Podiumkunsten? Daar moet iedereen van kunnen genieten. Ook degenen die geen geld hebben voor een toegangskaartje. Dat is de gedachte achter ‘Geef een Toegift’. Mestmag.nl ging het gesprek aan met Coralie van Theaterfestival Boulevard en Tessa van Quiet Den Bosch over dit bijzondere initiatief.
Geschreven door Iris van den Boezem
Als ik ergens enthousiast over ben, en dan gaat het meestal over cultuur, wil ik dat zoveel mogelijk mensen met me mee kunnen genieten. Ik wil mijn ervaringen delen: de deurtjes die cultuur in mijn hoofd open zet, de inspiratie die ik erdoor opdoe en de energie die het me geeft. Met vriend en vijand, arm of rijk. Maar waar mijn avonden volgepropt zitten met films, theatervoorstellingen en concerten, lopen er in onze provincie en in ons land genoeg mensen rond die (bijna) nooit de eer hebben om van cultuur te genieten. Dat is treurig, niet?
Gelukkig voor mij en voor andere enthousiastelingen lanceerden de Verenigde Podiumkunstenfestivals begin dit jaar de actie ‘Geef een Toegift’. Inmiddels doen hier 39 festivals door het hele land aan mee. Het idee werd in sneltreinvaart opgestart: in december waren de deelnemende festivals nog druk in overleg en nu is het eerste festival al met de verkoop van ‘Geef een Toegift’-tickets gestart.
Het uitgestelde kopje koffie
Maar wat is ‘Geef een Toegift’ nu precies? Vergelijk het met het principe van het uitgestelde kopje koffie: in een barretje koop je één cappuccino voor jezelf én je betaalt er meteen één voor iemand die daar geen geld voor heeft. Zo werkt ‘Geef een Toegift’ ook. Op het moment dat je een festivalkaartje voor jezelf koopt, krijg je bij de deelnemende festivals de vraag of je ook een kaartje aan een ander wil doneren. Lekker solidair.
In Brabant doen onder andere Festival Cement, Theaterfestival Boulevard en November Music mee. Van deze drie is Boulevard het eerste festival bij wie de Toegift-kaarten in de verkoop gaan. Marketing medewerker Coralie den Adel vertelt waarom deelname aan ‘Geef een Toegift’ volgens haar belangrijk is: “Wij maken Boulevard sinds een aantal jaar zo toegankelijk mogelijk voor alle verschillende doelgroepen in de stad. Dat lukt goed, bijvoorbeeld met ons ‘hand op de knip-aanbod’ en met speciale voorstellingen voor mensen met een visuele of een auditieve beperking. Toch merken we dat er bij sommige mensen een redelijk hoge drempel is om naar onze voorstellingen te komen.”
Coralie legt uit dat Boulevard in het verleden kaartjes voor het festival verspreidde via onder meer de Bossche Voedselbank. De kaarten werden dan in de kratten met eten gedaan. “We merkten dat de kaarten niet werden gebruikt, helaas. Mensen wilden niet ondankbaar zijn, maar de drempel om echt zo’n theater binnen te stappen was voor sommigen gewoon te hoog. Er zijn allerlei zorgen en twijfels bij mensen: val ik hier niet uit de toon, zien anderen aan mij dat ik weinig te besteden heb, moet ik persé een drankje kopen? Daarom besloten we het op een andere manier aan te pakken.”
Armoede verzachten en inclusiviteit
Festival Boulevard sloeg de handen ineen met Quiet Den Bosch, een community voor armoedeverzachting die eind vorig jaar in de Brabantse hoofdstad is neergestreken. “Geef een Toegift is voor ons echt een volgende stap”, legt Coralie uit.
In plaats van voedsel, geld of onderdak, biedt Quiet zaken die het leven van mensen met een kleine beurs net wat plezieriger kunnen maken. Een kappersbehandeling, een keer eten buiten de deur of een bezoek aan het theater bijvoorbeeld. “We zijn pas net begonnen”, vertelt Tessa van Berkel, projectleider bij Quiet Den Bosch. “We hebben een mooi aanbod en het aantal mensen dat we weten te bereiken neemt steeds verder toe. Maar op de één of andere manier lukt het ons nog niet goed om cultuur in ons assortiment te krijgen. En dat is jammer, want een aantal van onze members maken we zeker blij met een avondje film of theater.”
Natuurlijk, vertelt Tessa, leven armen vaak van dag tot dag: hoe knopen we de touwtjes vandaag weer aan elkaar? De eerste levensbehoeften, eten, onderdak en veiligheid, zijn dan prioriteit. Toch is het hartstikke belangrijk om zo nu en dan eens uit die overlevingsstrijd te kunnen stappen. “Mensen die voor langere tijd in armoede leven, hebben zichzelf vaak erg laag zitten. Hun zelfvertrouwen is tot een dieptepunt gekelderd”, legt Tessa uit. “Laatst nog kreeg ik een emotioneel mailtje van één van onze members, die met haar gezin een avondje uit eten was geweest. Dat ze behandeld werden als ‘gewone mensen’, mailde ze, dat had ze zo speciaal gevonden. Door dat soort mailtjes zie ik hoe mooi en belangrijk mijn werk is. Maar het stemt me ook triest.”
Armoede zorgt er heel gemakkelijk voor dat je in een negatieve spiraal terechtkomt. Een spiraal die je steeds verder naar beneden trekt. Tessa: “Je wereld wordt steeds kleiner en je wordt minder creatief. Daardoor lukt het mensen die in zo’n uitzichtloze situatie zitten vaak niet om flexibel te zijn, bijvoorbeeld bij nieuwe tegenslagen.” Cultuurdeelname kan daarbij helpen, vult ze aan: “Een theatervoorstelling, een goed boek of een mooie film laten je nadenken. Het helpt je letterlijk om je wereld te verbreden, denk ik. Ontsnappen uit die eigen denkwereld en geïnspireerd worden, dat is waar een aantal van onze members behoefte aan hebben. Daarom is deze samenwerking met Boulevard voor ons zo waardevol.”
Quiet Community | Den Bosch
Mensen doen graag iets voor een ander, ze weten soms alleen niet hoe
“Tijdens Theaterfestival Boulevard staat de stad op z’n kop”, zegt Coralie. “In het centrum van de stad kun je er echt niet omheen, maar ook in de buitenwijken zijn we nadrukkelijk aanwezig”, klinkt het. “Boulevard is er voor de hele stad, voor iedereen dus. Wij vinden dat kunst gaat over de wereld waarin we leven en dus willen we die hele wereld ook verwelkomen.” Maar goed, als je tickets gratis weggeeft en mensen komen nog niet, wat doe je dan? Coralie: “Viktorien (directeur Theaterfestival Boulevard, red.) was initiatiefnemer bij de ontwikkeling van ‘Geef een Toegift’. Het komt voort uit de optimistische gedachte dat heel veel mensen graag iets voor een ander willen doen, maar niet zo goed weten hoe. Op deze manier reiken we hen de hand.”
Voor Boulevard zijn de maatschappelijke organisaties met wie ze samenwerken ogen en oren. Vanuit hen horen ze hoe het festival bekeken wordt en de medewerkers van het festival leren vanuit die perspectieven te kijken. Zo is dat ook bij Quiet. Want vanuit de community weten Tessa en haar collega’s precies welke members geïnteresseerd zijn in cultuur. “Een theatervoorstelling is misschien niet voor iedereen weggelegd. Arm of rijk, de één gaat liever naar een voetbalwedstrijd waar een ander zich juist erg thuis voelt in een filmzaal. Dat is bij onze members ook zo en wij kunnen die match goed maken. Daardoor komen de ‘Geef een Toegift’-kaarten bij mensen terecht die daar enorm blij mee zijn.” Hoe ze het straks precies gaan doen, daar denken ze nu nog over na. Coralie: “Geef een Toegift is in heel korte periode bedacht en uitgezet, nu moet het zich gaan bewijzen.”
Een compleet overzicht van deelnemende festivals vind je op de website van De Verenigde Podiumkunstenfestivals. Meer informatie over de deelname van Theaterfestival Boulevard aan ‘Geef een Toegift’ vind je hier. Ben solidair en koop ook een kaartje voor iemand met minder financiële middelen!
Iris van den Boezem
Freelance redacteur en tekstschrijver
