Het kan als kunstenaar een uitdaging zijn om financiering rond te krijgen voor een project. Een manier is om fans te vragen om te doneren; een crowdfundingsactie. Muzikant Davy Knobel, fotograaf Tahné Kleijn en filmmaker Lilia Scheerder kozen hiervoor en haalden er met hun campagnes meer uit dan alleen geld.
Geschreven door: Marel van Andel
Donaties in plaats van subsidie
Davy Knobel is muzikant en speelt in de Bredase band Light by the sea, samen met zijn vriendin Eszter Anna Baumann. “We wilden graag een eigen plaat maken samen, om dat te realiseren hadden we wel geld nodig”, vertelt hij. “Daarom gingen we op zoek naar subsidieverstrekkers, maar dat lukte niet goed. We zijn toen gaan kijken naar andere manieren van financieren en kwamen zo op crowdfunding, waar mensen een donatie kunnen doen aan ons.”
Naasten laten betalen?
Eerst waren de twee een beetje huiverig om op deze manier om geld te gaan vragen. “We dachten dat de kosten dan vooral terecht zouden komen bij onze naasten.” Het duo is toen toch in gesprek gegaan met crowdfundingsplatform Voordekunst. “We hebben toen onder andere bedacht wat we de donateurs konden bieden in ruil voor een donaties. Je kon bijvoorbeeld merchandise van ons krijgen, de plaat op vinyl, maar je kon ook doneren voor een diner met ons of een akoestisch concert.”
De donaties kwamen uiteindelijk ook niet alleen vanuit de naasten. “We kregen donaties van vrienden, familie en kennissen, maar ook veel vanuit de muziekindustrie. We werken zelf ook als bookers en managers, waardoor we veel mensen kennen. Ook fans van bands waar we eerder ooit in speelden vonden ons weer en doneerden. Op deze manier is onze actie dan ook een succes geworden en hebben we ons streefbedrag gehaald.”
Contact houden met donateurs
Voor Light by the sea was de financiële kant de belangrijkste reden om een crowdfunding te houden. Maar tijdens de campagne zagen ze dat je met een crowdfundingsactie meer krijgt. “Je hebt door de donaties een heel overzichtelijke lijst met mensen die jouw werk waarderen. We mailen hen nog steeds als we nieuwe shows aankondigen, we geven soms gratis merchandise weg of kaartjes. Zo houden we het contact.”
Publiciteit
Volgens Helmondse fotograaf Tahné Kleijn is een groot voordeel aan crowdfunding de publiciteit die je ermee krijgt. “Als je het alleen voor het geld doet zijn er makkelijkere manieren om daaraan te komen”, vertelt ze. “Maar door een crowdfunding heb je al voordat je werk klaar is een reden om de publiciteit op te zoeken. Zo komen meer mensen te weten over waar je mee bezig bent, al tijdens het proces. Kranten bijvoorbeeld hebben al eerder een reden om te publiceren.”
Tahné heeft al drie keer een succesvolle crowdfunding gehouden, twee keer met een groep fotografen voor het fotofestival Goeikes in Helmond en een keer voor haar fotoboek Stilte heeft het laatste woord. “Door het vaker te houden heb ik nu een leuke groep mensen die me altijd steunt en die ik ook heb leren kennen. Ik vind het heel bijzonder als mensen iets doneren, al helemaal als het een hoog bedrag is. Soms voel ik me bezwaard als mensen veel geven, maar ze doen het natuurlijk zelf.”
Een goed plan hebben
Wel vindt Tahné de crowdfundingsperiode stressvol. “De meeste donaties krijg je eigenlijk in de eerste week, en in de laatste week. In de periode daartussen is het dus erg spannend of je het bedrag gaat halen. De regels verschillen per platform, maar bij mijn actie gold dat als je niet 70 procent ophaalt van het streefgedrag, al het geld wordt teruggestuurd naar de donateurs. Dat wil je natuurlijk niet hebben, dus je moet een goed plan hebben voordat je aan zo’n campagne begint. Maar dan is het uiteindelijk helemaal de moeite waard.”
Werken in een niche
Filmmaker en beeldend kunstenaar Lilia Scheerder zag ook de voordelen van crowdfunding. Voor haar kortfilm Living Room begon ze een actie, die ook een succes werd. “Ik heb geen geld, ik ben ook maar een arme kunstenaar”, lacht ze. “Ik wilde graag een project doen op een wat grotere schaal, waarbij er meer kosten zijn dan enkel productiekosten. Met weinig budget kun je veel minder dan wanneer je wel wat te besteden hebt, om bijvoorbeeld iemand in te huren. Om aan dat geld te komen waren er in mijn ogen twee opties. Of ik kon subsidie aanvragen, of een crowdfunding starten. Ik ben bekend met subsidie, maar mijn werk, in dit geval een moderne stille film met horrorthema, is een niche. Je bent voor de subsidie dan heel erg afhankelijk van of een klein groepje mensen het leuk genoeg vindt.”
Meenemen in het proces
Met crowdfunding kon Lilia juist de mensen bereiken die haar werk waarderen, en hun vragen om een bijdrage. “Het moeilijke aan crowdfunding vond ik dan weer de promotie die je voor jezelf moet doen. Dat vond ik wel een uitdaging. Maar toen ik eenmaal op gang was, zag ik wat het me nog meer brengt.” Met de campagne kon de filmmaker goed peilen of haar project goed aanslaat of niet, van tevoren al. “Als mensen het leuk vinden geven ze namelijk geld, en anders niet. Je neemt ze mee in het proces naar het eindresultaat toe, in plaats van dat je ze alleen het eindresultaat laat zien. Daardoor heb je van tevoren al een veel beter beeld van of het eindresultaat aan zal slaan.”
Zelf ook crowdfunden?
Kunstloc Brabant helpt Brabantse makers graag om financiering voor hun projecten rond te krijgen en geeft graag advies bij jouw crowdfunding-campagne.
Ook is er subsidie rondom jouw crowdfunding actie mogelijk vanuit de Impulsgelden. Dit betekent dat je 70% van je doelbedrag zelf binnenhaalt en de overige 30% (tot een maximum van €20.000) krijg je (na het behalen van je streefbedrag) uit de Impulsgelden.