Rijksbouwmeester Floris Alkemade schrijft in zijn recent verschenen en zeer lezenswaardige essay De Toekomst van Nederland: “Meer dan dat we denken zijn we afhankelijk van de gidsfunctie van onze wetenschappers, ontwerpers, schrijvers, acteurs, musici en creatieve denkers. In onze samenleving - die overloopt van welvaart en die veel geld besteedt aan de meest onzinnige zaken – verdienen ze vaak geen droog brood, worden ze geridiculiseerd en hun positie gemarginaliseerd. Toch zullen ze vanuit hun rol in de komende transitietijd een sleutelrol gaan vervullen.” Alkemade schreef zijn essay kort voor de uitbraak van de corona-crisis. Zijn woorden zijn nu nog relevanter dan ze al waren.
Landschapstriënnale
Want hoe gaan we de post-corona samenleving inrichten? Hoe gaan we bijvoorbeeld om met onze schaarse openbare ruimte, met de afnemende biodiversiteit, met onze voedselproductie? Het zijn grote vraagstukken die om veel verbeeldingskracht vragen. Ze komen aan de orde in de tien landschapslaboratoria die georganiseerd worden in het kader van de Landschapstriënnale. Dit is een landelijk evenement dat elke drie jaar in een ander gebied in Nederland plaatsvindt en dat de ontwikkeling van ons landschap centraal stelt. Dit jaar zou de Landschapstriënnale in september plaatsvinden in Brabant, in het Van Gogh Nationaal Park, maar door de corona-crisis is de triënnale verschoven naar april 2021. Kunstloc is op verschillende manieren betrokken bij dit evenement. We proberen daar waar mogelijk kunstenaars een rol te geven in de laboratoria. Verschillende projecten die worden ondersteund uit de impulsgelden van Provincie Noord-Brabant haken aan op de triënnale.
Common Ground
Een mooi voorbeeld hiervan is het project Common Ground op Landpark Assisië in Biezenmortel. Voor Common Ground hebben Prisma, Greenport Midden-Brabant en Studio Assisië kunstenaars en ontwerpers gevraagd om scenario’s te ontwikkelen die bijdragen aan de duurzame ontwikkeling van het park, scenario’s waarbij kunst, gebiedsontwikkeling en innovatieve landschapsinrichting hand in hand gaan. Hun voorstellen worden momenteel met partners en gebruikers van het landpark uitgewerkt en in april 2021 als prototypes gepresenteerd tijdens de Landschapstriënnale.
Eenwoud van Lobke Meekes
Eén van de voorstellen voor Common Ground is Eenwoud van Lobke Meekes. Zij wil op het terrein van Landpark Assisië een oersterk bos laten opgroeien. Al meer dan honderd jaar worden op dit kloosterterrein zorg, onderdak en bescherming geboden. De broeders Penitenten schiepen daarvoor, met respect voor mens, natuur en samenleving, een wereld in het klein. Dezelfde zorg en bescherming wil ze met Eenwoud ook aan bomen schenken. Het landpark biedt daarvoor de ruimte, maar vooral ook de tijd. Meestal worden bij de aanplant van een bos opgekweekte bomen verplaatst naar hun nieuwe bestemming. Om deze verplaatsing mogelijk te maken, zijn de wortels bewerkt. Dat is geen gunstige voorwaarde om een oeroude boom te worden. Op Landpark Assisië kunnen bomen hun leven lang op een plek blijven staan en ook ondergronds ongehinderd groeien.
Verbinding zorgt voor kracht
Lobke Meekes roept voor Eenwoud iedereen op om bomen voor te dragen die over waardevolle eigenschappen beschikken. Denk aan een fantastisch volle bladerdos, een imposant wortelnetwerk, bomen die stokoud worden, of bomen die een bijzonder verhaal hebben. De zaden van de voorgedragen bomen laat ze vervolgens ontkiemen in een gebied van minimaal een hectare groot. Door de bomen van jongs af aan als groep op te laten groeien, kunnen hun wortelstelsels zich goed vertakken. Deze verbindingen zorgen ervoor dat de bomen een betere kans hebben om sterk en oud worden. Dat is niet alleen goed voor de biodiversiteit en de aantrekkelijkheid van het landschap, maar heeft ook belangrijke symbolische betekenis. Doe je mee?
Meer weten over kunst in opdracht?
Neem contact met ons op.
Liesbeth Jans
Liesbeth schreef dit blog als adviseur van Kunstloc Brabant. Inmiddels geniet ze van haar pensioen.
