Op dit moment is een derde van de werkenden in de creatieve industrie zzp'er. De werkgelegenheid bij de grote bedrijven neemt af, terwijl het aantal zzp'ers stijgt. We. bezoeken zzp'ers in de Brabantse culturele sector en vragen hen naar hun werkweek, inkomsten en motivatie. Deze keer spreken we met Ruut van der Beele, freelance filmmaker.
- Geschreven door Pepijn Koolen
Als iemand je vraagt naar je beroep, wat is dan je antwoord?
Filmmaker. Het vak bestaat uit een hoop facetten en de aard van de productie bepaalt hoe uitgebreid mijn takenpakket is. De ene keer ben ik met een cameraman op pad om een reportage te schieten. Dan doe ik alles zelf. Draaiboek opstellen, planning, productie, editen. De andere keer heb ik de leiding over een commerciële televisieproductie met een crew van 20 man. Dan ben ik echt alleen aan het regisseren.
Heb je een voorkeur voor een bepaald facet van je werk?
''Het allermooiste vind ik het moment dat alles bij de montage bij elkaar komt. Dat was heel sterk het geval bij 'ruutruutruut', een tragikomisch sketchprogramma voor Omroep Brabant waar we net de eerste afleveringen van hebben geleverd. Het was een zeer intensieve draaiperiode met weinig budget maar met veel gemotiveerde talenten. Dat heeft geresulteerd in een hechte groep waarin iedereen bereid was om zich 200% te geven. Die toewijding maakt het filmen fantastisch. Tegelijkertijd wordt de druk om te slagen enorm. Daarnaast was ik ook nog zelf producent en was een deel van het budget afkomstig van crowdfund-donaties. Ik was dus zowel artistiek als financieel verantwoordelijk. Op het moment dat ik dan in de montageruimte zie dat de puzzelstukjes in elkaar vallen dan geeft dat een enorme kick.''
Hoeveel tijd besteed je per week aan je werk?
Dat is zeer verschillend. Soms maak ik dagen van 16 uur, de andere keer is het wat rustiger. Ik heb het liever zo dan dat ik elke dag van negen tot vijf zou werken. Het houdt me scherp. Het is overigens ook niet altijd zo precies aan te geven wat werk is en wat niet. Als filmmaker is de lijn tussen research en ontspanning vaak erg dun. Natuurlijk plof ook ík zo nu en dan op de bank met een goed glas wijn en mijn televisie op 6. Maar als ik maandag naar de Azoren vlieg, toevallig het begin van één van mijn zeldzame vakanties van het afgelopen periode, dan neem ik wél mijn laptop mee met een aantal films die ik als filmmaker moet hebben gezien.
Hoe zag je dag er vandaag uit?
Vandaag ben ik om 08:00 opgestaan. Dat is voor mij geen uitzonderlijke tijd op een normale werkdag. Ik streef ernaar om elke dag de tijd te nemen voor het begin van de dag. Douchen maar vooral ook ontbijten. Vroeger deed ik dat nooit. Dan kwam ik de ochtend door op basis van sigaretten en koffie. Mijn ervaring heeft me geleerd dat ontbijten de basis van mijn dag is. Om 09:00 ben ik begonnen met mijn mail te bekijken en te beantwoorden. Daar ben ik ongeveer een half uurtje mee bezig geweest. Daarna heb ik mijn filmspullen ingepakt en ben ik naar De Verkadefabriek in Den Bosch gereden. Daar moest ik om 10:00 uur zijn voor de opnames van de teaser van een nieuwe voorstelling van Matzer Theaterproducties.
Om 12:00 was ik daar klaar. Ik heb toen onderweg naar huis nog wat spullen gekocht. Thuis ben ik het materiaal in gaan laden om te kijken of alles goed was. Ik werd tussendoor gebeld voor een nieuwe film-klus. Tot 16:00 heb ik toen mijn tijd gebruikt om daar een offerte voor te maken en om spullen en mensen voor te regelen. Daarna heb ik de trein gepakt naar Amsterdam voor een nieuwjaarsborrel bij een producent. Onderweg nog een broodje gezond en een bak met druiven naar binnen gewerkt. Rond 21:00 heb ik de trein terug gepakt en nu is het 23:00 en zit ik hier een interview te geven.
Je hebt het verloop van vandaag opvallend helder in je hoofd zitten, hoe komt dat?
Ik ben een man van plannen en lijstjes. Voor ik de dag afsluit, maak ik een lijstje van wat ik de dag daarna moet doen, de spullen die ik moet verzamelen om mee te nemen en hoe lang ik daarvoor nodig heb. Maar ik maak ook lijstjes van zaken voor de lange termijn. Zo'n lijstje is voor mij eerder een checklist dan een houvast. Door de dingen op te schrijven onthoud ik het eigenlijk ook meteen.
Je klinkt als iemand die ver vooruit denkt. Betekent dat ook dat je iets hebt geregeld voor je oude dag?
Nee, eerlijk gezegd nog niet. Waar ik momenteel mee bezig ben, is om te kijken of ik een huis kan kopen. Dat zou dan mijn pensioen worden. Ik heb dit jaar het beste jaar ooit gedraaid dus dat wat ik over houd, wil ik eigenlijk investeren. Aan de andere kant heb ik zelf ook niet veel nodig. Nu niet en later ook niet. Ik heb geen kinderen of andere grote verplichtingen. Dat geeft me een enorme vrijheid.
Welke drie tips zou je beginners in dit vak willen geven?
Ik denk dat het aller belangrijkste is dat je zoveel mogelijk vlieguren maakt. En dat kan meteen. Niet wachten tot je een opleiding hebt gevolgd of ergens wordt toegelaten maar een camera regelen en doen. Ten tweede is het belangrijk dat je niet moet stoppen als het even tegen zit. Niet alles lukt meteen zoals je wil. Maar door vol te houden kom je uiteindelijk waar je wil zijn. De laatste raad is dat ambitie niet heilig is. Het is belangrijk om de juiste balans te vinden tussen je ambitie, geld verdienen en leuke dingen doen met mensen die je dierbaar zijn. Ik kom uit een diep dal. Ik heb 15 jaar lang alles voor mijn ambitie opzij gezet. Dat heeft me toch echt enkele vrienden en relaties gekost. Het overlijden van mijn vader heeft me uiteindelijk laten zien wat écht belangrijk is. Daarom durf ik wel te zeggen dat ik de laatste twee jaar een leuker mens ben geworden.