Atelier Beeldkracht Oisterwijk stelt mensen met geheugenproblemen in de gelegenheid om hun leefwereld en emoties te vertalen in beelden. Beeldkracht is geen dagbesteding, maar een serieuze cursus waar op hoog niveau geschilderd en getekend wordt. Beeldend kunstenaar Ellen Geerts en haar team zorgen voor een positieve bijdrage aan het welzijn van haar deelnemers en hun omgeving en zetten in op een nuancering in de beeldvorming ten aanzien van dementie.
Geschreven door: Bas Nellen
Een andere kijk
We schilderen je een plaatje: in een oude school in Oisterwijk ligt creatief centrum De Krekul. Verf op de vloeren, schildersezels door het lokaal en canvassen van cursisten aan de muur. Een atelier als geen ander, afgezien dan van de kunstenaars die hier aan het werk zijn.
In 2015 is Beeldkracht Oisterwijk opgezet door Ellen Geerts, succesvol autonoom kunstenaar, haar schilderijen zijn te vinden in musea en galerieën over de hele wereld. “Kunstenaar zijn is een eenzaam beroep,” vertelt ze. “Ik merkte na een tijdje dat ik contact met andere mensen miste. Daarnaast ben ik ontzettend enthousiast over mijn vak en vind ik het heel leuk om andere mensen daarmee kennis te laten maken.”
Atelier Beeldkracht Oisterwijk | Fotograaf Roos Pierson
Bij Beeldkracht Oisterwijk wil ze de vonk doen overslaan op mensen met geheugenproblemen. Maar die beperking is bijzaak, aldus Ellen: “Ik ben helemaal niet bezig met beperkingen. Ik ben bezig met het ontwikkelen van creativiteit. Ik denk dat als je mensen kunt prikkelen, juist in het nu, dat ze daarvan kunnen groeien.”
Cursiste Ria komt al ruim vijf jaar naar het atelier. ‘De Alzheimer heeft haar in haar greep’, vertelt ze zelf. Daarbij zit ze sinds augustus in een rolstoel. Maar aan zelfmedelijden doet Ria niet, ze straalt een enorme veerkracht uit. En daar speelt Beeldkracht Oisterwijk een rol in: “Ellen begeleidt ons op een professionele manier, geeft altijd een positief advies, is een luisterend oor en laat iedereen in zijn eigen waarde, ook als je in een dip zit.”
Baas over eigen doek
Beeldkracht Oisterwijk gaat over zoveel meer dan schilderen, vertelt Ria: “De herkenning is fijn, het samenzijn. Bij Beeldkracht is iedereen gelijk, hoe ver je ook gevorderd bent in het ziekteproces.” Daarnaast voedt het project het gevoel van eigenwaarde op een andere manier volgens Ellen: “Wat ik misschien nog het belangrijkst vind, is dat mensen hier zelf de regie hebben over wat ze maken. In hun dagelijks leven wordt veel overgenomen door anderen. Maar bij Beeldkracht bepalen zij zelf wat ze op het doek zetten. Ik denk dat dat heel veel voldoening geeft.”
Huub Maas, geriater in het Elizabeth-Tweesteden Ziekenhuis, ziet dit ook in zijn vakgebied: “De kracht van cultuur ligt in betekenis geven. De nadruk ligt niet op aftakelen maar op bouwen, iets maken, en dat is een positieve wending bij een ziekte die vaak bekend staat om het ‘inleveren’.” En dat deze projecten een positief effect hebben is meer dan een onderbuikgevoel: “We weten eenvoudig dat patiënten die aan goede dagbestedingen deelnemen langer thuis of langer samen met hun partner kunnen blijven.
Atelier Beeldkracht Oisterwijk, rechts: Ellen Geerts | Fotograaf Roos Pierson
Een liefdesbrief
De kracht van Beeldkracht Oisterwijk is lastig te vangen in een tekst. Wellicht komt Ria het dichtst in de buurt met een gedicht dat ze schreef, een liefdesverklaring aan Beeldkracht Oisterwijk:
Soms zit je niet lekker in je vel,
Voel je je even wat minder goed
Soms weet je zelf niet echt,
Wat je met alles in je moet
Wat dan van grote waarde kan zijn,
Is iemand die even met je praat
En die zomaar even luistert
Naar alles wat er in je omgaat
Een goed bedoeld advies
Maar ook een klein beetje aandacht
Doet soms al zoveel meer
Dan je eigenlijk verwacht
Want als je je even mag uiten
En je ook duidelijk wordt verstaan
Geeft dat soms dat kleine zetje
Om weer de juiste richting in te gaan
Cultuurparticipatie
Ellen hoopt dat er in de toekomst meer beleidsmakers het belang van cultuurparticipatie inzien: “Ik zou tegen beleidsmakers willen zeggen, probeer ook een beetje creatief te denken en niet teveel in hokjes of in geld en cijfertjes.” Een partij als Kunstloc Brabant kan in het oerwoud van subsidies en regels ondersteuning bieden: “Kunstloc Brabant is een goede ambassadeur voor ons”, vertelt Ellen, “ze brengen ons in contact met mensen of wijzen ons op bepaalde subsidieaanvragen. Ze zijn gewoon heel enthousiast en ik vind het fijn dat ze hun best doen om te zorgen dat er meer van dit soort projecten op het snijvlak van cultuur en het sociaal-domein komen.”
De kracht van cultuurparticipatie
De afwezigheid van kunst en cultuur is voor sommige mensen áltijd aan de orde. Ook zonder pandemie. Toegang ertoe is namelijk lang niet voor iedereen vanzelfsprekend. Verschillende groepen mensen zijn geholpen bij het vroegtijdig inzetten van cultuurparticipatie als middel om toegang tot de samenleving te verbeteren. Kunst en cultuur kunnen namelijk een belangrijke rol spelen bij het verbeteren van de kwaliteit van leven, en van grote invloed zijn op het individu en zijn of haar omgeving.
Om het belang van cultuurparticipatie zichtbaar te maken, ging Kunstloc Brabant op bezoek bij enkele parelprojecten die zich hiermee bezighouden. Deze keer lichtten we Beeldkracht Oisterwijk uit. In de komende weken volgen: Ixeg Waxie, KRACHTVOER Theater en Pruts & Klooi. Brabantse projecten met impact, ruimte voor persoonlijke ontwikkeling en het hart op de goede plaats.
Bas Nellen
Online Marketeer bij Toffey
