Collision is een traject waarin de kunstenaar wordt begeleid om haar talent in te zetten voor de ontwikkeling van een voortgezet onderwijsproject. De kunstenaar creëert een kwalitatief en innovatief kunst-&-technologieproject, waar veel behoefte aan is binnen het onderwijs. Collision voldoet aan die behoefte door hybride en vakoverstijgende kenmerken van het traject te benadrukken, daar is ten opzichte van andere kunstdisciplines nog maar beperkt aanbod voor. Door mee te doen aan Collision versterkt de kunstenaar haar ondernemerschap door naast haar autonome kunstpraktijk mogelijkheden binnen het onderwijs te verkennen. Kunstloc Brabant en STRP ondersteunen de kunstenaar met coaching, kennis en inzicht in het ecosysteem van het onderwijs.
We kijken naar de aanpak van Collision als een werkwijze die ook voor andere kunstenaars in andere kunstdisciplines waardevol kan zijn. Alhoewel dit traject organisch ontwikkelt, kunnen we de processtappen eruit destilleren en deze delen als good practice. De methodische aanpak van Collision wordt beschreven met een aantal uitgangspunten en processtappen.
Duurzaamheid
Hoe maak je het ontwikkelen van een cultuureducatief project waardevol en de moeite waard voor een kunstenaar? Op welke manier kan dat proces zo worden vormgegeven en de kunstenaar ondersteund worden dat de tijd, energie, financiering én creativiteit die erin wordt gestoken niet eenmalig is, maar een duurzaam karakter kan krijgen?
Duurzaam in de zin van een grotere afname van het project in het onderwijs met een groter bereik onder scholen en effect op de leerlingen. Duurzaam in de zin van de ontwikkeling die in gang wordt gezet bij de kunstenaar, door in samenwerking met deelnemende scholen het project zo te kunnen ontwikkelen dat het goed aansluit op de doelen van het onderwijs en het werk zodanig kan verdiepen. Duurzaam in de zin van het verbreden van het cultureel ondernemerschap van de kunstenaar, door op een goed begeleide manier het onderwijs als een nieuwe opdrachtgever te kunnen gaan zien.
Onderzoeken
2020 was een onderzoek jaar; We zijn in gesprek gegaan met kunstenaars die zich op het snijvlak van kunst en technologie bevinden, met kunstvakdocenten en leerlingen van het voortgezet onderwijs. De gesprekken gingen over de waarde van de autonome kunstenaar in de klas en de actualiteit en ervaring op school; Wat wordt er al of nog niet met kunst & technologie op school gedaan? Wat is de urgentie en wat is de vraag van het onderwijs waar een kunstenaar op kan reageren?
Samenwerken
Collision is geen co-creatie-traject pur sang, waarin een kunstenaar samen optrekt met één school om een kunstproject vorm te geven. Er is duidelijk gekozen om verschillende scholen deel te laten nemen. Zodat we vanuit hun behoeften en ontwikkelwensen een brede open call konden schrijven waaraan de kunstenaar moet voldoen. Het project wordt op deze manier ook interessant voor meer scholen die niet met Collision meedoen. De deelnemende scholen hebben in het proces wel de ruimte om feedback op de ontwikkeling van het project te geven zodat het op hun schoolsituatie van toepassing is. Ze zitten echt op de eerste rij om kennis te maken met de kunstenaar en hun werk.
Processtappen
Stap 1 | Werving scholen
We hebben de interesse van scholen gewekt door het organiseren van een online masterclass. Waarbij docenten van het voorgezet onderwijs aanwezig waren. Daarnaast is het eigen (Brabantse) netwerk ingezet om scholen te werven. Uiteindelijk hebben drie scholen zich gecommitteerd aan Collision: het Beatrix College uit Tilburg, SintLucas vmbo uit Eindhoven en MyCollege uit Spijkenisse.
Stap 2 | Intake per school
Kunstloc en STRP hebben met elke school hun stand van zaken en ontwikkelwens in kaart gebracht en verwachtingen met elkaar afgestemd. Stedelijke consulenten of lokale intermediairs ondersteunen de scholen in dit proces.
Stap 3 | Open call kunstenaars
De wensen van de scholen worden opgenomen in de opdracht voor de open call. De call werd verspreid via de kanalen van Kunstloc en STRP. De opdracht stelde als duidelijke criteria dat het een voorstel voor een nieuw project of werk moest zijn en de kunstenaar is bereid om zichzelf in ontwikkeling te zetten.
Stap 4 | Selectie kunstenaars
Collision ontving 15 inzendingen die zorgvuldig bekeken werden of ze aan de criteria voldeden. Zat er potentie in het idee om het duurzaam, dus ook flexibel, in te zetten op verschillende niveau's van het voortgezet onderwijs en in verschillende uitvoeringsvormen? Het meest geschikte en tot de verbeelding sprekende idee kwam van kunstenaarsduo Hugo Pilate en Rinke Vreeke.
Stap 5 | Project pitch
Hugo Pilate, een digitale kunstenaar/ontwerper en Rinke Vreeke, een stadsgeograaf, pitchten hun idee aan Kunstloc en STRP. Hun project ‘De stad spreekt’ sluit aan bij actuele maatschappelijke vraagstukken, zet technologie op een vernieuwende vorm in en bevraagt visie op kunst door het hybride karakter van het project. Leerlingen worden in een workshop uitgedaagd om vanuit verschillende rollen in de publieke ruimte te communiceren en consensus rondom een vraagstelling te vinden. Het idee bevond zich in de juiste fase; de basis was sterk maar gaf ruimte om afstemming met het onderwijs te maken en de kunstenaars in de artistieke ontwikkeling mee te nemen.
Stap 6 | Afstemming
Na de eerste aanscherping volgde de afstemming met de scholen op praktisch en uitvoerbaar vlak, maar ook op inhoudelijk vlak om goed in te kunnen spelen op de belevingswereld van hun leerlingen.
Stap 7 | Ontwikkeling project
We bevinden ons nu in de ontwikkelfase waarin er feedbackmomenten met de docenten van de scholen zijn en ondersteuning vanuit STRP en Kunstloc wordt geboden. Deze ondersteuning is op maat; Er wordt gekeken naar de ontwikkeling van Collision maar ook naar de ontwikkeling van de kunstenaars; Wat zijn hun ambities met betrekking tot kunsteducatie op de lange termijn? Zodat we na dit traject vorm kunnen geven aan follow up en hun cultureel ondernemerschap kunnen versterken.
Stap 8 | Uitvoering
In februari 2022 worden de pilots uitgevoerd met 1 klas op elke school. Dit is een verkorte workshop waarin het materiaal wordt uitgetest. Na de pilot worden aanpassingen gedaan en werken de kunstenaars toe naar de definitieve workshop die voor het einde van het schooljaar wordt uitgevoerd. De scholen nemen tot en met de pilot kosteloos deel aan Collision, maar komen overeen dat ze het definitieve project, wat uitgevoerd wordt op hun school, betaald afnemen met tenminste twee klassen. Dit kan de school bekostigen met bijvoorbeeld hun Cultuurkaart.
Naast de workshops op scholen maken de kunstenaars een aangepaste versie van de workshop in opdracht van STRP, voor hun STRP Festival educatieprogramma.
Stap 9 | Opbrengsten
Na de uitvoering op de scholen en STRP Festival wordt het traject met alle betrokkenen geëvalueerd. De leeropbrengsten worden gedeeld door STRP en Kunstloc. Met name in haar Leergemeenschap Kunst & Technologie en via kennispagina's op de website van Kunstloc.
Stap 10 | Duurzaam
De kunstenaars zijn na uitvoer vrij om hun workshop zelfstandig uit te zetten, en worden als onderdeel van de follow-up ondersteund in de promotie en communicatie door STRP en Kunstloc. De workshop zal ook deel gaan uitmaken van het educatieaanbod van STRP.
Tijdens de ontwikkeling van de workshop wordt er rekening gehouden met flexibele inzet:
-
Het faciliteren van de workshop door de kunstenaars zelf in de klas of elders op locatie
-
Ontwikkeling van lesmateriaal en lesbrieven voor de docent om zelf de workshop te geven
-
Ondersteuning voor de leerlingen en docent in de vorm van audio guides.
-
Rekening houden met een bredere doelgroep: de workshop geschikt maken voor culturele organisaties, gemeentes, volwassenen en studenten bijvoorbeeld.
De voortgang van dit proces wordt bijgehouden op deze projectpagina.
Heb je vragen of wil je meer weten over Collision?
Neem contact op met mij.
