Cultuurparticipatie gaat over meedoen. Over zélf doen en sámen doen. Over jezelf ontplooien en onderdeel voelen van de samenleving. Dit klinkt als iets dat je iedereen gunt. Toch ondervinden allerlei groepen in onze samenleving drempels om deel te kunnen nemen aan kunst en cultuur. Fysieke drempels maar zeker ook mentale. Drempels waarover je struikelt, maar ook drempels die onneembaar hoog zijn. Dit doet veel vragen rijzen. Weten mensen wat kunst en cultuur is? Vinden ze het überhaupt leuk om eraan deel te nemen? Zijn er financiële of logistieke drempels? Of simpeler gezegd: Kennen ze het? Willen ze het? Kunnen ze het? En gaan ze het uiteindelijk doen?
Deze stappen tot cultuurdeelname zijn omschreven in het - what’s in a name - kennen-willen-kunnen-doen-model. Met dit model helpt Kunstloc drempels voor activiteiten te herkennen. Daarbij vormt het een goede basis voor een gesprek met culturele organisaties en cultuurmakers over drempels. Door deze barrières inzichtelijk te maken en te verlagen, kunnen organisaties de toegang tot cultuur namelijk beter mogelijk maken en kunnen meer mensen ervan genieten, zichzelf uiten en ontdekken wie ze zijn.
kennen-willen-kunnen-doen-model
Kennen
Bij het ontdekken van kunst en cultuur is het belangrijk dat je überhaupt weet dat het bestaat en wat het aanbod is. Je kunt nooit bij een repetitie van de muziekvereniging gaan kijken, als je niet weet dat iedereen langs kan komen. Bijvoorbeeld omdat jij de krant waarin dit staat niet leest.
Willen
Soms ken je het aanbod wel, maar wil je er niet aan meedoen. Bijvoorbeeld omdat er geen leeftijdgenootjes zitten bij de toneelschool in de buurt, of het moment waarop geoefend wordt past niet in je dagplanning.
Kunnen
Soms weet je wel wat het aanbod is en wil je ook meedoen, maar gaat dat niet vanwege een financiële, maatschappelijke, fysieke of mentale drempel. De muziekles is te duur, het OV rijdt niet naar de kalligrafie-les of een gebouw is niet rolstoel toegankelijk. Deze drempels zijn door schaamte soms moeilijk te herkennen.
Doen
Je wil wel en je kunt ook, maar je doet het toch niet. Je houdt bijvoorbeeld van voetbal, gitaarspelen en tekenen. Gitaarspelen en tekenen kan je leren op YouTube, maar voetbal niet, dus je kiest voor voetbal.
Doen wat werkt
Het is vooral belangrijk eerst de drempels van jouw doelgroep in kaart te brengen, want elke drempel vraagt om een andere aanpak. Het kan bijvoorbeeld dat mensen een graffiticursus wel kennen, maar die niet kunnen betalen. Dan heeft het geen zin om te flyeren voor naamsbekendheid, maar kan je beter informeren bij het Jeugdfonds Cultuur, Stichting Leergeld of de gemeente of zij een deel van het lesgeld kunnen betalen.
Drempelverlaging in de praktijk
Wil je weten hoe anderen het aanpakken? Bekijk onze interviews met het Jeugd Fonds Cultuur, Lunet Zorg, Factorium en Poppodium Phoenix.
Help jij mee?
Kunstloc Brabant heeft veel kennis en een groot netwerk als het gaat om het toegankelijk maken van cultuurdeelname. We hopen dat je als lokale adviseur, intermediair, cultuurcoach of aanjager met onze hulp zelf drempels voor deelname kunt verlagen of anderen daarmee kunt helpen. Voor alle Brabanders, of ze nou in de grote steden of de kleine dorpen wonen.
