“Een ode aan nieuwsgierigheid, de fascinatie van het mens-zijn en de fysieke ontmoeting; dat is voor Corpo Máquina Society essentieel”, vertellen Guilherme Miotto en Heleen Volman, ze vormen de directie van het choreografisch platform dat werkt vanuit Tilburg en Breda. “In ons werk betrekken we vaak mensen die minder snel in aanraking komen met kunst en dans. Dat proces gaat heel natuurlijk.”
Geschreven door: Simone Vos
“Kunst is er altijd, het is niet voorbehouden aan één groep. Het is onderdeel van de samenleving. Het moet voor iedereen bereikbaar zijn. Kunst is een manier om richting te geven”, zegt Heleen. In hun werk komen de focus op professionele kunsten, lichamelijke ontmoeting, talentontwikkeling en cultuurparticipatie samen. Ook wel: een dialoog tussen kunst, straat en systeem. In 2017 startte Guilherme als choreograaf en artistiek leider, later stapte Heleen als mededirecteur in.
Grenzen vervagen met dans
Een mooi voorbeeld van hoe kunst, systeem en straat samenkomen, is een project dat in coronatijd ontstond. “Met studenten van de dansacademie in Tilburg, freestyle voetballers en acteurs waren we bezig met een voorstelling rondom dans en voetbal. We repeteerden in een gymzaal in Tilburg-Noord, toen er drie jongetjes uit de wijk kwamen kijken”, vertelt Guilherme. “We hebben ze uitgenodigd mee te doen. De performers lagen net in een groot, menselijk sculptuur, met allemaal ballen eromheen. Ik vroeg de jongetjes of ze ballen erin wilden stoppen. Dat ging zo door en na de pauze kwamen ze terug met dertig kinderen.”
Corpo Maquina Foto Sanne Donders
“Dat is zoiets moois, daarom heb ik het repetitieplan omgegooid en scènes gemaakt met kinderen en volwassenen samen. Uiteindelijk presenteerden we het en was iedereen supertrots. Ook oud-minister Van Engelshoven en de Tilburgse wethouder Marcelle Hendrickx (beiden van cultuur) kwamen, dat was een mooi moment om te laten zien wat we doen”, zegt hij. “Het is vaak lastig uitleggen, maar we blijven uitleggen, want we veranderen telkens. Dat is belangrijk, we blijven nieuwsgierig.”
Uiteindelijk groeide de voorstelling football meets dance uit tot een groter project waarin Corpo Máquina onder meer samenwerkt met Theaterfestival Boulevard. Het landde ook in Breda, Den Bosch en andere Tilburgse wijken. Het is onderdeel van de reeks It takes a child to raise a village, die, met bijdrages van kinderen, in de theaters komt en in gymzalen kan spelen.
Iedereen is een danser
“Guilherme kiest niet van tevoren specifiek met wie hij gaat werken, dat blijkt hier wel uit. Hij werkt heel intuïtief en kijkt naar de mens die tegenover hem staat. Naar de schoonheid van de mens, uit nieuwsgierigheid voor de ander. Daarvoor werkt hij met de Instinctive Performance, waarbij hij ervanuit gaat dat in iedereen een danser schuilt. Dat wil hij een podium geven”, zegt Heleen.
Corpo Maquina Foto Sanne Donders
“We zien kunst als essentieel onderdeel van de mens. Daarom is iedereen een kunstenaar. Kunst moet niet geclaimd worden door een sector, het is onderdeel van het leven. We doen een poging om kunst te bevrijden uit die sector, zien cultuurparticipatie en professionele kunstbeoefenaars niet als twee losse onderdelen. Voor ons vloeien ze in elkaar over en gaat het om de onbevangen mens die meedoet”, zegt Guilherme.
Financiering
Voor Corpo Máquina is de financiering van de professionele lijn tot en met 2024 geregeld. Ze krijgt structurele ondersteuning van gemeenten Breda en Tilburg, provincie Noord-Brabant en Fonds Podiumkunsten. Voor participatieve projecten die leiden naar breed gedragen kunstbeleving, is de Europese subsidie ForwArt tot mei 2024 en de financiering van Fonds Cultuurparticipatie tot en met 2026.
Kijk naar de inhoud
“Corpo Máquina Society is een poging om kunst onderdeel van de verzorgingsstaat te maken. Het is belangrijk dat het deel uitmaakt van onze systemen, dat begint al bij het onderwijs. Ook de manier waarop beleidsmakers naar projecten kijken, is soms lastig. Ze kijken veelal naar cijfers, opbrengsten, maar het gaat veel meer om de inhoud. En wat het teweeg brengt bij mensen die meedoen of komen kijken.”
Corpo Maquina Foto Sanne Donders
Kunst bereikbaar voor iedereen
“Onze oproep aan de overheid is vooral: ‘Maak ruimte voor wat ontdekt mag worden. Omarm andere vormen van kunst, probeer mee te denken wat het bijdraagt aan de maatschappij. Sommige projecten passen niet binnen de hokjes, maar zijn wel heel waardevol voor de samenleving.”
“Kunst is er altijd al, het is niet voorbehouden aan een groep. Het is onderdeel van de samenleving, laat het geen egotrip zijn, maak het niet exclusief doordat je er tickets voor moet kopen, laat het bereikbaar zijn voor iedereen. In het onderwijs, in de wijken, in de zorg; draai het om en begin daar.”
Corpo Maquina Foto Sanne Donders
Zo kan het ook! Kunst en cultuur voor iedereen
Kunst in je vrije tijd beoefenen, met theater of dans bezig zijn omdat je het leuk vindt; kunst kan iets teweegbrengen. Het spreekt tot de verbeelding, legt nieuwe verbindingen tussen mensen en kan emoties losmaken. In een reeks van zes interviews, met culturele instellingen of organisaties die kunst toegankelijk maken voor iedereen, wordt dat duidelijk. Dit is het tweede artikel in de reeks. Eerder verscheen het artikel over theatergezelschap Speel Collectief.
Een jaar lang inspiratie
Deze reeks van zes verhalen staat – met nog zes andere inspirerende initiatieven- in een kalender die Kunstloc Brabant heeft gemaakt. De kalender is alleen nog online beschikbaar, kijk hier.
Congres Cultuurparticipatie
Kunstloc Brabant hield op 11 december 2023 over dit onderwerp een congres ‘Zo kan het ook!’ in Boxtel.
Wil je meer weten over dit initiatief?
Neem gerust contact met mij op.
