Ken je de Zusters in Staal? Al 10 jaar lang, 24 uur per dag kun je hun gezicht aanschouwen waarop je oude beelden ziet uit het archief van de congregatie Zusters van Liefde. Ze staan in Tilburg tussen de Concertzaal en de Schouwburg en als je langs hen kijkt zie je het moederhuis van deze congregatie, een prachtig monument.
De zusters zijn gemaakt door Judith Kuijpers, in 2006 de jongste, vers afgestudeerde kunstenaar die zich inschreef voor een openbare oproep om in aanmerking te komen voor het maken van een eerbetoon aan deze congregatie. De drie stalen zusters staan symbool voor de eerste drie begijnen van waaruit de orde is ontstaan. Ze symboliseren de drie pijlers van hun liefdewerken: onderwijs, zorg en missiewerk.
Judith is net zo bescheiden als de Zusters van Liefde zelf. Daarom kozen ze destijds voor haar, ze wilden een jonge kunstenaar een kans geven, dat paste bij hun levenshouding. Ik leidde toentertijd het adviestraject en de zusters zaten zelf in de adviescommissie. In het kader van het Kloosterjaar wil ik als opwarmer graag dit kunstwerk in de openbare ruimte onder de aandacht brengen. De Stalen Zusters zijn inmiddels omarmd door de stad. Zo zijn ze opgenomen als pictogram in het Tilburgse alfabet TilburgsAns (dit project heeft destijds een impulsbijdrage van de provincie ontvangen).
Brabants kloosterleven
Volgend jaar, 2021, brengt de Provincie Noord-Brabant in de kloosters in Brabant onder de aandacht met het jaar van het Brabants Kloosterleven. Met kloosterlunches, pelgrimspaden en vooral om te laten zien dat de kloosters een belangrijk onderdeel zijn van de Brabantse samenleving, zowel fysiek als sociaal. Vanuit Kunstloc Brabant werken wij daar graag aan mee om via kunstenaars religieus erfgoed onder de aandacht te brengen.
Eerste van een reeks
Ik belde daarom deze week met Judith. Ik wilde eens weten hoe het met de Stalen Zusters is gesteld en met haar. Ze vertelde dat ze sindsdien voor meerdere congregaties werken heeft gemaakt en dat ze een nieuwe opdracht gekregen heeft voor een aanvulling op de Stalen Zusters.
Het eerbetoon bestaat naast de Zusters in Staal uit 7 stalen tegels met de lichamelijke werken van barmhartigheid en een paar lampen. Judith adviseerde de monumentale glas-in-lood entree van het moederhuis op de Oude Dijk te verlichten omdat duizenden vrouwen sinds 1832 hier de drempel overgingen, een andere naam aannamen en hun leven in dienst stelden van de gemeenschap. En stalen tegels onopvallend in de bestrating voor de terrassen van de cafés op de Oude Markt. Om toevallig opgemerkt te worden door eenieder, caféganger, marktbezoeker, flaneur of kerkganger:
- De hongerigen te eten geven
- De dorstigen te drinken geven
- De naakten kleden
- De vreemdelingen herbergen
- De zieken verzorgen
- De gevangenen bevrijden
- De doden begraven
Houvast in tijden van geestelijk nood
Ik heb geen religieuze opvoeding gehad maar deze werken zijn universeel en altijd geldend en zeker nu in tijden van een pandemie. Judith vertelde mij dat dit lichamelijke werken zijn, maar dat er ook minder bekende geestelijke werken zijn die ze in haar nieuwe opdracht onder de aandacht wil brengen. Op de Oude Dijk, een stille, soort halve straat in mijn ogen. Het monumentale moederhuis staat daar nog even mooi te wezen helaas afgesneden door het grote complex van Fontys Kunsten. Wat Judith in gedachten heeft ga ik niet verklappen want het project is nog in wording. De werken geven wel stof tot nadenken in deze tijd en bieden houvast in tijden van geestelijk nood.
- De onwetenden onderrichten
- In moeilijkheden goede raad geven
- De bedroefden troosten
- De zondaars vermanen
- Het onrecht geduldig lijden
- Beledigingen vergeven
- Voor de levenden en overledenen bidden
Mooi om te zien hoe een eerste opdracht aan een jonge kunstenaar kan leiden tot een hele serie. Bekijk maar eens Judiths website om de opdrachten te zien voor de Zusters van Onze Lieve Vrouw van Amersfoort, de Zusters van Liefde in Schijndel en de zusters van Julie van Postel te Boxmeer.
Ik zie uit naar de volgende stap!
Meer weten over de Stalen Zusters?
Neem contact met mij op.
