In 2015 vierden we 125 jaar inspiratie van Van Gogh, vorig jaar herdachten we het 500ste sterfjaar van Bosch en dit jaar staat in het teken van 100 jaar De Stijl. Themajaren in cultureel Brabant - en Nederland - zijn populair en zorgen voor een stijging van het (inter)nationale toerisme en unieke samenwerkingen binnen de sector. MEST vraagt zich af hoe het culturele veld in Brabant aankijkt tegen de inzet van themajaren. Zien zij het als een lust of een last? Redacteur Miranda ging in gesprek met verschillende Brabantse musea en initiatieven die hierbij betrokken zijn.
Geschreven door Miranda den Dekker
Belangrijke speler achter de themajaren is VisitBrabant, de marketingorganisatie van Brabant. Dit jaar - Mondriaan tot Dutch Design - hebben zij in samenwerking met de Dutch Design Foundation een unieke samenwerking tot stand gebracht tussen Brabantse culturele partners en marketingorganisaties. Tamara Ernst is Communicatie & PR Consultant bij VisitBrabant en licht toe: 'Ons doel is meer (inter)nationale bezoekers naar Brabant te trekken en na het succes van de inzet van iconen als Van Gogh en Bosch, slaan we dit jaar een brug tussen het erfgoed van De Stijl en hedendaags design. Themajaren zijn een kickstarter voor een meerjarige positionering van Brabant op de nationale én internationale markt.' VisitBrabant biedt ondernemers een platform om zich te profileren en zichtbaar te maken, het is vervolgens aan de culturele organisaties zelf om daar iets mee te doen.
Krachten bundelen
De hoofdrolspeler in het themajaar van vorig jaar was Het Noordbrabants Museum met haar grote Bosch-tentoonstelling. Naast deze tentoonstelling waren daar vorig jaar drie andere tentoonstellingen te zien die deel uitmaakten van de Bosch Grand Tour, een nieuwe samenwerking tussen zeven grote Brabantse musea. Neeltje van Gool is Senior Medewerker Marketing en Communicatie bij Het Noordbrabants Museum en is zeer te spreken over deze samenwerking: 'Meedoen aan een themajaar brengt ons publicitaire kansen en samenwerkingsverbanden die er anders wellicht niet zouden zijn. We zien dat samenwerking echt werkt als kruisbestuiving en het resulteert in culturele hoogstandjes.' Het museumteam van Museum Helmond is onder leiding van directeur Marianne Splint zelf actief op zoek gegaan naar samenwerking. Jessica Hagenaars is Cultuurmarketeer bij Museum Helmond en vertelt: 'We kregen vorig jaar het idee dat we als museum vergeten waren. Vervolgens zijn we aangeschoven bij een overleg van de samenwerkende Brabantse musea, hebben we actief ons netwerk verbreed en zijn we achteraf toegevoegd aan het programma van Bosch 500. Het vervolg is dat we dit jaar in het programma zijn opgenomen.'
De link met het thema
Galerie Piet Hein Eek sluit dit jaar voor het eerst aan bij een landelijk themajaar. Als ik Pim Hoff - verantwoordelijk voor PR, communicatie en galerie bij Piet Hein Eek - vraag naar het waarom hierachter, krijg ik het volgende antwoord: 'We zijn nooit bewust bezig (geweest) met themajaren, omdat onze eigen activiteiten altijd in het middelpunt van onze aandacht staan.' Niet geheel verrassend, omdat zij dit themajaar een wel heel directe link hebben met het thema en jaarlijks al een belangrijke rol spelen tijdens de Dutch Design week in Eindhoven. Het Vanabbemuseum heeft dit jaar ook een direct link met het thema, maar die link was vorig jaar minder sterk. Senior Communicatie & Pers bij het Van Abbemuseum is Ilse Cornelis en zij vertelt: 'Het Van Abbemuseum heeft er vorig jaar een draai aangegeven en elementen en activiteiten toegevoegd die er bij aansloten om toch een link te kunnen maken. Als dat kan, is het prettig om de krachten te bundelen en gezamenlijk een aanbod te communiceren.'
Investeren
Dit jaar is er geld geïnvesteerd in het themajaar door alle grote Brabantse gemeenten. De investering die culturele organisaties doen om aan te kunnen haken bij een themajaar zijn wisselend. Neeltje van Het Noordbrabants Museum zegt hierover: 'Het Noordbrabants Museum participeert graag in een themajaar als het inhoudelijk klopt en als het in de planning past. De Bosch-tentoonstelling was voor ons een groot project en een voorbereiding van jaren die al in 2009 begon. Dit jaar is onze rol zeer bescheiden.' De investering in Van Gogh sloeg niet aan in Helmond, maar dat weerhield hen er niet van het met Bosch nog eens te proberen. Jessica van Museum Helmond voegt toe: 'Het is hard werken om toeristen naar Brabant te krijgen, maar ik denk dat er veel potentie in zit.''
Internationaal aantrekkelijk
Internationaal toerisme blijkt voor alle partijen een belangrijke pijler. Niet alleen tijdens een themajaar, maar juist op de langere termijn. Museum Helmond heeft sinds kort vertalingen in het Engels bij haar werken en Het Noordbrabants Museum biedt haar rondleidingen ook in het Engels en Duits aan. Ilse Cornelis van het Van Abbemuseum merkt op: 'Tijdens het themajaar van Bosch hebben we veel meer aanvragen gekregen van Duitse en Belgische groepen en touroperators. De aanpak van VisitBrabant heeft er toe geleid dat groepen een weekend naar Brabant kwamen en verschillende steden en musea aandeden.' Bij het Van Abbemuseum krijgen alle rondleiders om die reden een opfriscursus Duits. Ook Jessica van Museum Helmond ziet de rol van VisitBrabant op Brabantbreed niveau: 'Het themajaar is een grote paraplu waar wij onder hangen. We profiteren mee van de promotie met betrekking tot Brabant.' Kortom, culturele organisaties zien themajaren als een lust en zijn bereid om hierin te investeren, omdat uit vorige resultaten blijkt dat het aanslaat. Zij zien hun bezoekersaantallen stijgen, het stimuleert duurzaam (inter)nationaal toerisme en ook de samenwerking met elkaar wordt als positief ervaren.
Ben je nieuwsgierig naar alle organisaties die deelnemen aan 'Mondriaan tot Dutch Design'? Het volledige programma vind je op VisitBrabant. Wij zijn benieuwd: hoe kijkt jouw organisatie aan tegen de inzet van themajaren voor de meerjarige (inter)nationale positionering van Brabant?
Miranda den Dekker
Afgestudeerd Vrijetijdsmanager, schrijver
