Brabantse orkesten en koren en hun zoektocht naar jongeren

“We moeten serieus werk maken van het overbrengen van onze liefde voor symfonische muziek. Dat is altijd mijn credo geweest. Sinds 2013 ben ik aan philharmonie zuidnederland verbonden en zet ik me daarvoor in. Daarbij zoeken we altijd naar manieren om die muziek in een nieuwe vorm onder de aandacht te brengen”, vertelt Stefan Rosu, hij is verantwoordelijk voor het artistieke reilen en zeilen en heeft de zakelijke leiding over het orkest.

“Kijk, het is nooit zo geweest dat mensen massaal naar klassieke concerten gingen. De realiteit is dat ongeveer negen procent van de bevolking naar klassieke muziek zoals Brahms of Beethoven luistert. We hoeven niet de illusie te hebben dat iedereen dat gaat doen, maar we kunnen wél programma’s maken die aansluiten op de belevingswereld van mensen. Hen introduceren in de wereld van klassieke muziek. Je wilt geen one size fits all orkest zijn, maar kijken wat past bij het publiek”, zegt hij. “Daarom doen we bijvoorbeeld de Opera Sing Along met Brabant Koor en Opera Zuid tijdens Theater aan de Parade. Bezoekers zingen in een karaoke-achtige setting mee met operamuziek. Omroep Max heeft het uitgezonden en zo bereiken we hele andere mensen.”

DNA: nieuwe muziek maken

Ook bij Kamerata Zuid is zakelijk leider Marieke Machado-Veekens enthousiast om de liefde voor klassieke muziek naar een brede doelgroep te brengen. “We zijn een jong, energiek en enthousiast orkest en iedereen bij ons is groot muziekliefhebber. We hopen dat het enthousiasme wordt gevoeld en doorklinkt in het programma’, vertelt ze. “We vinden het belangrijk om samen te werken met artiesten van nu, dat past bij ons profiel. De jonge strijkers en percussionist vormen de band. Het klassieke geluid is allesbepalend voor de klank, kleur en het ritme. Dat smelt samen met de muziek van nu. De wereld van de klassieke componist komt samen met die van de artiest. Het resultaat is dan een nieuwe sound.”

Zo stond Iris Hond op het podium met Kamerata Zuid, maar ook Jett Rebel trad op met het orkest. “Bij Iris Hond & Kamerata Zuid spelen Einaudi zag ik duidelijk een jonge doelgroep in de zaal zitten. Dat is mooi om te zien, dat jonge stelletjes dus op deze manier wel op klassieke muziek afkomen. Zelfs de tien voorstellingen in het Concertgebouw in Amsterdam waren alle dagen uitverkocht”, vertelt Marieke. “Jett Rebel was net zo’n succes, echt een cadeau om zo’n samenwerking te hebben gehad. Via ons impresariaat, Friendly Fire, komen we in contact met de huidige artiesten en dat is een mooie kans.

Brabant Koor zet in de samenwerkingen met andere partijen ook veel in op jongeren en studenten. Met het project ‘Reflections’ heeft het koor een tweejaarlijks concertproject ontwikkeld waarbij het samenwerkt met Kamerata Zuid, Fontys Academy of Music Education (AME) en Fontys Academy of Music and Performing Arts (AMPA). In Reflections krijgen studenten en jongeren de kans om nieuwe composities te maken, een theatervoorstelling te ontwikkelen en er zit een educatietraject voor het voortgezet onderwijs bij.

“Dit is een groot en omvangrijk project, waarbij samenwerking heel belangrijk is. Zo treden het kamerkoor van de Fontys, het kamerorkest van Kamerata Zuid en ons koor samen op en ervaren studenten hoe het is om in zo’n professionele setting te werken. We hopen dat studenten denken: ‘Dit is vet’. We willen hen enthousiasmeren”, vertelt Marieke Kanters, zakelijk leider van Brabant Koor. “Iedere twee jaar staat er een ander klassiek stuk centraal. Dit jaar is dat ‘A Child of Our Time’ van Michael Tippett. Met alle samenwerkingspartners reflecteren we op dat stuk en maken daar weer nieuwe composities, een voorstelling en een optreden van. We betrekken ook de middelbare scholen hierbij om zo die doelgroep binnen te krijgen in de zaal. We krijgen mooie reacties terug van de jongeren.”

Communicatie en verbinding

Die jongere doelgroep bereiken is voor philharomie zuidnederland ook essentieel. “We zijn voortdurend op zoek naar alternatieven om andere doelgroepen aan te spreken. Zonder het grote repertoire los te laten en opera te spelen zoals we dat willen, gingen we op zoek naar vormen om verbinding te leggen met jongeren. De focus ligt dan niet op communiceren met je doelgroep”, vertelt Stefan.

“Daarom hebben we de Bucketlist Concerts bedacht. Die zijn gericht op een breder, cultureel geïnteresseerd publiek maar dan tussen de 18 en 30 jaar. Onze jongste marketeer kwam daarmee. Veel jongeren vinden klassieke muziek namelijk best mooi en luisteren er graag naar in films of in games. Maar naar een concertzaal gaan om er twee uur naar te luisteren; dat doen ze niet, blijkt uit diverse onderzoeken. Daarom: Bucketlist Concerts. Er zijn muzikale stukken die je gewoon één keer in je leven live gehoord moet hebben. Net als dat je ooit een Wienerschnitzel moet hebben gehad”, lacht Stefan. “Brahms 1 en 4, Stravinsky, Beethoven 3,5 en 9, zulke werken. Die iconische muziek wilden we bij jongeren onder de aandacht brengen. Elk seizoen kijken we wat op ons eigen programma staat en daar maken we dan ook een Bucketlist Concert van.

“De social media- campagne voor deze concerten hebben we heel specifiek gemaakt. We benaderden de jongeren alleen via socials en richtten de campagne op maximaal 30 jaar. Het beeld daarbij was bijvoorbeeld een iconische foto van Beethoven, maar dan nagebootst door een jonge vrouw met een iPhone in haar hand. In Eindhoven en Maastricht hebben we de concerten uitgevoerd en daar kwamen toch zo’n 100 jongeren op af per avond. Een kaartje kostte tien euro en ze konden dat nog aan de kassa kopen. Dat is hoopvol toch, dat je zo’n jong publiek wel kunt bereiken, maar dan moet je het wel op een bijzondere manier doen.”