Kunst maken brengt op azc’s bij de jonge bewoners vrolijkheid en verbinding. Dat merken de kunstenaars en vrijwilligers bij De Vrolijkheid, een organisatie die kunstworkshops organiseert voor kinderen en jongeren die in een azc wonen. Wij keken een middag mee in Oisterwijk. “We kunnen zo veiligheid en aandacht bieden, die warmte is nodig.”
Het azc in Oisterwijk oogt rustig deze woensdag. Maar bij binnenkomst van het recreatiegebouw is daar niks meer van over: er is een workshop bezig van kunstenaar Pieter-Max Schultz en de vrolijkheid spat er vanaf. Sommige kinderen zijn nog geconcentreerd bezig met hun constructie van satéprikkers en was, anderen zijn al bezig met opruimen. Een voor een komen ze naar programma-coördinator Joris van Laak toe voor een high five of een box. Ze lachen en gillen.
Het is een typische woensdagmiddag voor De Vrolijkheid. “Elke week komen hier workshopleiders, die de kinderen die hier wonen dan, samen met vrijwilligers, begeleiden in het maken van kunst”, vertelt Joris. “We hebben een groep met kinderen, en een groep met tieners en jongvolwassenen. Hoe ouder ze worden, hoe uitdagender de dingen zijn die we doen. We hebben bijvoorbeeld al theater gehad, fotografie, dans en animatie. Een paar maanden geleden hebben tieners samen met hun ouders en singer-songwriters zelf nummers opgenomen.”
Lange projecten
Deze middag is Pieter-Max er voor de jongste groep. “Ik ben dit gaan doen, omdat ik mijn energie graag steek in deze bijzondere doelgroep”, vertelt hij. “Daarnaast hebben we hier de mogelijkheden om grotere projecten te doen over meer weken tijd, dat is als kunstenaar heel tof. Op die manier kun je meer verdieping zoeken. We hebben nu tijd gestoken in het uitleggen van hoe je goed constructies kunt bouwen.” Joris vult aan: “Dat zie je deze week ook al meteen terug; de bouwwerken zijn beduidend groter dan de vorige keer.”
Onbezorgde uurtjes
De kunstenaars doen het werk niet alleen, er zijn ook vrijwilligers aanwezig die helpen met het klaarzetten van materialen, wat te drinken inschenken en de allerjongste kinderen bij hun woning ophalen. Vandaag is Amer Ali voor het eerst aanwezig als vrijwilliger. Zelf woont hij ook in het azc. Voordat hij hier kwam, werkte hij voor War Child in Irak. Hij is blij met de mogelijkheid. “Ik kan hier vandaag alle kinderen helpen”, zegt hij. “Ik kan me zo ook extra in zetten voor het azc.” Marja Damen en Ton Laanbroek zijn al lang actief als vrijwilligers en blijven het een mooi initiatief vinden. “Het is heel fijn om te zien dat je op deze manier kinderen een paar onbezorgde uurtjes kan bezorgen”, zegt Ton. Marja vult aan: “Wij kunnen ze hier veiligheid en aandacht bieden, die warmte is nodig.”
Fantasie en nieuwe ideeën
Die meerwaarde ziet Joris van Laak ook in De Vrolijkheid. “De kinderen die hier zitten hebben natuurlijk van alles meegemaakt en zijn zich daar ook 24/7 van bewust. Op woensdagmiddag zorgen we ervoor dat het leuk en blij is en dat de kinderen helemaal zichzelf kunnen zijn. Die glimlach is voor ons het allerbelangrijkste. Kunst kan daaraan bijdragen omdat door dingen te creëren de kinderen naar een andere wereld kunnen, met fantasie en nieuwe ideeën.”
Hij vertelt dat De Vrolijkheid ook een manier is om mensen van buiten het azc kennis te laten maken met het azc. “Bijvoorbeeld als er hier een open dag is, maken we een expositie, en we delen gemaakt werk ook online.” Daarnaast maken de kinderen ook kennis met Nederland. “In veel landen waar deze kinderen vandaag komen, is creëren iets voor een hogere macht. Hier laten we zien dat in onze cultuur juist iedereen creëert.”
Connecties in Brabant
Om de jongeren nog meer kansen te bieden heeft De Vrolijkheid veel connecties in Brabant. “Zo werken we regelmatig samen met het STRP-Festival, dan krijgen de kinderen een toegankelijke rondleiding. En rondom GLOW in Eindhoven hebben we een project gedaan waarin we zelf lichtgevende maskers hebben gemaakt met een 3D-pen.”
Dat de kinderen het naar hun zin hebben is ook te zien bij de wisseling van de groepen. De jonge kinderen zijn klaar en moeten plek maken voor de oudere groep, die aan de slag gaat met vilt. Ze zijn bijna niet weg te krijgen, en blijven graag nog langer hangen. Ondertussen komt kunstenaar Dieke Venema binnen, die de jongeren bij de middagworkshops begeleidt. Samen wordt er een groot wandkleed gemaakt, waarbij elke jongere een eigen stukje heeft. Er zijn al een aantal werken van vorige week. De tieners hebben bloemen gemaakt, hun naam geschreven en zijn bezig geweest met het maken van de vlag van hun land van herkomst.
Vriendschappen
Twee meiden komen binnen en gaan verder met hun bloemenveld. Een van de twee begint met het maken van een vogel. Met een naald prikken ze het vilt op de wollen lap. Ondertussen leren ze elkaar beter kennen en kletsen ze met een kopje thee erbij. Dat is volgens Van Laak ook mooi aan De Vrolijkheid. “Je maakt erg makkelijk contact door elkaar bijvoorbeeld te helpen met iets maken of vasthouden. Dan doet waar je vandaan komt er niet meer toe. Er zijn hier al veel bijzondere vriendschappen ontstaan, die ook buiten De Vrolijkheid nog verder bestaan.”
Zomerconcert Luttelgeest 2023
De Vrolijkheid
Stichting de Vrolijkheid organiseert wekelijks meer dan 100 workshops en kunstprojecten op asielzoekerscentra door heel Nederland. Dit doen ze samen met professionele kunstenaars, regelaars, vrijwilligers, kinderen, jongeren en ouders.
Nieuwsgierig naar het werk van de jongeren in het azc Oisterwijk? Neem eens en kijkje op hun Instagram-account
Marel van Andel
Freelance redacteur
