Om te zorgen dat cultuur een stevige plek krijgt op school, is er (vaak) geld nodig. Welke geldstromen zijn er structureel beschikbaar in het onderwijs en welke aanvullende geldstromen kun je aanspreken? Op deze pagina geven we een overzicht van de mogelijkheden tot financiering. Heb je vragen? Neem gerust contact met ons op.
Primair en voortgezet onderwijs
Onderstaande mogelijkheden zijn beschikbaar voor het primair en voortgezet onderwijs.
Lumpsum
Voor wie: onderwijs
Waarvoor: alle kosten die het onderwijs maakt (onder andere personeel, leermiddelen, excursies, deskundigheid en ook cultuureducatie)
Scholen ontvangen van OCW één budget voor alle kosten. Dit heet de lumpsum. In de lumpsumbegroting staan posten voor onder meer personeel, leermiddelen, excursies, presentaties, deskundigheid en schoolontwikkeling. In de lumpsum ontvangen scholen een basisbedrag per school en een bedrag per aantal leerlingen. Daar komen nog een beperkt aantal aanvullende regelingen bij, die zich richten op de locatie en situatie van de school en de specifieke achtergronden van bepaalde leerlingen.
Per 1 januari 2023 is de wet ‘Vereenvoudiging bekostiging primair onderwijs’ van toepassing voor de berekening van de lumpsumgelden voor de scholen. De nieuwe wet voor de berekening van de lumpsumgelden brengt het aantal rekenregels om te komen tot de hoogte van het budget voor scholen terug van 130 naar ongeveer 30. Hiermee krijgen schoolbesturen een grotere bestedingsvrijheid. Ze kunnen het beleid beter afstemmen op de situatie van de school en het maakt maatwerk voor leerlingen mogelijk. Schoolbesturen moeten verantwoording afleggen over hun keuzes aan personeelsleden, leerlingen, ouders en andere belanghebbenden.
Alle oude ‘rekenregels’ zijn verdwenen, dus je kunt nergens meer ‘aanspraak’ op maken. Er wordt zelfs geen onderscheid meer gemaakt tussen de personele lumpsum en de materiële lumpsum. Dat betekent dat het leermiddelenbudget en scholingsbudget allemaal in de lumpsum zitten, maar ook de eerdere Regeling prestatiebox primair onderwijs en de Velo (vereenvoudigde Londo) gelden die bestemd waren voor culturele vorming. Zelfs bijzondere middelen, zoals NPO en werkdrukverlagingsgelden, verlopen via de lumpsum. Wel blijven de regels voor deze gelden bestaan en worden scholen bevraagd over hun NPO-inzet, maar ze hoeven dit niet meer te verantwoorden.
Het is dus niet eenduidig te stellen wat er beschikbaar is aan budget (als je de vroegere rekenregels en budgetstructuur zou gebruiken kom je uit op ongeveer 25 euro per leerling). Als cultuurcoördinator is het dus des te belangrijker om te verwoorden wat je nodig hebt aan budget voor jouw plannen. Zorg dat je met een gedegen en gedragen plan komt, waarmee je de middelen kunt claimen in de schoolbegroting. Bron: LKCA
Bron: LKCA
Cultuureducatie met Kwaliteit
Voor wie: intermediairs en het onderwijs
Waarvoor: cultuureducatie (professionalisering, kansengelijkheid en curriculumvernieuwing)
De Rijksoverheid wil dat cultuureducatie een vast onderdeel wordt van het lesprogramma. Het Rijk stelt hier, samen met andere overheden, geld voor beschikbaar via het programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is initiatiefnemer en opdrachtgever van het programma. Het Fonds voor Cultuurparticipatie is verantwoordelijk voor de toekenning van de rijkssubsidie aan de verschillende aanvragers in het land.
In Noord-Brabant voert Kunstloc Brabant in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant, Erfgoed Brabant en zes stedelijke culturele instellingen de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) uit. Deze unieke samenwerking stelt ons in staat de kwaliteit van cultuureducatie in gezamenlijkheid verder te verbeteren en de positie ervan binnen het onderwijs te versterken. Kunstloc Brabant is penvoerder van deze regeling. De intermediairs in iedere gemeente zijn verantwoordelijk voor de uitvoer van dit programma in hun gemeente. Wil je weten welke middelen er vanuit de CMK-regeling in jouw gemeente beschikbaar zijn? Neem dan contact op met je lokale intermediair.
Levendig Brabant
Voor wie: makers, (culturele) instellingen in Noord-Brabant
Waarvoor: breder en meer inclusief kunst- en cultuuraanbod
De provincie Noord-Brabant biedt de mogelijkheid om subsidie aan te vragen voor kunst- en cultuurprojecten gericht op een breder en meer divers publiek. Er is maximaal 1,75 miljoen euro beschikbaar voor projecten die bijdragen aan inclusief kunst- en cultuuraanbod. Doel is drempels tot kunst en cultuur te verlagen. In het bijzonder voor groepen die nu niet of niet voldoende worden bereikt. Deze regeling wordt door de provincie Noord-Brabant uitgevoerd en jaarlijks tot en met 2027 open gesteld. De indientermijn is op dit moment gesloten, houd de website in de gaten voor de nieuwe indientermijn.
Brede SPUK
Voor wie: cultuurcoaches en andere combinatiefunctionarissen
Waarvoor: toeleiding en begeleiding naar sport-, beweeg- en cultuuraanbod
Cultuurcoaches en andere combinatiefunctionarissen worden mede door het Rijk gefinancierd via de BRC (Brede Regeling Combinatiefuncties). Vanaf 2023 gaat de BRC mee in de brede Specifieke Uitkering, oftewel de brede SPUK. Zowel het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) als het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) zorgt voor de bekostiging van deze regeling. Via de regeling betaalt het Rijk 40% van de kosten van de inzet van combinatiefunctionarissen (FTE). Het is aan de gemeente om de andere 60% te realiseren. Bijvoorbeeld met eigen middelen of in cofinanciering met bijvoorbeeld culturele of welzijnsorganisaties. Ook vanaf 2023 zetten de gezamenlijke ministeries en de ondersteuningspartners zich in om de komende jaren vraaggericht de toeleiding en begeleiding naar sport-, beweeg- en cultuuraanbod te versterken. Zodat meer mensen actief betrokken raken bij en deelnemen aan sport, bewegen en cultuur en daarmee gezonder, actiever en fitter worden. Gemeenten konden tot 31 maart 2023 een aanvraag voor de brede SPUK indienen via het gemeenteportal DUS-I. Alle Nederlandse gemeenten hebben dit gedaan en kozen daarbij ook allemaal voor de BRC.
School en omgeving
Voor wie: onderwijs en lokale coalities
Waarvoor: kansengelijkheid onder kinderen en jongeren vergroten
Het programma School & Omgeving heeft als doel om kansengelijkheid onder kinderen en jongeren te vergroten. Dat doet het programma door het aanbieden van extra activiteiten naast het reguliere onderwijs. Dit wordt zowel op basis- als middelbare scholen en op het speciaal onderwijs gedaan. De nieuwe subsidieperiode van het programma School & Omgeving loopt van 1 augustus 2025 tot en met 31 juli 2028. Lokale coalities van scholen, gemeentes en lokale partijen, kunnen de subsidie aanvragen. De aanvraagperiode liep van 3 t/m 31 maart 2025 en is nu gesloten.
Jeugdfonds Sport & Cultuur
Voor wie: individuele leerlingen
Waarvoor: contributie of lesgeld voor kinderen en jongeren waar te weinig geld is
Jeugdfonds Sport & Cultuur Brabant betaalt de contributie of het lesgeld voor kinderen en jongeren uit gezinnen waar te weinig geld is om lid te worden van een sportvereniging, kunstencentrum of bijvoorbeeld muziekschool. Ken je een leerling die graag op muziekles of dansles wil? Maar kan de leerling de lessen of de contributie niet betalen? Het Jeugdfonds helpt hierbij. Ouders kunnen zelf geen aanvraag doen. Hier is een intermediair voor nodig. Dit is bijvoorbeeld een leerkracht, schuldhulpverlener, buurtcoach of een maatschappelijk werker.
Overige financiële mogelijkheden
Fondsen
Het VSBfonds ondersteunt cultuur-educatieve projecten die inzetten op ontmoeten, verrijken en toegang geven tot.
Het Jeugdeducatiefonds helpt om de ontwikkelingskansen van kinderen die opgroeien in armoede te vergroten.
Het Cultuurfonds investeert elk jaar ruim 35 miljoen euro in cultuur en natuur.
Fonds 21 is een ondernemend en betrokken fonds dat door het steunen van projecten een positieve bijdrage wil leveren aan de samenleving van nu. De stimuleringsregeling: Cultuur voor Gen Z staat open tot 9 juni 2025.
Fonds voor Cultuurparticipatie biedt ondersteuning aan culturele instellingen die beginnen met het betrekken van de lokale omgeving bij de programmering en hierin een volgende stap willen zetten of culturele instellingen die de lokale omgeving al betrekken bij de programmering en deze werkwijze een vaste plek willen geven.
Ouderbijdrage
De vrijwillige ouderbijdrage is een vrijwillige financiële bijdrage van ouders aan de school van hun kind. Het schoolbestuur stelt de hoogte en de besteding van de bijdrage vast. De medezeggenschapsraad van de school moet hiermee instemmen. Scholen besteden de bijdrage aan extra activiteiten buiten het gewone lesprogramma om. Bijvoorbeeld een schoolreisje, sportdag of culturele excursie. Informatie over de hoogte en de besteding van de ouderbijdrage moet in de schoolgids vermeld staan. Vanaf 1 augustus 2021 moeten alle leerlingen aan deze extra activiteiten kunnen meedoen. Ook als hun ouders niet meebetalen. (Bron: Cultuur Oost)
Sponsoring
Bij sponsoring geeft een sponsor goederen, geld of diensten aan een school in ruil voor een tegenprestatie. Als tegenprestatie vermeldt de school bijvoorbeeld de naam van de sponsor in de schoolkrant of nieuwsbrief. Zonder tegenprestatie is er geen sprake van sponsoring maar van een schenking. Voor sponsoring in het onderwijs gelden regels. Hiertoe heeft het ministerie van OCW een convenant opgesteld, waarin staat dat scholen zorgvuldig met sponsoring dienen om te gaan en een verantwoord sponsorbeleid moeten formuleren. Ga je op zoek naar sponsors, begin dan dichtbij en benader vooral bedrijven die de school, medewerkers, team of ouders kennen. Zij voelen zich eerder betrokken en zijn eerder bereid om tot sponsoring over te gaan. De gedragsregels staan in het convenant ‘Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring’. (Bron: Cultuur Oost)
Crowdfunding
Het is ook mogelijk om crowdfunding in te zetten om geld voor cultuureducatie binnen te halen. Bij crowdfunding zorg je voor veel bekendheid van jouw plannen en probeer je zo mensen erbij te betrekken. Je vraagt hen of zij geld willen investeren in jouw plannen. Je kunt hier bepaalde diensten voor teruggeven, zoals vrijkaarten of een product. Er zijn verschillende platforms die je kunt gebruiken voor crowdfunding, Voordekunst is een bekende. Via Kunstloc Brabant kun je ook extra ondersteuning krijgen bij crowdfunding, lees hierover meer.
Voortgezet onderwijs
Voor het voortgezet onderwijs zijn enkele aanvullende financieringsbronnen, die alleen van toepassing zijn op het vo.
CJP
Voor wie: onderwijs
Waarvoor: om gebruik te maken van het aanbod van culturele instellingen
De CJP Cultuurkaart is een onderwijsondersteunend instrument, waarmee scholen voor het voortgezet onderwijs financiële middelen hebben om gebruik te maken van het aanbod van culturele instellingen die zijn aangesloten bij CJP. Dit kan in klassikaal verband, maar de leerlingen en docenten kunnen ook individueel op pad met CJP. Bekijk hier de rapportage over de inzet van de Cultuurkaart in 2022.
Het Cultuurkaart-budget is opgebouwd uit het tegoed dat beschikbaar wordt gesteld door het Ministerie van OCW. Er wordt jaarlijks 5 miljoen euro verdeeld over de deelnemende leerlingen. Daarvan wordt initieel € 5,25 (voor het jaar 2022 was de bijdrage € 10,50) over de deelnemende leerlingen verdeeld, met daarbovenop de bijdrage school (€ 10,50 per leerling) en voor sommige scholen een bijdrage vanuit de gemeente. Met het Cultuurkaart-budget betaalt de school of de leerling activiteiten die door culturele instellingen worden aangeboden.
Cultuurkaart-budget met bijdrage school
De school stelt een bedrag beschikbaar van € 11,50 per student. Daar komt initieel € 5,75 per student van het ministerie van OCW bij. Het totale bedrag van € 17,25 per student kan dan worden uitgegeven door de school. Nadat de aanmelding gesloten is worden de euro's die niet geclaimd zijn verdeeld over de deelnemers met een bijdrage school. Met deze herverdeling van de gelden komt er gemiddeld nog eens € 1,80 per student beschikbaar. Met deze optie maakt de school optimaal gebruik van de voordelen van de Cultuurkaart.
Cultuurkaart-budget zonder bijdrage school
De school vraagt een CJP Cultuurkaart zonder bijdrage school aan voor € 2,75 aan administratiekosten per student. Het ministerie van OCW stelt dan een tegoed van € 5,75 beschikbaar, dat alleen door de individuele student kan worden besteed. Het is dus niet mogelijk om het budget klassikaal te besteden.
Fonds voor Cultuurparticipatie
Voor wie: onderwijs en culturele instellingen
Waarvoor: bevorderen van de culturele ontwikkelingen van studenten en betere cultuureducatie op vmbo, vso of pro
Het Fonds voor Cultuurparticipatie stimuleert de actieve cultuurdeelname in Nederland. Het draagt bij aan een open samenleving waarin mensen van alle leeftijden en achtergronden hun creativiteit kunnen ontwikkelen. Dit doet het Fonds door programma’s mensen, organisaties en overheden te ondersteunen en met elkaar te verbinden. Het Fonds heeft in de beleidsperiode 2021-2024 meerdere regelingen voor cultuureducatie. Deze zijn gericht op het vmbo, vso en pro en op het mbo. Formeel vallen deze onderwerpen allemaal onder een overkoepelende Regeling Cultuureducatie.
Cultuureducatie vmbo vso pro
Wil je meer en betere cultuureducatie op het vmbo, vso of pro? Met deze regeling biedt het FcP culturele instellingen de mogelijkheid om cultuureducatieve projecten in het vmbo, vso en pro te verkennen of verder in samen te werken.
Maatschappelijke Diensttijd (MDT)
Voor wie: nieuwe en bestaande MDT-organisaties, die als penvoerder namens een partnerschap subsidie aan willen vragen voor een nieuw MDT-project.
Waarvoor: subsidie voor projecten die bijdragen aan de ontwikkeling van jongeren tussen de 12 en 30 jaar
De subsidie voor Maatschappelijke Diensttijd (MDT) ondersteunt maatschappelijke organisaties en bekostigde onderwijsinstellingen om projecten te realiseren die bijdragen aan de ontwikkeling van jongeren tussen de 12 en 30 jaar. De nieuwe subsidieregeling voor MDT is in de maak! Naar verwachting wordt deze eind april gepubliceerd, afhankelijk van de behandeling van de OCW-begroting in de Eerste Kamer.
Samen Cultuurmaken: Fonds voor Cultuurparticipatie
Voor wie: Instellingen in het cultureel domein of in het sociaal domein en zelfstandig professionals in het cultureel of sociaal domein
Waarvoor: bevorderen van cultuurdeelname bij jongeren
Het Fonds voor Cultuurparticipatie heeft momenteel een regeling uitstaan met als doelstelling cultuurdeelname bij jongeren te stimuleren en hun culturele ontwikkeling versterken. Het gaat om de regeling Open Oproep Kinderen en Jongeren Toeslagenaffaire.
Mbo
Voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) zijn enkele aanvullende financieringsbronnen, die alleen van toepassing zijn op het mbo.
Cultuurkaart
Na de succesvolle afronding van de pilot mbo Cultuurkaart heeft het ministerie van OCW besloten om ook in het mbo structurele financiering beschikbaar te stellen. De voorwaarden van de Cultuurkaart in het mbo zijn met deze toekenning gelijk getrokken met die van de Cultuurkaart in het vo. Alleen deelnemende scholen ontvangen het Cultuurkaart-budget. Deelnemen kan op 2 verschillende manieren, de school kiest zelf op welke manier deze wil deelnemen.
Cultuurkaart-budget met bijdrage school
De school stelt een bedrag beschikbaar van € 11,50 per student. Daar komt initieel € 5,75 per student van het ministerie van OCW bij. Het totale bedrag van € 17,25 per student kan dan worden uitgegeven door de school. Nadat de aanmelding gesloten is worden de euro's die niet geclaimd zijn verdeeld over de deelnemers met een bijdrage school. Met deze herverdeling van de gelden komt er gemiddeld nog eens € 1,80 per student beschikbaar. Met deze optie maakt de school optimaal gebruik van de voordelen van de Cultuurkaart.
Cultuurkaart-budget zonder bijdrage school
De school vraagt een CJP Cultuurkaart zonder bijdrage school aan voor € 2,75 aan administratiekosten per student. Het ministerie van OCW stelt dan een tegoed van € 5,75 beschikbaar, dat alleen door de individuele student kan worden besteed. Het is dus niet mogelijk om het budget klassikaal te besteden.
Fonds voor Cultuurparticipatie
Het Fonds voor Cultuurparticipatie heeft op 17 februari een nieuwe regeling geopend. Hiermee kun je als culturele instelling of mbo-school geld aanvragen voor de verkenning, ontwikkeling en/of uitvoering van een samenwerking voor een cultuureducatief project. De regeling loopt van 17 feb 2025 t/m 30 aug 2028. Er kunnen bedragen van €5000 tot €55.000 worden aangevraagd.
Heb je als mbo-school of culturele instelling interesse in de regeling van het Fonds voor Cultuurparticipatie en kun je hierbij advies gebruiken? Neem contact met ons op. Wij helpen je graag verder en adviseren bij het opstellen van een projectplan, de begroting en het verbinden met het veld.
Meer informatie
Wil je meer weten hierover?
Neem contact met mij op.
