederlands woord dat aangeeft dat Land en Kunst gelijkwaardige partners zijn. We zochten naar een kunstvorm die klein- of grootschalig en in elke mogelijke vorm en willekeurig welk materiaal vertelt over de genius loci, de ‘geest van de plek’.
vragen
Natuurlijk hebben wij met onze partners discussies gevoerd over waar het accent ligt, bij het land of bij de kunst? Wordt het een niet ondergeschikt gemaakt aan het ander? Krijgen de kunstenaars wel genoeg ruimte? Waar blijft de autonomie van de kunstenaar? Wordt er geen schade aangebracht aan het land? Worden alle partijen wel serieus genomen? Wordt kunst op deze manier niet te veel een instrument van beleidsmakers die het land allerlei functie toedichten? Soms wilden we liever compromisloos kunnen werken, soms was iedereen ontroerd en blij met een inventief compromis. Er kan een boek vol geschreven worden over 10 jaar Landkunst. Op een paar van deze vragen kom ik graag in een volgende blog terug.
soil, soul and society
Want de discussies zijn nog lang niet verstomd, zoals bleek tijdens de bkkc connects over kunst, landschap en natuur die op 18 mei jl. op Landgoed Haanwijk in Sint-Michielsgestel werd gehouden. Daar werd de vraag opgeworpen of we niet veel sterker moeten inzetten op Eco-Kunst, kunst die de vraag stelt hoe we ons ecosysteem kunnen versterken en die wordt gemaakt van stoffen die niet schadelijk zijn voor het milieu. Een interessante vraag! Een vervolgvraag zou kunnen zijn of Land en Kunst wel gelijkwaardige grootheden kunnen zijn. Is het land niet altijd belangrijker, de basis voor al ons handelen? Een interessante inspiratiebron voor deze gedachte vind ik het boek Soil, Soul and Society van Satish Kumar. De basis voor alles, voor onze hele samenleving en daarmee ook voor de kunsten, bestaat immers dankzij de aarde.
Meer weten over landkunst?
Neem contact met mij op.
Liesbeth Jans
Liesbeth schreef dit blog als adviseur van Kunstloc Brabant. Inmiddels geniet ze van haar pensioen.
