Weet je dat het al ruim anderhalf jaar geleden is dat je me een mail stuurde waarin je schrijft: “Wat een totaal bizarre, spannende en interessante tijd is dit.” Een week later schreef je: “Ik ben echt erg benieuwd hoe dit verder gaat. En hoop dat er nu grote stappen gezet gaan worden in de samenleving. Op allerlei gebied; klimaat, sociaal, etc.” Ik ben benieuwd hoe jij er nu over denkt.
Dit bericht kreeg ik van een goede vriendin. Het zette mij aan het denken. Hoe denk ik nu over wat ik toen schreef? Ik weet het eerlijk gezegd niet. Wat ik wel weet is dat ik niet wil wegzakken in somberheid. Daar is genoeg reden voor, maar er zijn gelukkig ook lichtpuntjes. En soms is een kiertje waar licht doorschijnt al genoeg om het humeur op te krikken. Ik kom vaak terug bij een van mijn favoriete kunstenaars (dat zijn er overigens heel veel). Als je luistert naar dit nummer van Leonard Cohen, kun je toch niet anders dan hoopvol zijn? Dat is de kracht van muziek, poëzie, performance en beeld. Het refrein van dit nummer is voor mij een aanmoediging: Ring the bells that still can ring. Forget your perfect offering. There is a crack, a crack in everything. That’s how the light gets in. We kunnen niet alles oplossen, maar we kunnen wel de klok luiden, verantwoordelijkheid nemen en kansen zien. En soms moeten we daar een steun in de rug bij krijgen. Van een goed gesprek, een mooi liedje, een festival, film, een boek, dansen, zingen.
Op Verkenning
Eerder schreef ik al over Op Verkenning. Dit is een zoektocht waarmee Kunstloc partijen binnen en buiten de cultuursector samenbrengt om acties te ontwikkelen voor urgente thema’s die ons eigen vakgebied overstijgen, zoals diversiteit, inclusie, gezondheid en de klimaatcrisis. We willen op die manier werken aan vernieuwing ín en mét de cultuursector. Als je wilt veranderen moet je uit je eigen bubbel komen. We hebben daarom Verkenners gevraagd om voor ons op pad te gaan. Om vanuit hun eigen ervaring te zoeken naar wat wij niet weten, over het hoofd zien en kunnen verbeteren. Zij gaan terrein verkennen dat voor ons onontgonnen is. Ze trekken erop uit en ontdekken misschien wel een schat, iets waar wij nooit aan gedacht hadden of die wij anders nooit hadden gevonden.
Een marathon en soms een sprintje
De eerste thema’s die in Op Verkenning worden onderzocht zijn diversiteit en inclusie. In de nieuwsbrief van Cultuur+Ondernemen las ik een interessant artikel over culturele organisaties die hard werken aan structurele inclusie. Het is hoog tijd voor een fikse inhaalslag, want personeelsbestanden, programma’s en publiek in de cultuursector vormen geen goede afspiegeling van de samenleving. De titel van het artikel, Een marathon en soms een sprintje, is veelzeggend. Structurele verandering vraagt om een lange adem. Sommige veranderingen duren helaas wel erg lang en dan is een sprint op zijn tijd welkom. Een mooi voorbeeld van zo’n sprint is het initiatief Cultuur/Inclusief uit Rotterdam. De stad kent meer dan 170 nationaliteiten en toch is de cultuursector nog (te) weinig inclusief. Hoe kan dat structureel veranderen? Dat vraag ik mij ook af over de Brabantse cultuursector. Hoe kan die structureel inclusiever worden?
Links: Mandela Wee Wee, rechts: Jeannau Jean Louis | Fotograaf: Imara Angulo Vidal
De zoektocht van Mandela en Jeannau
Mandela Wee Wee en Jeannau Jean Louis zijn twee van de Verkenners die de thema’s diversiteit en inclusie voor ons onderzoeken. Wij kenden elkaar nog niet en zij hadden elkaar ook niet eerder ontmoet. Wij stelden een open vraag. Maar een vraag is natuurlijk nooit helemaal open. Iedere vragensteller heeft een bedoeling en gaat uit van (on)bewuste aannames. Mandela en Jeannau zijn daarom eerst met elkaar in gesprek gegaan over de vraag van Kunstloc. Wat werd daar nu eigenlijk mee bedoeld? Gebruiken we wel dezelfde woorden? Wat verstaan we onder kunst, cultuur, diversiteit, inclusie? Het zijn in mijn vakgebied makkelijk gebruikte beleidstermen, maar wat behelzen ze en waarom gaan we er nu ineens zo veel aandacht aan besteden? Terwijl we dat al veel eerder hadden kunnen doen. Mandela en Jeannau hebben hun gesprek voor ons gefilmd in 12 korte afleveringen, zodat we hun gedachten kunnen volgen. Dat is niet alleen interessant, maar soms ook confronterend. Waarom denken we het zo vaak beter te weten? Onze verkenning is nog lang niet ten einde. En om terug te komen op de vraag van mijn vriendin; ik heb geen pasklaar antwoord. Maar de zoektocht naar antwoorden is hoopvol.
Teaser
Kijk hieronder naar de teaser van de gefilmde gesprekken tussen Jeannau en Mandela. In het nieuwe jaar organiseert Kunstloc een Werkplaats waar onze Verkenners hun onderzoek en ervaringen gaan delen. Dan wordt ook een compilatie van hun gesprekken vertoond en via onze website gedeeld. En in de tussentijd gaan de gesprekken verder!
Meer weten over onze verkenningen?
Neem contact met mij op.
Liesbeth Jans
Liesbeth schreef dit blog als adviseur van Kunstloc Brabant. Inmiddels geniet ze van haar pensioen.