Fashion gaat verder dan alleen zien en gezien worden en biedt openingen om moeilijke, leerzame of onbesproken onderwerpen te belichten. In dit artikel zetten we drie bijzondere projecten op een rij waarbij Brabanders zich in hun vrije tijd, op school of als beginnend professional bezig houden met fashion.
- Geschreven door Iris van den Boezem
“Mode?” Ik vertel een vriendin dat ik hier een artikel over schrijf. Als het woord gevallen is, krullen haar mondhoeken zich omlaag, ze rimpelt haar neus en er trekt een frons door haar wenkbrauwen. “Mode,” vraagt ze, “dat is toch niets dan buitenkant?” Mode heeft te maken met een hardnekkig stigma. Mode draait om buitenkant. Om zien en gezien worden. Maar het gaat niet echt ergens over.
Ik geef toe: deze gedachten schoten mij ook door het hoofd. Maar mijn vooroordelen verbleekten snel toen ik me verdiepte in allerlei projecten waarbij Brabanders zich in hun vrije tijd, op school of als beginnend professional bezig houden met dit onderwerp. Ik kwam er zo namelijk achter dat mode, net zoals kunst en design in het algemeen, juist mooie openingen biedt om moeilijke, leerzame of onbesproken onderwerpen te belichten. En daarnaast: hoe cool is het als je je eigen kleding maakt? Voor Mestmag.nl licht ik drie van die bijzondere projecten uit.
Phoenix cultuur - Mode aan een draadje en Fashion Tweedaagse
Als eerste spreek ik met Lonneke de Wit, één van de docenten van het Fashion atelier van Phoenix Cultuur aan CHV Noordkade in Veghel. “Voor jongens en meisjes in groep 7 en 8 van de basisschool is mode ontzettend belangrijk,” begint Lonneke. "Hoe zie ik eruit en hoe kom ik over? Ze gaan bijna naar de middelbare school en kleding speelt voor hen een rol in de zoektocht naar wie ze zijn."
Met het educatieproject ‘Mode aan een draadje’, dat Lonneke samen met Maaike Jahne ontwikkelde, plaatst Phoenix Cultuur mode in een maatschappelijke context. Tijdens drie digitale lessen gaan kinderen aan de slag met onderwerpen als de geschiedenis van fashion, duurzaamheid & mode en mode & kunst. Kinderen leren vragen te stellen bij de manier waarop kleding geproduceerd wordt, over de arbeidsomstandigheden van mensen die kleding maken, maar ook bijvoorbeeld over de manier waarop mode wordt geïnspireerd door kunst en design en over de nieuwste technieken die hierbij komen kijken.
Is zo’n project voor alle kinderen leuk? “Tot nu toe wordt het project steeds met luid gejuich afgesloten: door zowel jongens als meisjes. Alle kinderen zijn welkom om hun modetalent te ontdekken, bijvoorbeeld tijdens de naailessen van Anja Eijgermans achter naaimachine en lockmachine. We eindigen altijd met een fotoshoot. De foto’s worden online gedeeld en schoolklassen kunnen elkaars foto’s zien. Dat zorgt wel voor de nodige competitie,” zegt Lonneke lachend. “We zien dat de moodboards en foto’s steeds mooier en uitbundiger worden. Het project, en wat de kinderen tijdens de lessen leren, heeft daardoor echt impact. Het blijft ze bij.”
De veertienjarige Rosalie doet al drie jaar mee aan de Fashion Tweedaagse. Dat is ook een project van Phoenix Cultuur, maar anders dan bij ‘Mode aan een draadje’ kunnen kinderen en jongeren zich hier buiten de school om voor inschrijven.
Zelf iets maken, plezier hebben, nieuwe dingen leren en samen zijn met mensen met dezelfde interesses: allemaal redenen om je vrije tijd te besteden aan amateurkunst. Dat is voor Rosalie niet anders. “Ik heb thuis een naaimachine waarmee ik zelf jurkjes en shirtjes maak,” legt ze me uit. “Maar ik wilde meer leren en ik wilde anderen leren kennen die dit ook deden. De Fashion Tweedaagse beviel meteen heel goed.” Zo goed zelfs, dat Rosalie haar zusje overhaalde om mee te gaan. “De Tweedaagse is altijd erg gezellig. Tijdens de laatste editie heb ik een jumpsuit gemaakt: dat had ik nog nooit gedaan. Daar ben ik wel trots op natuurlijk!”
Solos - Transpicious/Connected - Wat gebeurt er achter de schermen?
Begin dit jaar organiseerde SOLOS, de Bossche broedplaats voor jongeren en young professionals, CONNECT. Het was de tweede editie, CONNECT ging van start in 2015. Tijdens dit ‘exclusieve, dynamische en undergroundachtige belevingsevent’ stonden jonge modeontwerpers, designers en andere makers centraal.
Zeker, op de catwalk werd kleding getoond, maar de nadruk lag tijdens het event op iets anders. CONNECT was a no fashion project. “We bevinden ons met specifieke maatschappelijke thema’s op een kantelpunt,” legt host en trendonderzoeker Lieke Dols uit. “Oude systemen werken niet goed meer en daar is nog geen alternatief voor in de plaats gekomen. Het zijn de kunstenaars en ontwerpers die experimenteren en zoeken naar een nieuwe manier om met vraagstukken rond bijvoorbeeld gender en vluchtelingen om te gaan. Zij vormen daarin de voorhoede en tijdens CONNECT gaven we hen daarvoor een podium.” Dat gebeurde bijvoorbeeld met talks, er werden docu’s getoond en Lieke zorgde voor analyses vanuit het tijdsbeeld waarin we leven.
Het werken in de voorhoede, dat geldt ook zeker voor de 27-jarige ontwerpster Debora Dax. Zij maakt kleding die geschikt is voor mensen die in een mannelijk lichaam zijn geboren, maar die zo nu en dan hun vrouwelijke kant willen tonen. Tijdens CONNECT toonde Debora’s muses de door haar ontworpen kleding. “Ik vind het interessant om te merken dat er tijdens zo’n event interactie op gang komt, er ontstaat een dialoog,” vertelt ze me. “Voor veel bezoekers is het de eerste keer dat ze met iemand spreken voor wie het geslacht niet altijd vaststaat. Ik wil met mijn werk bestaande verwachtingen deconstrueren, opengooien, en een event als CONNECT bevordert juist deze essentiële uitwisseling.”
Kunstbende - Proeven aan een carrière in fashion
Kunstbende is een nationale wedstrijd voor creatieve jongeren van 13 t/m 18 jaar. Dat is redelijk bekend. Maar is het onderdeel Fashion je ook bekend, bedoeld voor scholieren die zelf kleding, sieraden, tassen, hoeden of schoenen maken? Winnaars van de landelijke finale presenteren hun collectie tijdens de Amsterdam Fashion Week.
Ik spreek met de dertienjarige Isabeau en met de vijftienjarige Eva. Afgelopen jaar namen zij beiden deel aan het onderdeel Fashion. Tijdens de Brabantse finales presenteerden ze hun collecties op een catwalk in het Eindhovense poppodium Effenaar. Ze moesten zelf alles regelen: van de modellen tot aan de muziek. Voorafgaand aan de show onderwierp een jury van deskundigen uit de modewereld de collecties nog aan een kritische blik. Best spannend dus, beamen de meiden. Eva kreeg van de jury vragen over het concept waarop haar collectie is gebaseerd. “Dat is wel echt iets wat ik van Kunstbende heb geleerd. Een goed concept is belangrijk. Toen de jury langs kwam, was ik hier dus goed op voorbereid,” vertelt ze me. Eva’s kledinglijn heet Noboddy.
De jury was hier enthousiast over. Mijn collectie is verdeeld in zwart en wit: zwart voor de beschadigde binnenkant van mensen en wit voor de mooie buitenkant. Ik vond het leuk dat de jury dit goed vond,” vertelt ze fier.
Isabeau maakte zich zorgen over reacties uit het publiek: “Ik dacht: wat zullen anderen van mijn kleding vinden? Er waren ook zoveel deelnemers met mooie collecties,” zegt ze. Ze wint de Brabantse finale en mag meteen door naar de landelijke finale in Amsterdam. “De jury zei dat ik veel talent heb en dat ik hier zeker mee door moet gaan. Ze raadde me aan om een vooropleiding richting mode te gaan doen.” Isabeau legt de lat hoog voor zichzelf. “Ik denk dat het bij de finale beter kon. Daarom doe ik volgend jaar weer mee. Zo kom ik steeds een stapje hoger.”
Voorafgaand en na afloop van de Brabantse finales organiseerde Kunstbende workshops en masterclasses. Bijvoorbeeld een workshop over recycling, in het Textielmuseum: “We kregen een rondleiding door het museum en we mochten zelf dingen maken, dat was heel tof,” zegt Isabeau. Eva vult aan: “Ik vond de masterclass van Ingrid Verhoeven ook heel interessant. Ik heb van haar geleerd dat er heel veel mensen in de mode werken, maar dat er maar weinig zijn die hier echt hun geld mee kunnen verdienen. Ik denk erover om naar AMFI te gaan, maar dan kies ik voor een meer marktgerichte opleiding. Of ik ga toch een opleiding doen om technieken te leren. Of ik blijf het doen als hobby. Dat sowieso. Ik ben er nog niet uit,” besluit Eva, terwijl een brede lach op haar gezicht verschijnt.
Ter voorbereiding op de Brabantse Kunstbende Finale kunnen leerlingen uit het voortgezet onderwijs in Noord-Brabant via school een Kunstbende Atelier aanvragen. Onder begeleiding van een expert/kunstenaar bereiden ze zich dan voor op de Brabantse Kunstbende Finale. Samen met de kunstvakdocent en/of een externe expert/kunstenaar bewandelen de deelnemende leerlingen na schooltijd een inhoudelijk traject waarbij er een verbinding wordt gelegd tussen binnen- en buitenschoolse culturele activiteiten. Wil je zelf meedoen aan Kunstbende? De Brabantse Finale vindt plaats op zondag 15 april 2018 in Breda. Aanmelden kan via de website.
Nog meer Fashion in Brabant
Zelf aan de slag? Kijk dan ook eens naar de volgende projecten:
-
Makersbase - Breda
-
Fablab 013 - Tilburg
-
Keistof - voor scholen, in samenwerking met het Textielmuseum