Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

Hoe kun je belangrijke maatschappelijke thema’s bespreekbaar maken voor jongeren? Lara Knoops en Lotte Timmermans hebben daar een goede manier voor gevonden: dans. Met hun voorstelling Doe Maar Niet openen de twee dansers een gesprek over fysiek contact en grenzen aangeven. 

Geschreven door: Marel van Andel

Wie wel en wie niet

“Door de anderhalvemeterregel werden wij geïnspireerd voor deze voorstelling. We werden ons heel erg bewust van wie we wel binnen die anderhalve meter zouden willen en wie niet. En wat het bijvoorbeeld betekent als je je ouders niet mag aanraken. Toen dachten we: daar moeten we iets mee”, vertelt Lara. “En zo kwamen we uiteindelijk met de dansvoorstelling Doe Maar Niet, die niet niet meer alleen over de anderhalve meter regel gaat maar ook vooral over het aangeven van grenzen met betrekking tot ongewenst en gewenst fysiek contact.” 

Fysieke afstand en grenzen aangeven

In de voorstelling beelden Lara en Lotte verschillende situaties uit die te maken hebben met fysieke afstand en grenzen aangeven. “Er zijn meerdere manieren waarop je grenzen kan aangeven, bijvoorbeeld door iets te zeggen, maar ook met lichaamstaal. En als je dat doet zou dat niks moeten veranderen aan de band die je met diegene hebt. Dat laten we in onze dans zien. We gaan heel voorzichtig naar elkaar toe, om dan te kijken of een knuffel wel of niet kan. Of een van ons doet juist niet voorzichtig genoeg en dan wordt er een grens aangegeven”, zegt Lotte. “Op die manier laten we zien dat grenzen aangeven eigenlijk heel normaal is en creëren we herkenbare situaties voor het publiek”, vult Lara aan. 

In de voorstelling wordt uitgebeeld hoe je grenzen aangeeft | Door: Doe maar niet

Langs op scholen

Het dansduet is voor iedereen geschikt om te kijken, maar vooral gericht op jongeren vanaf 10 jaar, die aan het eind van de basisschool zitten, of op de middelbare school. “Dat is de leeftijd waarop kinderen bewust worden van die grenzen”, zegt Lara. De twee dansers gaan vooral met hun voorstelling langs op scholen zelf. “Dat voelt veiliger en intiemer voor de jongeren, waardoor ze zich meer op hun gemak voelen”, vertelt Lotte. 

'Door een gesprek achteraf kunnen ze zien dat iedereen de dans anders interpreteert.' Lotte Timmermans, danser

In gesprek gaan

En ook de voorstelling zelf maakt het makkelijker om een gesprek te beginnen. “Na de voorstelling hebben we altijd een gesprek met de leerlingen, over hun eigen grenzen en ervaringen”, zegt Lara “We voeren het gesprek met de jongeren achteraf, zodat ze zich tijdens het stuk goed kunnen concentreren en zelf de tijd hebben om na te denken wat het betekent wat ze zien.” Lotte voegt toe: “Ze kunnen dan ook zien hoe iedereen het dansduet anders interpreteert en er een eigen boodschap uithaalt.” 

Kwetsbaar opstellen

De dansvoorstelling is volgens de twee heel belangrijk voor het gesprek. “Doordat wij ons een half uur lang kwetsbaar opstellen met onze dans, is voor het publiek de grens om kwetsbaar te zijn ook vaak al lager omdat het ons al een beetje kent”, vertelt Lotte. “De jongeren kunnen daarnaast de voorstelling gebruiken om een onderwerp te bespreken.” De dansers vragen bijvoorbeeld welke beweging het publiek het meest is bijgebleven. “Daar kan dan weer een mooi gesprek over ontstaan. De meest kleine dingen worden voor hen herkenbaar gemaakt en door de dansvoorstelling is het makkelijker om daarover te praten omdat je iets heel specifieks hebt om naar te verwijzen.” In de gesprekken zijn de scholieren vaak heel kwetsbaar. “Ze begrijpen heel goed waar ze naar kijken en praten dan zelf over hoe ze bepaalde situaties ook hebben meegemaakt en hoe zij dat ervaarden. We hebben wel eens gehad dat er verhalen naar boven kwamen waar de leraar nog niks van wist, de school kan er dan mee verder.” 

Een knuffel in de dansvoorstelling | Door: Doe maar niet

Is dit het moment voor een knuffel?

Eén situatie is de twee dansers in het bijzonder bijgebleven. “We waren op een school en we hadden de voorstelling gedaan en waren erover in gesprek met de klas”, vertelt Lara. “Er was een meisje dat zei dat ze bang was om te vragen om af te spreken na school of om te zeggen dat ze een knuffel wilde. Een meisje aan de andere kant van de klas vroeg toen: ‘Is dit het moment voor een knuffel?’. Het meisje knikte en haar klasgenoot stond toen op om haar een knuffel te geven, ze werd toen helemaal ontroerd. Dat was heel bijzonder om te zien.” Maar ook minder zichtbaar hopen Lotte en Lara dat de voorstelling iets voor de jongeren kan betekenen. “Ook als er tijdens het nagesprek misschien niet meteen iets gebeurt bij iemand, wil dat niet zeggen dat er geen effect is. We hopen dat ze er bijvoorbeeld ook later nog eens aan terugdenken.”

Voorstelling zien of boeken

De voorstelling Doe Maar Niet is beschikbaar voor jong en oud en kan opgevoerd worden op scholen. 12 februari houdt het duo een open voorstelling in Vught, als de maatregelen het toelaten. Daarnaast is het duo regelmatig te vinden op festivals. Voor meer informatie of boekingen kan er gemaild worden naar dansduetdoemaarniet@gmail.com.  

Marel van Andel

Freelance redacteur

cultuureducatie

Pionieren in het gespecialiseerd onderwijs

Hoe kunnen leerlingen van het gespecialiseerd onderwijs kunst en cultuur buiten school ontdekken? Pioniers delen hun succesmomenten.

11 maart 2025
Pionieren in het gespecialiseerd onderwijs

Cultuureducatie en gespecialiseerd onderwijs

Wat kan cultuureducatie betekenen voor leerlingen van het gespecialiseerd onderwijs (SO, VSO, SBO en PRO)? Welk aanbod is er voor hen?

6 maart 2025
Cultuureducatie en gespecialiseerd onderwijs

Cultuureducatie geborgd op De Boemerang

Op basisschool De Boemerang in Zevenbergen is cultuureducatie geen losse activiteit, maar een stevig verankerd onderdeel van het onderwijs.

6 maart 2025
Cultuureducatie geborgd op De Boemerang

Financiering voor cultuureducatie binnen het mbo

Goed nieuws voor cultuureducatie binnen het mbo. Er komt structureel meer geld voor educatie beschikbaar.

26 februari 2025
Financiering voor cultuureducatie binnen het mbo

Open Call voor kunstenaars: (Je) Kunst in School 2025

Wij zoeken een beeldend kunstenaar die een reizende tentoonstelling wil ontwikkelen voor basisscholen.

4 februari 2025
Open Call voor kunstenaars: (Je) Kunst in School 2025

Blog | Burgerschap met een kunstzinnige bril

Adviseur Masha Meegdes blogt over haar ervaringen als 'vreemde (kunst)vogel' op een conferentie over burgerschap.

28 januari 2025
Blog | Burgerschap met een kunstzinnige bril

Hoe kunst kan bijdragen aan burgerschap (en andersom)

Op deze kennispagina onderzoeken we betekenisvolle verbindingen tussen burgerschap en cultuureducatie.

22 januari 2025
Hoe kunst kan bijdragen aan burgerschap (en andersom)

Informatie over CmK4 voor scholen

Wat houdt de regeling CmK4 in? Wat betekent deelname voor mijn school?

15 januari 2025
Informatie over CmK4 voor scholen

De donderwolk die BTW heet maar óók culturele lichtpuntjes: het jaar 2024

Jaaroverzicht 2024 met opvallend kunst- en cultuurnieuws én culturele lichtpuntjes.

30 december 2024
De donderwolk die BTW heet maar óók culturele lichtpuntjes: het jaar 2024

Cultuur als sleutel tot mentaal welzijn: het onderwijs aan het woord

In onze snelle, prestatiegerichte wereld wordt cultuuronderwijs steeds belangrijker voor het mentale welzijn van jongeren.

10 december 2024
Cultuur als sleutel tot mentaal welzijn: het onderwijs aan het woord

Blog | Dansen tussen chaos en orde

Adviseur Masha Meegdes blogt over haar ervaringen met Art of Hosting.

6 december 2024
Blog | Dansen tussen chaos en orde

CmK4 gaat van start!

De aanvraag Cultuureducatie met Kwaliteit 4 Noord-Brabant is toegekend! Dit betekent 12,2 miljoen voor cultuureducatie in Brabant tussen 2025 en 2028.

19 november 2024
CmK4 gaat van start!