Onder de noemer WaarnaARToe? organiseerde Kunstloc jaren geleden busreizen langs kunstwerken in de openbare ruimte. We reisden in een volle touringcar door verschillende regio’s in Brabant en stapten uit op onverwachte plekken waar de kunstenaar zelf vertelde over het werk. We kwamen bij kunstwerken in Bernheze, Nuenen, Someren, Wouw, Zevenbergen en in nog heel veel andere plaatsen. Het idee om met z’n allen in een touringcar te kruipen lijkt in dit Corona-tijdperk uit de prehistorie. Hopelijk gaat het er weer gauw van komen.
In de tussentijd kunnen we vanuit onze huiskamer reizen langs kunstwerken in de openbare ruimte. Op 6 april start Omroep Brabant de serie Kunst om de Hoek. Door dit programma leer je meer over kunstwerken in Brabant waar je misschien wel dagelijks langskomt, maar waarvan je geen idee hebt wat ze betekenen. En recent werd de website met sleutelwerken in de Nederlandse publieke ruimte gelanceerd. De initiatiefnemer, de redactie van het vakblad BK-Informatie, ontving hiervoor een bijdrage uit de Impulsgelden. Voor mij is deze website een feest van herkenning en ik denk dat ook bezoekers van deze site die geen voorkennis hebben over kunst in de openbare ruimte dikwijls een aha-ervaring zullen hebben.
Zachte krachten
We kunnen maar beperkt naar buiten, zijn voornamelijk thuis en vermijden sociale contacten. Toch is het juist nu belangrijk om aandacht te besteden aan kunst én aan onze openbare ruimte. Ik ben de laatste weken overspoeld met prachtige, creatieve en inspirerende initiatieven om thuis vanaf de bank kunst te beleven. Van online wandelingen door musea en gratis e-boeken uit de bibliotheek, tot online festivals en theatervoorstellingen. En wat is er in korte tijd veel geschreven over het enorme belang van kunst en creativiteit in tijden van crisis. Op de dag dat ik dit schreef verscheen in de Volkskrant een interview met filosoof Martha Nussbaum, ‘de onvermoeibare advocaat van de zachte krachten’, de vrouw van wie de boeken over het belang van de geesteswetenschappen mij al door menig crisis hebben geleid. Kunst biedt inzicht in ons gevoelsleven en biedt handvatten om met angst, verdriet, boosheid of onzekerheid om te gaan. We leren door kunst elkaars ervaringen begrijpen en raken geïnspireerd.
Een nieuwe samenleving
WaarnaARToe? De vraag is actueler en veelomvattender dan ooit. Er wordt volop gediscussieerd over hoe we onze samenleving en het publieke domein (opnieuw) kunnen inrichten. Ik hoop dat we meer aandacht gaan krijgen voor de zachte krachten en dat we minder gaan denken vanuit economische belangen. Ik zie op het moment veel interessante posts van (landschaps)architecten en kunstenaars over onze openbare ruimte. Er worden belangrijke vragen gesteld. Hoe gaan wij om met het ecosysteem waar we onderdeel van zijn? Moeten stedenbouwkundigen nog wel werken aan ‘verdichting’ van onze steden? Kunnen we niet beter allemaal veel kleiner gaan wonen? Maar waar vinden we dan de ruimte om te ontsnappen aan de drukte van de stad? Hoe ontwikkelen we een zorgsector waarin de menselijke maat leidraad is? Moeten er nog wel zoveel massale festivals en blockbusters worden georganiseerd? Het wordt een interessante tijd. Ik hoop de komende jaren mee te werken aan de integratie van kunst bij al deze vraagstukken. We hebben de creativiteit en innovatiekracht van kunstenaars nu heel hard nodig!
Meer weten over kunst in opdracht?
Neem contact met mij op.
