Kunst wordt steeds vaker ingezet bij maatschappelijke thema’s. Het confronteert, zet je aan het denken en geeft daardoor een andere kijk op maatschappelijke vraagstukken. Zo ook bij community art: een kunstenaar gaat als procesbegeleider aan de slag met een maatschappelijk thema en werkt daarin samen met alle betrokkenen. In de serie Makers in beeld komen deze kunstenaars aan het woord. Ze vertellen over hun drijfveren om de projecten aan te pakken. Annet Nooijen (ANNETWERK) is beeldend kunstenaar en richt zich sinds haar afstuderen aan de AKV St. Joost veelal op community art-projecten.
“Als ik nu terugkijk, dan ben ik eigenlijk altijd al bezig geweest met community art-achtige projecten. Heel vaak dacht ik: ‘dit moet toch anders kunnen?’. En dat denk ik nu nog steeds vaak bij onderwerpen of situaties”, vertelt Annet. “Ik heb het diep doordrongen geloof dat je niet alles in je eentje hoeft te doen. Verhalen maken en creëren: dat kan met community art. Samen met anderen die verhalen maken, daar gaat het om. Vaak zie je je eigen werkelijkheid als iets ‘gewoons’ of ‘zo is het nou eenmaal’. Maar als je er op een andere manier licht op schijnt, zie je zoveel bijzonders. En daar kun je als kunstenaar of maker dan mee aan de slag.”
De wereld een stukje mooier maken
“Waar een schilder zijn verf heeft, geeft een community mij materiaal om mee te werken. Voor mij werkt het niet om in een atelier kunst te maken. Ik wil naar buiten en met die rare wereld om ons heen werken”, zegt Annet. Door kunst in te zetten, maakt ze bepaalde maatschappelijke thema’s bespreekbaar, voelbaar en zichtbaar. “Ik wil de wereld mooi maken en houden, maar kunst lost niet alles op. Het zorgt voor bewustwording, prikkelt de verbeelding en maakt dat mensen meer mogelijkheden zien, maar problematiek die al jarenlang speelt, los je er niet ‘even’ mee op”, aldus Annet.
Omslagpunt
Door de jaren heen heeft ze geleerd waar haar grenzen liggen: “In mijn beginperiode, toen ik net afgestudeerd was, diende ik veel te grote plannen in. Er moest te veel in een te korte tijd met te weinig budget gebeuren. Ik vroeg te veel van de mensen met wie ik samenwerkte en ook al lukte het dan wel; iedereen liep wel op z’n tandvlees. Dat doe ik niet meer.” Ook op het gebied van financiering is er volgens Annet nog een omslag nodig. “Als kunstenaar moet je betaald worden naar wat je waard bent en waar je product voor staat. Vaak gebeurt dat niet. Ik werk veel meer uren dan dat ik factureer. Dat doe ik mezelf aan, ik weet het, maar het klopt niet.”
Laat jezelf zien
Vanuit haar eigen nieuwsgierigheid en de voorliefde voor het maken en delen van verhalen, gaat Annet een project in. “In heel veel onderwerpen en verhalen van mensen zit iets bijzonders. Vaak vinden mensen dat zelf niet en dan is het mijn doel als kunstenaar om ze anders naar hun werkelijkheid te laten kijken. Ik ben goed in het vormgeven van concepten en praat makkelijk met mensen, dat komt goed van pas.” En, zegt Annet: “Ik neem mezelf niet te serieus en gebruik veel humor. Wanneer je jezelf als mens laat zien, krijg je ook van de ander een mens terug.
Meer over community art
In Brabant gebruiken we kunst en cultuur bij maatschappelijke vraagstukken. Community Art Brabant brengt nieuws, kennis en netwerken samen voor community art, buurtcultuur en social design.
Iris van den Boezem
Freelance redacteur en tekstschrijver
