Alle kinderen en jongeren moeten de kans krijgen om kennis te maken met kunst en cultuur. Zodat ze door kunst en cultuur betekenis kunnen geven aan de wereld om hen heen. Met De Cultuur Loper ondersteunt Kunstloc scholen om tot verankerde kwalitatieve cultuureducatie te komen. In het fundament lichten we het waarom, het wat en het hoe van De Cultuur Loper toe. In haar blog neemt Luana Berghmans, adviseur cultuureducatie, je mee in haar beleving van kunst als klein meisje.
Stel je voor
Mag ik een beroep doen op de ongekende kracht van je verbeelding? Stel je dan het volgende voor: In een berglandschap zit een klein meisje, het is haar laatste zomer als kleuter. Dromerig laat ze haar handen door het gras glijden. Enkele mieren klauteren met hun kriebelpootjes haar vingers op. Op dat moment weet ze nog niet van de enorme rol die kunst in haar leven gaat spelen. Dat kunst haar vragen gaat stellen die ze niet kan beantwoorden, antwoorden gaat bieden wanneer ze er geen zoekt, haar tienertranen gaat troosten, haar dromerig denken gaat omzetten tot verbeelding en haar verbeelding tot creatieve schrijfsels.
Betekenisvolle cultuureducatie
Wanneer we naar de dagelijkse praktijk van De Cultuur Loper kijken, zien we hoe vele werkmieren de handen van kinderen en jongeren opkriebelen om hen in betekenisvol contact te brengen met kunst en erfgoed. Met de Cultuur Loper ontwikkelden we al gaandeweg een traject en een houding waarmee we de school begeleiden en ondersteunen om betekenisvol cultuuronderwijs tot bij de leerling te krijgen. Maar het ontbreekt soms aan zicht op de visie die er onder ligt. Hoog tijd om te benoemen wat we precies verstaan onder ‘betekenisvolle cultuureducatie’ en de samenhang op te zoeken tussen het waarom, het wat en het hoe van De Cultuur Loper. We beschouwen binnen De Cultuur Loper cultuureducatie als betekenisvol, wanneer binnen die cultuureducatie de leerling in verbinding komt met kunst en erfgoed en via die verbinding tot betekenisgeving komt.
Kunst krijgt betekenis
Laten we eens kijken naar ons meisje daar in het berggras, naar hoe verschillende rollen van kunst voor haar betekenisvol werden. Toen ze zes jaar was, ging ze voor het eerst naar een theatervoorstelling met school. De poppentheatervoorstelling opende een deur naar een wereld die ze nog niet kende. Het toonde haar dat de vele fantasieën die ze had, een plaats kon krijgen waar verbeelding een kracht kon worden. Kort daarna ging ze zelf op theaterles, ze bloeide helemaal open. In haar puberteit gaven de tienertranen en eerste liefdes tranen haar het gevoel van eenzaamheid en onbegrepenheid. Theaterles leerde haar écht luisteren naar muziektekst en -toon en ze nam de uitgereikte handen aan van de poëzie. Zo leerde ze aan haar verdriet een snuifje schoonheid toe te voegen en begon ze zelf te schrijven.
Vanuit het nu
Als we kijken naar wat deze rollen van cultuur dit meisje brachten, zien we dat betekenisgeving heel erg individueel is. De manier waarop en het waarom van je verbinding met de verhalen die kunst en erfgoed je brengen, hangt heel erg af van je eigen verhaal, je context en je emotie op dat moment. Als we een plaats willen voor kunst en erfgoed in het leven van kinderen en jongeren, moeten we de leerling bekijken vanuit het nu. Het gaat dan niet om hen iets mee te geven om later een creatieve werknemer of een vaardige volwassene te zijn, maar wel om de dialoog die de leerling mag voeren met zijn wereld nu. Laten we samen, als gedreven werkmiertjes in het gras, vanuit het fundament de leerling mee nemen om verdriet om te zetten tot schoonheid, dromen tot verbeelding en verbeelding tot kunst.