Internationale en lokale ontwerpers brengen tijdens Graphic Matters een gesprek op gang over actuele thema’s. Ook de naamswijziging van Graphic Matters, voorheen Graphic Design Festival, bracht een gesprek op gang. De nieuwe naam zorgt namelijk ook voor een herpositionering van het festival. Wat is er veranderd, gaat er veranderen en welke ambitie heeft de organisatie?
- Geschreven door Jip Bierkens
De nieuwe insteek van Graphic Matters
De veranderingen die dit jaar ten grondslag liggen aan het festival, zijn vooral gericht op het publiek dat nog onbekend is met de wereld van grafisch ontwerp. “We zijn geen ontwerpfestival voor ontwerpers,” licht Dennis toe. “Natuurlijk zijn zij een belangrijk deel van onze doelgroep, maar we willen vooral het verhaal achter de ontwerpen zichtbaar maken voor mensen die zelf geen ontwerper zijn. Wie nooit stilstaat bij design, moet nu kijken naar de impact en rol van ontwerpen in hun leven.” Al langer een wens en sinds dit jaar voor het eerst bewust in de programmering verwerkt. “Dat doen we door het heel actueel te maken en ons te richten op ontwerpers die opkomen voor anderen. De gekozen onderwerpen, zoals protestmarsen en kritische media, zijn actueel en overal wordt met beeld gecommuniceerd. Het zijn zaken die mensen herkennen en die wij als aanleiding nemen om een verhaal te vertellen. Hoe belangrijk is ontwerpen eigenlijk?”
Met een lach vervolgt hij: “Het is net water. Het is er altijd, maar in geval van een overstroming wordt er pas over gepraat. Wanneer een gemeente een nieuw logo heeft laten ontwerpen en mensen vinden het lelijk, staat zoiets ineens in de krant.”
Een positieve insteek aan de hand van actualiteit is voor Graphic Matters belangrijk. In plaats van een breed scala aan onderwerpen te behandelen, richt het festival zich dit jaar op een aantal thema’s met meer diepgang. “Ik was bezig met research voor het festival en kwam veel werken tegen uit de geschiedenis die ik wilde laten zien,” vertelt Dennis. “De eerste Black Panther krant uit de jaren ’60 met Emory Douglas bijvoorbeeld, die bekend stond om zijn maatschappelijke activiteiten en later de Black Panther beweging. Of Klaus Staeck, die al meer dan 50 jaar activistische posters maakt en meer dan 40 keer is aangeklaagd. Grote wapen- en chemiefabrikanten sleepten hem keer op keer voor de rechter maar omdat Staeck ook advocaat is, won hij de rechtzaken altijd. En natuurlijk veel recenter, zoals Trump die voor velen een inspiratie is door zowel zijn beleid als zijn voorkomen.”
Niet alleen internationale maar ook lokale ontwerpers brengen tijdens Graphic Matters een gesprek op gang over actuele thema’s. Zo laat Studio Smack, bekend van de prijswinnende videoclip voor de Nederlandse band De Staat, een overzichtstentoonstelling zien met ‘design for debate’ als rode draad door hun werk. “We hebben in totaal negen buitententoonstellingen en zeven presentaties binnen,” licht Dennis toe. “Daarnaast worden er veel activiteiten georganiseerd, zoals films, lezingen, een markt en plekken waar bezoekers zelf aan de slag kunnen om te zien hoe het is om je mening te verbeelden.”
Toekomstplannen
“We hebben altijd al een groot bereik gehad onder ontwerpers,” zegt Dennis. “Ik denk dat we nu vooral veel nieuwe mensen bereiken. Onze nieuwe communicatiecampagne is veel uitgebreider dan voorheen. Op zowel de inhoud als de communicatie maken we nu al een enorme sprong.” Koerswijziging vindt Dennis een groot woord: “We zijn met het festival begonnen in 2008 en hadden toen eigenlijk geen flauw idee wat we precies wilden doen. Na vijf edities zijn we inmiddels een hoop ervaringen rijker en hebben we beter inzicht in wat we willen en wat we kunnen. Het moment om te schakelen was aangebroken. We kregen de kans om van een projectmatig evenement met telkens een ander team door te bouwen naar een blijvende organisatie."
Dennis heeft een duidelijk beeld voor zich als het gaat om de toekomst van Graphic Matters. “We worden gezien, zeker internationaal,” legt hij uit. “Al 35 procent van onze bezoekers kwam van buiten Nederland. Nu willen we voornamelijk groeien in Nederland, door met nieuwe partners samen te werken en een goed programma neer te zetten. Omdat het festival maar eens in de twee jaar plaatsvindt, moesten we voor elke editie de communicatie weer vanaf nul oppakken. We hebben nu organisatorisch ook de kans om over de projecten te vertellen die we in de tussentijd doen.” Dennis vindt het jammer dat er in Breda verder niet veel gebeurt op het vlak van (graphic) design. “Nu Museum MOTI is gesneuveld, moet iemand deze rol overnemen. Ik zie daar wel een gat waar we in willen springen. Door op zoek te gaan naar een permanente locatie kunnen we bijvoorbeeld vaker onderdelen verzorgen tijdens andere festivals of nieuwe projecten uitzetten.”