Hoe kun je daadwerkelijk betekenis creëren met virtual reality? Wat is de rol van virtual reality binnen zingeving? Wat kunnen audiovisuele makers leren van de zorgsector en vice versa? Vijf partijen uit het sociale domein en de zorgsector ondergingen de indrukwekkende virtualreality-installatie Ver Binnen van Studio APVIS en gingen daarna open in gesprek over deze vraagstukken. Janneke van Laar, adviseur audiovisueel, was erbij en schreef er een blog over.
Ver binnen
Filmmaker Jenny van den Broeke onderzoekt in haar werk hoe de persoonlijke blik zich kan openen voor een gedeelde werkelijkheid. Ze positioneert zich hierbij op het snijvlak van documentaire film en virtual reality. Als onderdeel van Studio APVIS verkent ze de potentie van dit nieuwe stukje werkelijkheid. In samenwerking met (wetenschaps)journalist en schrijver Karin Anema maakte ze het virtualreality experiment Ver Binnen, gebaseerd op Karin’s boek ‘Vandaag koop ik alle kleuren’. Het experiment laat je ervaren hoe schizofrenie het leven van Ton beïnvloedt. Door zijn leven met ijzeren hand te ordenen én door zijn creativiteit krijgt hij uiteindelijk grip op het bombardement aan prikkels in zijn hoofd. Deze installatie is ontwikkeld met ondersteuning vanuit Playgrounds Next, het talentontwikkelingsprogramma ondersteund vanuit de impulsgelden.
Virtual reality in de zorg
Ver Binnen wordt door Studio APVIS gezien als het subjectieve verhaal vanuit de filmmakers. Samen met partners in de zorg willen ze de installatie doorontwikkelen zodat de relevantie verder kan gaan dan enkel een artistieke betekenis. Virtual Reality als gesprekstool, een empathie-opwekker en een betekenisgever. Om de input vanuit het sociale domein en de zorgsector te verzamelen, organiseerde bkkc voor Jenny en Karin een gesprek met vijf partijen: TanteLouise (ouderenzorg), GGzE (geestelijke gezondheidszorg), Gemeente Woudrichem (sociaal domein, kunst en cultuur), Kompaan en de Bocht (hulpverlening aan jeugd, vrouwen en gezinnen) en GGD West-Brabant (gezondheidsdienst).
in gesprek
Hoe kun je met virtual reality verder gaan dan schoonheid, filosofie en entertainment, maar daadwerkelijk betekenis creëren? Is een visueel medium een passend medium om inzicht te krijgen in een bepaald onderwerp? Wat is er nodig om te landen in andere sectoren? Deze vragen legden Jenny en Karin op tafel nadat alle partijen de installatie hebben ervaren. Maar ook: wat is de impact van deze installatie op jou? En in hoeverre strookt de gecreëerde werkelijkheid in de installatie met de psychotische ervaringen zoals jullie het uit de praktijk kennen?
In de praktijk
De vijf partijen waren unaniem onder de indruk van de virtualreality-installatie. Ook de schoonheid van een dergelijke psychotische ervaring wordt gezien, iets wat bij uitstek in zo’n installatie zichtbaar wordt. Wel blijft het een ervaring die verschilt van individu tot individu; je neemt altijd je eigen ervaringen, verwachtingen en invalshoeken mee. Het is dan ook ondoenlijk om aan te geven in hoeverre de installatie strookt met een psychotische ervaring. Dat een dergelijke installatie op een laagdrempelige manier empathie kan opwekken, daar zijn de partijen het over eens. De uitdaging zit in het ontwikkelen van een vervolgstap: context, een boodschap en een methodiek.
"Het was een hele bijzondere ervaring die ik altijd bij me zal dragen, het verhaal van Ton heeft me echt geraakt." (Diana van Schilt van TanteLouise)
doorontwikkeling
Binnenkort gaat de Studio APVIS in gesprek met prof. dr. Lieuwe de Haan die onderzoek doet naar psychotische stoornissen. Als hoogleraar staat hij naast de patiënt. Jenny en Karin willen daarom ook van hem graag feedback ontvangen op de virtualreality-installatie. Met deze feedback en de verkregen feedback van de vijf partijen waarmee ze in gesprek gingen, gaat Studio APVIS onderzoeken waar de juiste connectie ligt voor doorontwikkeling van de installatie. Dit moet een plan opleveren om verdere stappen te kunnen zetten.