Kunst wordt steeds vaker ingezet bij maatschappelijke thema’s. Het confronteert, zet je aan het denken en geeft daardoor een andere kijk op maatschappelijke vraagstukken. Zo ook bij community art: een kunstenaar gaat als procesbegeleider aan de slag met een maatschappelijk thema en werkt daarin samen met alle betrokkenen. In de serie Makers in beeld komen deze kunstenaars aan het woord. Ze vertellen over hun drijfveren om de projecten aan te pakken. Miranda Winter (Winterbij) is beeldend kunstenaar en betrokken buurtbewoner in de wijk Jeruzalem in Tilburg. Ze volgde de opleiding Kunstenaar in de Samenleving en is sinds 2011 op het gebied van kunst, cultuur en sociale verbindingen actief in de wijk.
“De kracht die in mensen zit, vind ik heel mooi. Wanneer buurtbewoners zelf betrokken zijn bij een project, gaan ze ineens heel anders om met thema’s die in de wijk leven”, vertelt Miranda. “Wanneer mensen in een project hun krachten bundelen, merk je dat er in de wijk ook echt iets gebeurt.” Miranda vormt samen met een aantal andere buurtbewoners de redactie van de krant ‘De Jeruzalemmer Courant’, die vier keer per jaar verschijnt in de wijk Jeruzalem en in de omliggende wijken. Hierdoor hoort en ziet Miranda veel in de wijk en merkt ze al snel met welke thema’s ze aan de slag kan.
Sterker beeld
“De meerwaarde van community art is voor mij dat mensen zich bewuster worden van kunst in bijvoorbeeld openbare ruimtes, maar ook dat ze daar zelf aan kunnen bijdragen”, aldus Miranda. “Als community art-kunstenaar werk je direct samen met je inspiratiebron, of mensen die bij de inspiratiebron (bijvoorbeeld een wijk) horen. Door ook hun visie te verwerken, kunnen beelden sterker en rijker worden.”
Actief in de wijk
De drijfveer voor Miranda komt vanuit haar opleiding Kunstenaar in de Samenleving en de methode Oasis Game waarmee ze werkte (een Braziliaanse wijkontwikkelingsfilosofie die zich richt op het versterken van sociale cohesie in de wijk door bewoners samen een droom te laten verwezenlijken). Hierdoor vond ze een goede manier om actiever in de buurt te worden op het gebied van sociale verbinding door kunst en cultuur. “Ik vraag bijvoorbeeld aan bewoners in de wijk wat hen verbindt met de wijk. Daarmee ga ik dan verder.”
“Het liefst geef ik alleen een zetje bij een project. Als ik alles verzin dat gedaan moet worden, dan worden anderen lastiger zelf eigenaar van een project. Ik merk dat het heel fijn is dat ik onderdeel van de buurt ben. Het kost heel veel tijd en energie om bewoners te leren kennen en het vertrouwen te krijgen”, zegt Miranda. “Bewoners vragen zich bij mensen van buitenaf eerst af: wat wil jij als kunstenaar hier in de wijk komen doen? En waarom in deze wijk? Je moet wel aansluiten bij de vraag die in de wijk leeft. Als ik in een andere wijk een project zou opzetten, dan ben ik veel meer een buitenstaander en moet ik echt infiltreren in de buurt. Pas dan kun je legitiem iets opzetten in een wijk.”
Meer over community art
In Brabant gebruiken we kunst en cultuur bij maatschappelijke vraagstukken. Community Art Brabant brengt nieuws, kennis en netwerken samen voor community art, buurtcultuur en social design.
Iris van den Boezem
Freelance redacteur en tekstschrijver
