“Exposeren hoeft niet per se in een museum. Juist in een park, de bibliotheek of op het station, trek je een ander publiek. Met Goeikes laten we fotoseries van amateurfotografen in een openluchtfestival zien. Zo is het voor iedereen toegankelijk en kunnen mensen laagdrempelig met elkaar in gesprek”, vertelt Tahné Kleijn, oprichtster van Goeikes in Helmond.
“‘Amateur’ komt uit het Latijn en betekent liefhebber. Ik zie de Goeikes-fotografen dus als liefhebbers van het vak en mensen die passie hebben voor fotografie. De fotografen doen mee voor hun plezier, het is geen wedstrijdje wie de mooiste foto maakt of wie het meest verdient”, zegt Tahné. “De fotoseries zijn voor iedereen te begrijpen, het moet laagdrempelig blijven. De deelnemers delen hun verhaal in hun foto’s. Die brengen we samen in het openluchtfestival en een boek.”
Dave van Hout
Expo en begeleiding
Goeikes heeft inmiddels drie edities achter de rug, waarvan de laatste in juni 2023. Het begon in 2017, nadat ze net was afgestudeerd als fotograaf, met Tahné’s idee voor een fotoboek voor en door Helmonders. Dat boek werd een expositie op grote bouwhekken en de jaren erna groeide het uit tot openluchtfotografiefestival met telkens een ander thema. Dit jaar bood ze ook een jaar lang begeleiding aan de deelnemende fotografen. Ook zette ze een project op met kinderen en ouderen, om ze kennis te laten maken met fotografie.
Dave van Hout
Gesprek en steun
“De fotografen beleven veel plezier aan het maken en krijgen er zelfvertrouwen door. Als jouw foto’s daar hangen, jouw verhaal verteld is, dat is zo bijzonder. Dat merkte ik bij de kinderen en ouderen ook”, zegt ze. “Niet alleen het feit dat hun foto’s geëxposeerd zijn, maar ook de gesprekken die daardoor loskomen onderling.”
Dave van Hout
“Zo mooi dat fotografie dat doet. Bij het project met de ouderen waren het veelal herinneringen uit de oorlog. Ik maakte met twintig ouderen een kookboekje met hun favoriete recepten uit de oorlog. De foto’s van de gerechten en mensen kwamen in de expo terug”, zegt ze. “Het heeft de ouderen veel gebracht, de verhalen kwamen omhoog, het was voor sommigen een herbeleving en ze leerden mensen kennen met wie ze konden praten.”
Dit gebeurde ook bij een serie over doodgeboren kindjes van een van de amateurfotografen. Die was in de bibliotheek, omdat het toch een heftig onderwerp is en mensen daar wel bewust voor kunnen kiezen om de foto’s te bekijken. De mensen raakten in gesprek met elkaar en vonden steun. Sommige ouderen hadden de foto’s gezien en dat riep soms herinneringen op aan een eigen ervaring. Stilgeboren kindjes waar men vroeger niet over praatte, nu konden ze er wel over praten met elkaar. Het is voor de fotograaf, de gefotografeerden én het publiek bijzonder.”
Kwaliteitsfotografie
De deelnemers vinden het festival via fotoclubs, social media en via-via. Iedereen mag een voorstel insturen. Dit jaar waren er zo’n zeventig aanmeldingen. Uiteindelijk selecteert Goeikes tien deelnemers. Ze letten op de kwaliteit van de foto’s, de coachbaarheid van de mensen en het idee voor een serie. “Ik vind het mooi om mensen verder te helpen en creatief te stimuleren. Ik heb vanuit huis niet veel over kunst meegekregen, maar had wel een leerkracht die mij stimuleerde. Dat was levensbepalend. Mensen mogen zich bij Goeikes verder ontwikkelen. Daarnaast vind ik het heel belangrijk dat ze plezier hebben in fotograferen.”
Martin Janssen
Groeien met Goeikes
De toekomstplannen voor Goeikes zijn voor Tahné duidelijk: ze wil een platform voor amateurfotografie bieden, en is op zoek naar een grotere sponsor. “Ik vraag ieder jaar subsidies aan en heb een structurele subsidie van de gemeente. Toch is het niet kostendekkend en willen we groeien. Meer projecten om het festival heen en een groter team, dat is heel belangrijk voor Goeikes.”
Tips voor andere organisaties
“Zoek mensen op die ervaring hebben met een festival opzetten. Ga samenwerken. Ik help graag mee als er in andere steden interesse is voor een soortgelijk festival. Ik geloof niet in concurrentie, maar wil anderen verder helpen met fotografie.”
“Bij de eerste twee edities deed ik de organisatie vrijwel helemaal alleen. Nu werk ik wel met een team, maar uiteindelijk zit het vooral in mijn hoofd wat er allemaal moet gebeuren. Dus maak duidelijke afspraken met elkaar en zorg ervoor dat de taken verdeeld zijn. Het liefst wil ik een onafhankelijk bestuur dat erboven hangt en dat ik wat minder praktische zaken regel. Om te groeien, is er ook meer geld nodig. Vandaar we echt op zoek zijn naar een groot bedrijf dat kan sponsoren.”
“Zoek de samenwerking op met scholen, welzijnsinstellingen en zorgorganisaties, dan heb je een groter netwerk en kun je daar ook mee overleggen over de aanpak voor die doelgroep.”
Mark de Greef & Margot Bleijenberg
Zo kan het ook! Kunst en cultuur voor iedereen
Kunst in je vrije tijd beoefenen, met theater of dans bezig zijn omdat je het leuk vindt; kunst kan iets teweegbrengen. Het spreekt tot de verbeelding, legt nieuwe verbindingen tussen mensen en kan emoties losmaken. In een reeks van interviews, met culturele instellingen of organisaties die kunst toegankelijk maken voor iedereen, wordt dat duidelijk. Dit is het vijfde artikel in de reeks. Eerder verscheen een artikel over theatergezelschap Speels Collectief, over dansgezelschap Corpo Máquina, over theater De Lievekamp en het participatiekoor. Kijk ook hier.
Simone Vos
Freelance journalist & schrijver+31 6 22 15 14 30
