Van chocolade, zeepjes tot aan tosti-ijzers: tijdens de corona-uitbraak stroomde het bezoekersrestaurant van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch vol met cadeaus. Iedereen leek zich af te vragen ‘wat kunnen we doen?’. Dat aanzicht ving in één beeld de machteloosheid die bijna iedereen op dat moment voelde. Juist in een tijd dat een tekort aan medische mondmaskers dreigde. Mariëlle en Fides Lapidaire maakten van die cadeaus mondkapjes en portretteerden daarmee personeel uit alle geledingen van het ziekenhuis. De expo van 29 fotoportretten met persoonlijke verhalen is te zien op de boulevard van het ziekenhuis.
Geschreven door: Simone Vos
Ziekenhuishuid
‘Het is een portret geworden van wat je de ziekenhuishuid kunt noemen. Daar waar ‘binnen’ en ‘buiten’ elkaar raakt’, aldus Mariëlle Lapidaire. Tijdens de eerste coronagolf gaf het ziekenhuis haar toestemming om een beeld te vormen van de impact van de pandemie.
‘Wat doet corona met het ziekenhuis en haar mensen? Ik denk dat het van vitaal belang is om deze tijd op te tekenen. Historische tijden worden ooit geschiedenis. Daarom moeten we nu goed waarnemen, juist als daar geen tijd voor is. Voor als het stof neerdaalt en details bedolven raken die later veelbetekenend of helend kunnen zijn.’ aldus Lapidaire. ‘Als kunstenaar neem ik op een andere manier waar. Ik wil iets grijpen waar mensen doorgaans geen oog voor hebben maar wat ze wel meemaken en met zich meedragen.’
Ans Toonen, coördinator linnen in het Jeroen Bosch Ziekenhuis:
'We hebben best hard gewerkt'
'In feite hebben wij niets met die rode zakken van doen. Rode zakken wil voor de wasserij zeggen ‘besmet’. In de wasserij in Eindhoven blijven ze dan vijf dagen afgesloten staan voor ze gewassen worden. Het extra linnen voor die vijf dagen heeft de wasserij van de vakantieparken, waar ze ook voor wassen en die toen gesloten waren, doorgeschoven naar het ziekenhuis.
'We hebben best hard gewerkt. Bij de linnendienst zijn we met een team van zes mensen, maar hebben de pech dat we drie zieken hebben, waarvan twee COVID. Ik vind het heel erg dat we de nieuwe collega’s eigenlijk in het diepe hebben gegooid, omdat we geen tijd hadden om ze goed in te werken. Ze moeten toch ook weten waarom ze iets doen, zodat ze hier met liefde en plezier komen werken.'
Jeroen Jansen, IC verpleegkundige in het Jeroen Bosch Ziekenhuis
'Wel heel intiem'
'Normaal heb je meer een band met bezoek, omdat je die elke dag spreekt en de patiënt ligt aan de beademing. Dat was nu wel anders. In die tijd was bezoek verboden, dus we hadden heel veel tijd voor de patiënten. Ook tijd om veel te skypen en te facetimen met de familie. Dan zitten die mensen te snikken door een iPad die jij vasthoudt. Dat was super persoonlijk.'
'Zo persoonlijk is het voor ons nooit. Het bizarste dat ik heb meegemaakt is dat ik in mijn eentje op de weg reed op weg naar mijn werk. Dat mis ik nu wel. Ik wist toen dat het over zou gaan. Als ik zie hoe druk het nu is denk ik dat gaat nog lang duren. Is prima, ik ben niet bang om te werken en ik ben niet lui. Maar er gaan ook mensen dood.'
‘Kunst raakt een andere snaar’
De expositie bestaat uit 29 fotoportretten met persoonlijke verhalen. Van verpleegkundige tot logistiek medewerker, van arts tot geestelijk verzorgster, ze lieten zich op hun werkplek portretteren met een bijzonder mondkapje. De kapjes zijn gemaakt van cadeaus die in het voorjaar 2020 het ziekenhuis binnenstroomden om het ziekenhuispersoneel een hart onder de riem te steken. Voor de foto’s werkte de kunstenaar samen met haar dochter, social designer Fides Lapidaire (26). Fides benadrukt het belang om de jongere generatie deze pakkende beeldverhalen te tonen: ‘Kunst raakt een andere snaar dan nieuwsberichten in het journaal.’
'in een ogenblik'
Een ander onderdeel van de expo is ‘in een ogenblik’. De snapshots die Mariëlle Lapidaire maakte tijdens haar periode in het Jeroen Bosch Ziekenhuis, toont ze verderop in de tentoonstelling. Het geeft een beeld waar corona zich liet zien in het ziekenhuis.
'in een ogenblik' | Door: Mariëlle Lapidaire
Toekomst
Mariëlle vertelt: ‘Bij de tentoonstelling is een vaccinflesjeslamp in aanbouw. ‘naar de weelde van gewoon’ is een kroonluchter van lege vaccinflesjes en hoe meer vaccins er geprikt zijn, hoe rijker deze kroonluchter wordt. Als een coronaluchter, waarin het licht vrij kan spelen, spiegelen en reflecteren in de lege vaccinflesjes.’
Expo bezoeken?
De expositie ‘wat kunnen we doen?’ is nog tot en met 28 juni 2021 te zien op het einde van de centrale boulevard van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ’s-Hertogenbosch.
Simone Vos
Freelance journalist & schrijver+31 6 22 15 14 30
