Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

Veel makers en instellingen werken samen met andere makers en instellingen buiten Nederland. Wij waren nieuwsgierig naar de beweegredenen voor zo'n samenwerking, en stuurden Maartje op pad om beeldend kunstenaar Griet Menschaert te interviewen. Zij produceert sinds 2012 samen met twee Oekra•ense makers een tassenlijn, die ze hier in Nederland verkoopt.

Geschreven door Maartje Vos-Swinkels (Akina Art Projects)

Ik ontmoet Griet een dag nadat zij is teruggekeerd uit New York. In deze stad heeft zij een presentatie gegeven over het project Tweetsculpture, op uitnodiging van e-flux. De vijf kunstenaars van Tweetsculpture (Dorien De Wit, Wijnand Veneberg, Ronald Saeijs, Toni van Tiel en Griet Menschaert) creëren via het collectieve gebruik van hetzelfde account conceptuele sculpturen op Twitter. Deze tweetsculptures verschijnen onder meer via 'urban screen network for interactive and digital arts' Dropstuff en de commerciële schermenbeheerder Ngage op digitale schermen doorheen heel Nederland.

Herbronnen

Ik vraag Griet naar het ontstaan van een andere samenwerking, met collega's uit Oekraïne, een land dat nu erg in opspraak is en waar het al ruime tijd erg onrustig is. Tot 2012 werkte Griet bij kunstinstelling Lokaal 01 en was zij als kunstenaar actief in Nederland, België en Duitsland. De subsidie voor Lokaal 01 werd stopgezet en dat was een goed moment voor Griet om haar eigen kunstenaarschap ook eens onder de loep te nemen. Ze stelde vast dat ze te veel bezig was met denken vanuit de kunstindustrie in plaats van uit een innerlijke drijfveer om dingen te maken. Ze ging op zoek naar een manier om te 'herbronnen' zoals zij zelf zegt. Op zoek naar een locatie om even afstand te nemen en alles op een rij te zetten, kwam zij terecht in Oekraïne, een land waarvan zij weinig wist. Ze had bijvoorbeeld geen idee hoe de kunstwereld er daar uit zou zien. 

Samensmelting van stromingen

Via een bevriende Nederlandse architect die al langer met Oekraïners werkte, kwam Griet in contact met een koppel grafische vormgevers, bij wie zij kon verblijven. Dit echtpaar woont in Kharkov en verwees Griet ook door naar een koppel dat buiten de stad woont, in Korotich, en dat van alles doet met naald en draad. Door hen en hun ruime kennissenkring te observeren leert zij de kunstwereld en manier van werken in Oekraïne kennen. Griet merkt op dat de kunstwereld in Oekraïne uit twee stromingen bestaat: enerzijds is er de stroming die op zoek is naar aansluiting met de westerse hedendaagse kunst, anderzijds is er een groep die vanuit een Russische scholing werkt, een meer klassieke manier van kunst benaderen. Zo gaan deze mensen met ezel en aquarelspullen midden in de Krim zitten om het landschap te schilderen. Griet vindt beide bewegingen interessant en is erg benieuwd hoe ze in de toekomst met en in elkaar zullen smelten. Zij werkt intussen samen met Varia Karamushka en Vitaly Dushka, het naaiende echtpaar: Griet laat haar tekeningen drukken op zeil- en tentdoek en Varia en Vitaly naaien hier tassen van.

De tassen zijn gemaakt uit stevig zeilmateriaal (ofwel vrachtwagenzeil) en kunnen ettelijke kilo's dragen. Griets potloodtekeningen blijven mooi overeind door de degelijke drukkwaliteit en doordat het materiaal van de tassen zich net zo gedraagt als papier: het kreukt en bobbelt door gebruik. Door de samenwerking kunnen Varia en Vitaly verder bouwen aan hun huis en een aantal dames in hun dorp aan werk helpen. Toch gaat niet alles vanzelf. 

Het is al snel goed

De manier van werken in Oekraïne is anders. Griet stelt dat wij in het Westen zeer sterk visueel zijn ontwikkeld, en erg bezig zijn met details. In Oekraïne vinden ze het al snel goed. Wanneer Griet graag grijze hengsels aan een tas wil dan is er maar één tint grijs, namelijk de kleur die Varia en Vitaly op dat moment kunnen krijgen. Het materiaal van de tassen is daardoor steeds anders.

En de afstand, vraag ik Griet. 'De afstand is best lastig voor de samenwerking, je moet steeds blijven opletten. Omdat je er zelf niet bij bent, moet je duidelijk communiceren, over de kleinste dingen.' Zo werden de tassen eerst erg rommelig in dozen gedaan en verzonden, nu worden ze op verzoek van Griet netjes gevouwen en verpakt. Niet alleen de manier van werken is anders, ook zijn er verschillen in de manier waarop praktische zaken geregeld zijn in Oekraïne. Wij kunnen makkelijk bij ons geld, via internetbankieren of pin. Varia en Vitaly moeten met een gedetailleerd briefje naar de bank waarop staat waarvoor zij het geld gaan gebruiken. 'Dit is niet erg, maar vraagt wel een andere manier van denken,' zegt Griet. 'Ook de facturen die Varia en Vitaly maken, zijn niet altijd even duidelijk, maar daar is de accountant inmiddels aan gewend.' Wij kunnen makkelijk bij ons geld, via internetbankieren of pin. Varia en Vitaly moeten met een gedetailleerd briefje naar de bank waarop staat waarvoor zij het geld gaan gebruiken.

Elkaar optillen

Economisch gezien is het project voor Griet niet echt winstgevend, maar volhouden voelt voor haar als heel belangrijk. Haar eigen blik wordt er ruimer door en zij kan in deze warrige tijden Varia en Vitaly laten merken dat zij met hen bezig is, dat ze hen niet opgeeft. Beide partijen hechten veel waarde aan hun Skype-gesprekken. Het project gaat dus ook over het maken van een connectie op menselijk vlak en over het voortzetten van iets wat een spannend begin heeft gemaakt. Elkaar optillen door samen te werken is voor Griet veel belangrijker dan direct winstgevend te zijn, al moet er natuurlijk wel verkocht worden om door te kunnen gaan. Griet merkt niet dat er extra of juist minder vraag is naar de tassen nu Oekraïne zoveel in het nieuws is. 'Door onze samenwerking overschrijden we tijd en ruimte.' 

Stel je nederig op

Stel je nederig op

Griet geeft als tip aan andere makers en instellingen die willen samenwerken in het buitenland dat je opstelling het belangrijkst is. Je moet vooral niet te veel denken dat je het allemaal kunt sturen. Wanneer je de anderen ruimte geeft om jou iets te leren en te laten zien, ontstaat er meer plezier en een prettige samenwerking. We horen weinig over wat er in Oekra•ne speelt op kunstgebied, waardoor we er in het Westen van uit gaan dat zij achterlopen of dat er geen kunstwereld bestaat. Dit is niet zo, stelt Griet. Zij hebben daar hun eigen evolutie doorgemaakt, zij lopen niet achter, dit is hun 'nu', en dat is evenwaardig aan ons nu.

De tassen zijn vanaf €25 te koop bij het Van Abbemuseum (Eindhoven), YKSI (Eindhoven), KOPSHOP (Breda), Eindhoven in Utrecht (Utrecht), winkel van Kunstuitleen Rotterdam en MuHKA (Antwerpen). Ook verkoopt Griet ze in haar eigen webshop.

Maartje Vos-Swinkels

Cultureel ondernemer De Museumdocent

internationalisering

Europese subsidie voor Culture And Health platform

Kunstloc heeft met 14 internationale partners een succesvolle aanvraag gedaan voor een platform voor kunstenaars die samenwerken met zorg en welzijn.

1 juli 2024
Europese subsidie voor Culture And Health platform

Brabantse designers op de Milan Design Week

Vier Brabantse ontwerpers aan het woord over hun nieuwe werk, Milaan en internationalisering.

16 juni 2022
Brabantse designers op de Milan Design Week

Advies Ambitie Creatieve Topregio

Wat zijn mogelijke provinciale beleidskeuzes om Brabant door te ontwikkelen als creatieve topregio?

10 juni 2022
Advies Ambitie Creatieve Topregio

Regioprofiel | Internationalisering

Door samen te werken in BrabantStad bevordern we internationale uitwisseling en duurzame internationale samenwerking. Zo dragen we bij aan een sterke cultuursector.

4 november 2021
Regioprofiel | Internationalisering

Dutch Invertuals lanceert langgekoesterde online Academy

In het online Academy-programma van Dutch Invertuals wil het Eindhovense designplatform haar netwerk en kennis over grenzen heen tillen.

9 maart 2021
Dutch Invertuals lanceert langgekoesterde online Academy

DutchCulture brengt internationale ambities Brabantse makers verder

Er is een rijk initiatief in Brabant op het gebied van internationalisering. Voor veel makers en instellingen is het integraal onderdeel van hun praktijk en de potentie is groot.

18 september 2020
DutchCulture brengt internationale ambities Brabantse makers verder

Brabantse marketeers verleggen hun grenzen

Een stevigere internationale positie op het gebied van kunst en cultuur in Brabant. Hoe pak je dat aan?

14 juli 2020
Brabantse marketeers verleggen hun grenzen

Geslaagde marketeers geven boost aan ambitie internationalisering

Vijftien marketeers van culturele instellingen in Brabant zijn gisteren geslaagd voor de nieuwe Online Marketing Opleiding, ontwikkeld in het kader van Regioprofiel Cultuur BrabantStad.

23 juni 2020
Geslaagde marketeers geven boost aan ambitie internationalisering

Proeftuin Internationalisering in beeld

Vanuit de 112 initiatieven in de proeftuin zijn er samenwerkingsverbanden met 43 verschillende landen, op alle continenten.

28 mei 2020
Proeftuin Internationalisering in beeld

Tweede ronde Proeftuin Internationalisering goed benut

Voor 27 mooie en uiteenlopende plannen uit Breda, ’s‑Hertogenbosch, Helmond en andere gemeenten buiten de B5, is een totaalbedrag van €107.226 toegezegd.

19 maart 2020
Tweede ronde Proeftuin Internationalisering goed benut

Resultaten eerste ronde Proeftuin Internationalisering

Voor 63 grensoverschrijdende projecten uit de B5 en de rest van Brabant, en 15 opleidingsplekken online marketing, is een totaalbedrag van €418.729,50 toegezegd.

20 december 2019
Resultaten eerste ronde Proeftuin Internationalisering

Spreekuren proeftuin internationalisering

De sector blijkt blij met de mogelijkheden die de proeftuin biedt. Er zijn veel internationale plannen en deze kunnen vaak niet gerealiseerd worden.

15 november 2019
Spreekuren proeftuin internationalisering

CWF19: The future is now, kom uit die luie stoel

Meer dan 100 sprekers kwamen bijeen op Creativity World Forum. Robin Berkelmans kwam tot één conclusie: het is tijd om uit je luie stoel te komen.

5 november 2019
CWF19: The future is now, kom uit die luie stoel

BrabantDC

BrabantDC verbindt creatief en innovatief Brabant aan elkaar en aan de wereld.

10 oktober 2019
BrabantDC

Tweede Kenniscafé Internationalisering: Residenties

In Regioprofiel Cultuur BrabantStad worden residenties nadrukkelijk genoemd in relatie tot het bouwen aan stevigere internationale uitwisseling. AIR platform Brabant staat open voor aansluiting van nieuwe residenties.

8 oktober 2019
Tweede Kenniscafé Internationalisering: Residenties

Proeftuin Internationalisering: de stand van zaken

Nadenken over plannen voor gezamenlijk beleid met als doel de regio nog zelfbewuster, aantrekkelijker en internationaler te maken.

9 september 2019
Proeftuin Internationalisering: de stand van zaken

Terugblik Kenniscafé Internationalisering

Wat voor soort plannen wil BrabantStad onderzoeken als het gaat om samenwerken op het gebied van internationaal cultuurbeleid?

28 juni 2019
Terugblik Kenniscafé Internationalisering

OCW steunt internationalisering BrabantStad

BrabantStad ontvangt €400.000 van het ministerie van OCW voor de proeftuin Internationalisering. Dit voorstel is onderdeel van het regioprofiel Brabant Maakt Het!

17 mei 2019
OCW steunt internationalisering BrabantStad

OCW ondersteunt culturele vernieuwing in regio’s

BrabantStad start een proeftuin Internationalisering.

26 april 2019
OCW ondersteunt culturele vernieuwing in regio’s

Glow: Made in Eindhoven

Tegenwoordig kent Europa tientallen steden met een lichtfestival. In dit artikel wordt kort inzicht gegeven in de twee bekendste Nederlandse lichtfestivals, die ook internationaal hoge ogen gooien.

30 oktober 2018
Glow: Made in Eindhoven

Amateurkunstclubs de grens over

Je hoeft geen professionele organisatie te zijn om internationale projecten op te zetten. Ook amateurkunstclubs gaan geregeld de grens over.

29 augustus 2017
Amateurkunstclubs de grens over

Ambities over de grens? Lees eerst deze vijf succesverhalen

Nieuwe doelgroepen, andere inspiratie, meer kansen op financiering of gewoon als manier om je horizon te verbreden. Wellicht heb je ambities over de grens. Goed nieuws: Iris verzamelde ter inspiratie vijf Brabantse succesverhalen voor je.

22 augustus 2017
Ambities over de grens? Lees eerst deze vijf succesverhalen

Aan de slag met een Europese projectaanvraag, wat te verwachten?

Arne van Vliet, managing director van Europees adviesbureau voor cultuur BECCA Europe, vertelt over zijn ervaringen met het Europees cultuurbeleid en over Europese financiering voor culturele projecten.

12 april 2016
Aan de slag met een Europese projectaanvraag, wat te verwachten?

De bomen en het bos: Europese financiering voor culturele projecten

Arne van Vliet, managing director van Europees adviesbureau voor cultuur BECCA Europe, vertelt over zijn ervaringen met het Europees cultuurbeleid en over Europese financiering voor culturele projecten.

4 april 2016
De bomen en het bos: Europese financiering voor culturele projecten

De ruimte voor cultuur in het beleid van de Europese Unie

Arne van Vliet vertelt over zijn ervaringen met het Europees cultuurbeleid en over Europese financiering voor culturele projecten. Deze week: het waarom en hoe van Europees cultuurbeleid.

31 maart 2016
De ruimte voor cultuur in het beleid van de Europese Unie

Een onderzoek naar Brabant DC en de creatieve industrie

Brabant mag zich sinds enkele jaren lid noemen van het netwerk Districts of Creativity. Een goede aansluiting tussen de DC regio's en de creatieve industrie is logisch, zou je denken.

25 februari 2016
Een onderzoek naar Brabant DC en de creatieve industrie

De Internationale kracht van Brabant

Claire gaat op zoek naar wat het fonkelnieuwe Districts of Creativity Network beoogt met de stap op internationale gronden.

28 oktober 2014
De Internationale kracht van Brabant

Het is al snel goed

Veel makers en instellingen werken samen met andere makers en instellingen buiten Nederland. Wij waren nieuwsgierig naar de beweegredenen voor zo'n samenwerking.

21 augustus 2014
Het is al snel goed