Welke rol kunnen culturele instellingen spelen om expats zich meer thuis te laten voelen? Deze vraag stelt Parktheater Eindhoven zich. Het Parktheater wil graag een bijdrage leveren aan het geluk van expats en een voortrekkersrol spelen in het faciliteren en stimuleren van internationals om cultuur te ervaren in Eindhoven in het algemeen en in het Parktheater in het bijzonder. Daarom vroeg dit theater een groep van negen studenten International Leisure Management (NHTV Internationale Hogeschool Breda) hoe verbindingen gelegd kunnen worden tussen culturele organisaties en expats. In dit artikel lees je vijf geleerde lessen.
Geschreven door Kristel Zegers in samenwerking met de studenten van projectgroep ConFusion Event Agency.
Het aantal expats, mensen die (al dan niet tijdelijk) wonen in een ander land dan hun geboorteland vanwege werk, is in Brabant en Limburg sinds 2007 verdrievoudigd volgens het Holland Expat Centre Zuid. Deze 70.000 expats worden ondersteund in het verkrijgen van de benodigde papieren, het vinden van huisvesting en het leren van de taal. Maar als het gaat om vrijetijdsbesteding, oftewel bijdragen aan een binding aan de stad, maar ook aan persoonlijk geluk en sociale contacten, is er een gat. Cultuur kan mensen bij elkaar brengen waardoor sociale netwerken gevormd worden wat gevoelens van verbondenheid stimuleert.
De studenten van de NHTV spraken met expats, expat organisaties en culturele instellingen en organiseerden het netwerkevent Mix & Match, waar ontmoeting, inspiratie, van elkaar en met elkaar leren centraal stond. Via presentaties, brainstorms, een 'connect and detect' wall en workshops werden verbindingen gelegd tussen de aanwezigen. De volgende lessen trekken we uit hun werk:
Expats, het zijn net mensen
1. Stop met de vooroordelen en ga in gesprek
Er bestaan een paar hardnekkige vooroordelen over expats, zoals dat de man de hele dag werkt en de vrouw niks beters te doen heeft dan winkelen. Of dat expats primair mensen uit het thuisland willen ontmoeten of activiteiten willen ondernemen gerelateerd aan hun etniciteit. Niets is minder waar. Gezinsleden van expats zijn veelal hoogopgeleid, cultureel genteresseerd en willen meer weten over de stad waar zij wonen om meer aansluiting te vinden. Expats willen aangesproken worden als mens, en niet als Griek, Chinees, of met welke etniciteit de expat bezit. Naast andere expats ontmoet men ook graag Nederlanders. Daarbij werd aangetekend dat het lastig is om daadwerkelijk vriendschappen aan te gaan met Nederlanders: alles gaat op afspraak en Nederlanders geven te kennen al genoeg vrienden te hebben. Kortom, zoals Nienke van Boom in haar blog stelt: 'expats, het zijn net mensen'. Ga dus vooral in gesprek.
2. Verlaag de drempel
De drempel voor een expat om naar een culturele organisatie te gaan is hoog. Het begint al met het feit dat er niet in het Engels gecommuniceerd wordt over het culturele aanbod dat geschikt is voor niet-Nederlandstaligen. Als je vervolgens ook niet graag alleen wilt gaan en niet goed weet wie nog meer genteresseerd zou zijn, is de keuze voor een andere vrijetijdbesteding snel gemaakt. Het netwerkevent Mix & Match was voor veel expats de eerste kennismaking met het Parktheater. Dit leidde tot verwondering over de ruimte, het (theater)programma en het aanbod aan nevendiensten. Het netwerkevent bood ruimte voor gesprek, waardoor beide partijen beter zien wat men voor elkaar kan betekenen. Zo bleek uit de presentatie van de HUB dat er veel behoefte was aan ontmoetingsruimte, iets wat culturele instellingen kunnen bieden.
3. In English, please!
Welke delen van je programma (en of producten/diensten) zijn toegankelijk voor een internationale doelgroep? En hoe communiceer je deze? Het Parktheater heeft sinds twee jaar een Engelstalig programmaboek. Maar waar verspreid je dit dan? Een belangrijke fysieke ontmoetingsplek van expats in Eindhoven is de HUB. Een digitale informatie plek is Eindhoven News, dat werkt met vrijwilligers uit de expat community.
Dat de Engelse taal ook verwarring kan oproepen merkten de studenten tijdens de brainstorm met expats over het netwerkevent. Waar de een sprak over 'culture' en kunst en cultuur bedoelde, dacht de ander bij 'culture' aan 'etnische normen en waarden'.
Bundel krachten daar waar je een gezamenlijk belang hebt
4. Samen met het culturele veld
Diverse culturele instellingen gaven aan weldegelijk open te staan voor de doelgroep expats, maar niet goed te weten hoe deze te bereiken. Deze uitdaging kan gezamenlijk opgepakt worden. Denk aan gezamenlijke promotie in de vorm van een maandelijkse kalender met geschikt cultureel programma aanbod voor expats. Wellicht is dit te koppelen aan 'ThisisEindhoven.nl' en kan dit uitgebreid worden met een buddysysteem zodat expats onderling maar ook Nederlanders en expats gelinkt kunnen worden. Of, op iets strategischer niveau, kennisuitwisseling tussen directies van culturele instellingen, zodat gezamenlijk verder doordacht wordt hoe culturele organisaties bij kunnen dragen aan het thuisgevoel van expats en daarmee ook deze doelgroep beter bereiken. Kortom, bundel krachten daar waar je een gezamenlijk belang hebt.
5. Samen met expats
In plaats dat je als culturele instelling iets organiseert voor expats, kun je ook met expats iets oppakken. Het programma van Mix & Match is met expats en culturele instellingen samengesteld, enkelen hadden een rol als spreker, of verzorgden een workshop, de brainstormvragen waren gerelateerd aan vraagstukken van culturele instellingen en/of van expat organisaties. Hierdoor creer je een stukje eigenaarschap. Mix & Match was onderdeel van Plein Publiek; in het kader van het 50-jarig bestaan bood Parktheater 50 dagen lang overdag haar podia aan de stad aan. Dit leidde tot vele verrassende initiatieven (verstoppertje spelen; yoga op het podium; kinderworkshops) en een andere beleving van het theater. Maar vooral bracht dit een gesprek op gang tussen onder andere expats en theatermedewerkers wat de opmaat kan bieden naar verdere samenwerking.
