Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

De provincie Noord-Brabant werkt sinds 2018 aan de vernieuwing en publieksverbreding van de klassieke muziek. Eén van de plannen die uit die opdracht is voortgekomen, is de aanstelling van vier stads- en plattelandscomponisten in de provincie. Mathijs Leeuwis werd onlangs verkozen tot stadscomponist van Tilburg, en vertelt over zijn bijzondere werkterrein.

Geschreven door: Mathijs Leeuwis

Een stad kent honderdduizenden inwoners en elke inwoner vertegenwoordigt een leven, waarbij elk leven staat voor honderdduizenden gedachten en gevoelens. Die onmetelijke hoeveelheid van smaken en voorkeuren zouden bijna kunnen werken als een ontmoediging. Hoe kun je als Stadscomponist ooit relevante muziek maken, die al die verschillende mensen aanspreekt? Volgens mij is het in ieder geval zaak jezelf als maker een duidelijk afgebakende taak te geven.  

 

De Link | Door: Paul Janssen

Botsen met de bekende werkelijkheid

De stad presenteren aan haar inwoners, dat was de opdracht die mijn voorganger Anthony Fiumara als Stadscomponist van Tilburg zichzelf had gegeven. ‘Ik wilde Tilburg binnenstebuiten keren: de openbare ruimte werd de concertzaal, met de inwoners van de stad als publiek’, zei hij. Nu ben ik allesbehalve een kopie van Fiumara, maar ik zie een duidelijke lijn tussen zijn periode als Stadscomponist en die van mij. Dat wat ongezien blijft, aandacht geven. Mensen laten botsen met een werkelijkheid die ze nog niet kenden.  

Omarm de imperfectie 

Mijn definitie van ‘goed’ is meestal verdoemd tot een obscure uithoek van de maatschappij. Daarin zijn de populairste vormen van kunst en cultuur zo ver mogelijk weggestopt in mijn gedachten. Al met al ligt het niet in de lijn der verwachting dat ik iedereen iets te bieden heb met mijn muziek. Ik doe toch graag een poging en klim de barricade op met mijn stokpaardje; omarm de imperfectie. Niet alleen in de kunst, maar ook in de mens. Beter nog: in de volle breedte van het bestaan. Omdat ik werkelijk geloof dat in deze omkering van het menselijk streven naar perfectie, de basis ligt voor een rijkere ervaring van je directe omgeving.  

Onbedoelde paden

Niet alleen als componist, maar ook als mens geldt voor mij: de grootste schoonheid zie en hoor ik niet daar waar alles is gelukt. Nee, juist daar waar er onbedoeld een pad ontstaat, naast de geasfalteerde weg, daar wil ik lopen. De beste plaat van Johnny Cash is toch echt At Folsom Prison. Waarin het geluid matig werd opgenomen en er honderden gevangenen na elke zin van Johnny door de muziek heen aan het schreeuwen zijn. En ik snap ook wel dat perfectie een streven moet zijn als je studeert of een nieuwe kast in elkaar schroeft, maar daar staat tegenover dat er ontelbaar veel perfecte etalages in de wereld zijn en er maar één tafel is waarop jouw kind heeft gekrast, terwijl je er nog zo zuinig mee om sprong.

'Ik wil over de onbedoelde paden lopen, naast de geasfalteerde weg' Mathijs Leeuwis

Omlijsting van de stad 

Ik wil maar zeggen: als kunst een uitdrukking is van het waarachtige leven, heeft een perfecte wereld weinig te maken met de werkelijkheid. Daarom zie ik het als mijn taak om hier en daar een lampje te zetten op de ‘happy little accidents’ die onze wereld uiteindelijk menselijk maken. Je zou me wellicht kunnen zien als lijstenmaker. Zoals een lijst rondom een schilderij ervoor zorgt dat een alledaags beeld met rust wordt bekeken en er aandacht ontstaat voor de penseelstreken die normaal opgaan in het totaal, zo zou ik willen dat mijn klanken kleine lijstjes vormen rondom de vaak vanzelfsprekende beelden en patronen in de stad.

Mijn eerste project als Stadscomponist waarmee ik dit heb proberen te doen, is ‘Moerenburg’. Een compositie gemaakt met geluiden uit natuur- en landschapsgebied Moerenburg. Ik heb me door stadsecoloog Gert Brunink laten rondleiden in het gebied en ben zelf op onderzoek uitgegaan. Oorspronkelijk werd ik aangetrokken tot dit gebied omdat ik dit stukje Tilburg wekelijks bezoek tijdens mijn rondje hardlopen. Keer op keer ben ik verbaasd over mijn wil om me over te geven aan het idee dat ik me in een natuurgebied begeef: zonder problemen ren ik tussen een paar snelwegen door, terwijl ik mij tegelijkertijd omringd weet door bomen en weilanden.

Authenticiteit?

Blijkbaar maakt mijn hoofd - en gezien de vele wandelaars op zondag niet alleen mijn hoofd - als vanzelf de keuze voor de romantische blik waarin deze fata morgana doorgaat voor natuur (‘rust’, ‘frisse neus halen’, ‘hé, even d’r uit!’). Brunink liet me ook zien dat mijn achterliggende gedachten en twijfels over authenticiteit vooral menselijk zijn, maar de natuur zelf hier geen seconde mee bezig is. Bij schemering liggen de herten tegen de snelweg aan te slapen en een weggegooide appel is vrolijk doorgegaan met z’n levenscyclus en verworden tot een volwaardige appelboom. Kortom: de menselijke wens perfectie en schoonheid te ervaren in ongerepte staat en daarbij strikte categorieën te onderscheiden staat vaak haaks op de werkelijkheid. En daar staat dan weer tegenover dat je je als mens blijkbaar graag en makkelijk laat foppen.

Stadsecoloog Gert Brunink | Door: Anneroos Goosen

Moerenburg

Deze fluïde werkelijkheid heb ik proberen te vangen in mijn muziek voor het stuk ‘Moerenburg’. Ik heb een stuk gemaakt dat opgaat in de omgeving. Muziek die net als onze omgeving verandert en waarin een begin of eindpunt moeilijk aan te wijzen is. Noem het muziek die niet per sé als primaire functie heeft om beluisterd te worden, maar vooral ondergeschikt is aan en in dienst staat van een grotere ervaring. Daarmee is het misschien wel muziek die vooral niet gehoord wil worden, maar muziek die vraagt om ogen. Ogen die met een klein lijstje naar de wereld kijken en zo schoonheid durven te erkennen daar waar viezigheid de kop op steekt.  

Hoezeer we als stad ook proberen elk stukje straat zo netjes mogelijk te houden, in de twee jaar als Stadscomponist die voor me liggen, wil ik proberen te blijven struikelen over de losliggende tegels die we overhouden. Of in ieder geval in te zien dat we de meeste tijd worden gefopt door de rechte lijnen die aan de tekentafel worden gezet. Dat is niet waar het te doen is, de stad is op z’n mooist daar waar het nét anders gaat dan verwacht. Imperfectie als hoogst haalbare.  

Moerenburg beluisteren

Het project Moerenburg wordt door De Link uitgerold. In samenwerking met Café Zomerlust werkt Mathijs aan de plaatsing van een bord met qr-code waarmee mensen in het gebied kunnen gaan wandelen/luisteren. 

Stadscomponisten

Eerder vertelde Bart de Vrees, stadscomponist van Den Bosch al over zijn aanstelling als stadscomponist. Ook Angela de Weijer, stadscomponist van Meijerijstad en plattelandscomponist Piet-Jan van Rossum deelden meer over hun bijzondere werkterrein.

Mathijs Leeuwis

Stadscomponist Tilburg

Muziek

Dit zijn de nieuwe deelnemers van Music Hub Brabant

Music Hub Brabant start met negen deelnemers aan de nieuwe editie van het talentontwikkeltraject.

24 juni 2024
Dit zijn de nieuwe deelnemers van Music Hub Brabant

TalentHub Brabant barst van de mooie mijlpalen

Expo's, optredens, voordrachten, premières, concerten, kunstbeurzen en festivals. De talenten van TalentHub Brabant zijn niet te missen.

18 juni 2024
TalentHub Brabant barst van de mooie mijlpalen

Focus op de jeugd bij drumfanfare Exempel

De gemiddelde leeftijd bij Exempel is 30 jaar en 80 procent van de leden zet zich in voor de vereniging.

16 april 2024
Focus op de jeugd bij drumfanfare Exempel

Zo verbreedt Music Hub Brabant je horizon

Zangeres Sanne Rambags bracht tijdens haar deelname aan deze talenthub haar eerste plaat uit onder haar eigen label.

4 april 2024
Zo verbreedt Music Hub Brabant je horizon

Landelijke subsidie voor regionale talentontwikkeling Muziekhub Zuid

Music Hub Brabant vormt samen met PopinLimburg en het Zeeuwse platform Popaanzee het nieuwe samenwerkingsverband Muziekhub Zuid.

18 januari 2024
Landelijke subsidie voor regionale talentontwikkeling Muziekhub Zuid

Blog | Hoe pas je Fair Practice toe in de praktijk?

November Music won onlangs een Fair Practice Award van Nieuw Geneco. Hoe wordt deze code hier in de praktijk toegepast?

9 oktober 2023
Blog | Hoe pas je Fair Practice toe in de praktijk?

Kosten reden tot zorg bij Brabantse poppodia, maar ambities blijven hoog

Hoe gaan Brabantse poppodia om met kostenstijgingen?

3 oktober 2023
Kosten reden tot zorg bij Brabantse poppodia, maar ambities blijven hoog

Brabantse afstudeerlichting van 2023 aan het woord: Nico Ade Nicolas

In gesprek met drie veelbelovende afstudeerders van kunstacademies over hun passies, intrigerende afstudeerprojecten en toekomstplannen. We trappen af met musicus Nico Ade Nicolas.

15 augustus 2023
Brabantse afstudeerlichting van 2023 aan het woord: Nico Ade Nicolas

Ready to Rock maakt van muziekeducatie meer dan een succesverhaal

Het muziekproject Ready to Rock verzorgt gratis muzieklessen op basisscholen in de regio Helmond. Een verrijkende ervaring voor kinderen.

31 augustus 2022
Ready to Rock maakt van muziekeducatie meer dan een succesverhaal

Versmelting muziek en literatuur levert nieuwe inspiratie

Geef muzikanten een boek en laat ze daarover een nummer maken. Dat is in de basis het idee achter Books Rock.

16 augustus 2022
Versmelting muziek en literatuur levert nieuwe inspiratie

Documentaire over Sounding Bodies laat kracht van muziek voor onze gezondheid zien

In deze tweede korte film van een drieluik over Muziek in de Zorg, zie je hoe de inzet van muziek bijdraagt aan positieve gezondheid.

3 mei 2021
Documentaire over Sounding Bodies laat kracht van muziek voor onze gezondheid zien

Film over Maartje de Lint geeft weer wat zingen kan betekenen voor mensen met dementie

Er zijn drie korte films ontwikkeld met voorbeelden van samenwerking die de kracht van muziek voor onze gezondheid en welzijn tonen.

26 april 2021
Film over Maartje de Lint geeft weer wat zingen kan betekenen voor mensen met dementie

Mathijs Leeuwis, stadscomponist van Tilburg: 'Imperfectie als hoogst haalbare'

Mathijs Leeuwis is de nieuwe stadscomponist van Tilburg. Hij gaat op zoek naar imperfectie in de stad met zijn muziek in de komende twee jaren.

21 april 2021
Mathijs Leeuwis, stadscomponist van Tilburg: 'Imperfectie als hoogst haalbare'

Bart de Vrees, stadscomponist van Den Bosch, wil spontane, nieuwe muzikale verbanden leggen

Bart de Vrees is sinds januari 2021 stadscomponist van Den Bosch. Hij legt nieuwe, muzikale verbindingen in en met de stad en vertelt daarover.

9 februari 2021
Bart de Vrees, stadscomponist van Den Bosch, wil spontane, nieuwe muzikale verbanden leggen

Plattelandscomponist aan het woord: Piet-Jan van Rossum

Piet-Jan van Rossum werd onlangs verkozen tot plattelandscomponist, en vertelt over zijn bijzondere werkterrein.

8 december 2020
Plattelandscomponist aan het woord: Piet-Jan van Rossum

Vier stadscomponisten aan de slag in Brabant

Het initiatief voor stadscomponisten van provinciaal arrangeur Geert van Boxtel krijgt ook landelijke navolging.

2 november 2020
Vier stadscomponisten aan de slag in Brabant

Reflecteren op Gilgamesh

Onsterfelijk zijn? Dat willen we allemaal wel. Of toch niet? Over hoe samen leren je blik kan verbreden.

16 september 2020
Reflecteren op Gilgamesh

Het fenomeen dat Bałdych - Courtois - Telderman heet

De Poolse violist Adam Bałdych, cellist Vincent Courtois uit Parijs en Nederlandse pianist Rogier Telderman hebben een bijzondere klik.

19 februari 2020
Het fenomeen dat Bałdych - Courtois - Telderman heet

De klassieke canon

Geert van Boxtel is werkzaam als ‘arrangeur’ voor de Provincie Noord-Brabant. In deze blog schrijft hij over de ontwikkeling van de klassieke canon in relatie tot het publiek.

18 juli 2018
De klassieke canon

Koninklijke aandacht voor meer muziekles in de klas

Koningin Máxima is erevoorzitter van het ‘Platform Ambassadeurs Méér Muziek in de Klas’. Ook in onze provincie doen basisscholen aan dit project mee.

26 april 2018
Koninklijke aandacht voor meer muziekles in de klas

Sharon Kovacs over leren, lessen en leermeesters

Brabants talent Sharon Kovacs is aan de weg aan het timmeren als internationaal popicoon. Maar ze heeft ook al een hele weg afgelegd.

9 november 2017
Sharon Kovacs over leren, lessen en leermeesters

Talentontwikkeling (pop)muziek: Proud of the South

Met een zesdelige artikelenreeks onderzoekt Iris samen met een talent en een organisatie wat er nu al aan talentontwikkeling wordt gedaan. Deze keer: popmuziek.

10 januari 2017
Talentontwikkeling (pop)muziek: Proud of the South

Breda, Capital of Dance?

Het meest in het oog springende van Breda, de Parel van het Zuiden, is dat top dj's Tiësto en Hardwell er geboren en getogen zijn.

28 april 2016
Breda, Capital of Dance?

Een vrijdagavond bij de harmonie

Koninklijke Harmonie Oefening en Uitspanning uit Beek en Donk - een van de beste harmonieën in Noord-Brabant - viert dit jaar haar 125-jarig bestaan.

14 april 2016
Een vrijdagavond bij de harmonie

Ons dorp nieuw leven inblazen

De muzikale traditie is in Brabant en Limburg al eeuwenlang onverwoestbaar. Harmonie en fanfare horen bij het Zuiden.

14 april 2016
Ons dorp nieuw leven inblazen

Achter de schermen bij philharmonie zuidnederland

Femme loopt een dag mee met Marieke Bakker, hoofd Inspectie van philharmonie zuidnederland

13 oktober 2015
Achter de schermen bij philharmonie zuidnederland

Moet de harmonie niet gewoon op de schop?

Sophie de Ruijter deed afgelopen schooljaar onderzoek naar het jeugdlid van een harmonie.

16 september 2015
Moet de harmonie niet gewoon op de schop?

Om te vermenigvuldigen moet je delen

Stel je voor dat jij als amateur-koorzanger samen kunt werken met de Nederlandse top, dat zou toch geweldig zijn?

19 juni 2015
Om te vermenigvuldigen moet je delen

Orkestcultuur onder vuur

Is er nog een toekomst voor het symfonieorkest?

3 maart 2015
Orkestcultuur onder vuur

Vijf manieren waarop fanfares en harmonieën de jeugd interesseren

Juist door de krimp worden fanfares en harmonieën creatief in het werven van nieuwe leden. In dit artikel noemen we vijf van deze slimme manieren.

10 februari 2015
Vijf manieren waarop fanfares en harmonieën de jeugd interesseren