Tussen Kunst en Cash: de geheimen van succesvolle creatieve ondernemers ontrafeld

Maar één op de vijf kunstenaars kan rondkomen van zijn of haar werk. De rest heeft daarnaast nog een andere inkomstenbron nodig. Het is dus beslist niet makkelijk om als kunstenaar of creatieve ondernemer een goed inkomen te verdienen. Toch zijn er ook zeer succesvolle creatieve ondernemers. Zij slagen er wél in om hun eigen broek op te houden en rond te komen van het werk waar ze gelukkig van worden. Wat doen zij anders als anderen? Welke eigenschappen bezitten ze? Wat kunnen andere creatieven van hen leren? Met deze vragen in het achterhoofd interviewde Maaike elf succesvolle creatieve ondernemers. De interviews zijn gebundeld tot het boek Tussen Kunst en Cash dat onlangs verscheen. Maaike deelt voor Mestmag.nl de vijf belangrijkste lessen uit het boek.

1. Je komt verder als je jezelf doelen stelt

Veel creatieven lijken vooral te reageren op wat er op ze af komt. Ze laten hun werkzaamheden bepalen door anderen, in plaats van hun eigen koers uit te zetten. Je zou kunnen zeggen dat ze zich niet zozeer als ondernemer gedragen, maar eerder als iemand met heel veel bazen. De succesvolle creatieven die ik sprak tijdens mijn interviews denken allemaal bewust na over waar ze de komende jaren heen willen. Ze hebben duidelijke eigen ideeën over wat ze willen verwezenlijken en hoe ze dat gaan realiseren. Zo ontwierp beeldend kunstenaar Rogier Ruys een lamp die hij de komende jaren in de markt wil gaan zetten en heeft instrumentenontwerper Yuri Landman het plan om collecties van zijn instrumenten uit te zetten in vijftien landen.

2. Goede relaties zijn essentieel voor een succesvolle onderneming

Het is opvallend dat alle ondernemers die ik heb geïnterviewd, ieder op hun eigen manier veel tijd en aandacht besteden aan het opbouwen en onderhouden van hun netwerk. Trompetiste Saskia Laroo is erg actief op social media en met het versturen van haar online nieuwsbrief. Beeldend kunstenaar Wouter Berns kent vrijwel al zijn kopers bij naam en spreekt ze nog regelmatig. Acteur Yorick Zwart neemt, als hij ergens een voorstelling speelt, ook altijd de tijd om even een praatje te maken met de programmeur van het theater. Er zijn talloze manieren om je contacten te onderhouden. Bedenk dus vooral wat bij jou past. Je kunt actief aan de slag gaan met social media of online nieuwsbrieven. Maar als je meer van de één op één contacten bent, werkt het net zo goed om af en toe je klanten eens op te bellen of een koffie-afspraak in te plannen. Beeldend kunstenaar Wouter Berns kent vrijwel al zijn kopers bij naam en spreekt ze nog regelmatig.

3. Het benaderen van kopers of opdrachtgevers hoort er gewoon bij

De meeste creatieven zijn het liefst bezig met hun vak. Een kunstenaar maakt nieuw werk en een muzikant wil vooral graag spelen. Maar als je hier je werk van wilt maken, ontkom je er niet aan om ook na te denken over de verkoop van jouw werk. De creatieven die ik heb gesproken voor mijn boek realiseerden zich allemaal dat dit er gewoon bij hoort. Ze vinden het misschien niet het leukste deel van hun werk, maar ze zijn zich er wel van bewust dat ze hier gewoon tijd voor vrij moeten maken. Zo plant gitarist Izhar Elias tijd in om programmeurs van festivals en podia aan te schrijven. Hij ziet dit als een spel en geniet van de kick als het lukt.

4. Geld verdienen is normaal – ook als je je werk leuk vindt

Veel creatieven vragen lage prijzen voor wat ze doen. Ze zijn bang dat anderen ze al snel te duur zullen vinden. Of ze vragen zich af of ze wel geld mogen vragen voor werk dat ze met zoveel plezier hebben gemaakt. Maar als je jezelf serieus neemt als ondernemer, hoort een reële prijs vragen er gewoon bij. Dit bewustzijn heerste bij de ondernemers die ik heb gesproken. Zij vinden het normaal om geld te vragen voor hun werk. Ze zijn zich bewust van hun waarde. Theatermaker Maarten Bakker heeft de gewoonte om altijd al in het eerste gesprek dat hij heeft het honorarium bespreekbaar te maken. Want als de verwachtingen van jou en je opdrachtgever te ver uit elkaar liggen, dan kun je dat maar beter meteen weten.

5. Mislukkingen horen erbij – dat zijn gewoon leermomenten

Heel veel creatieven zijn behoorlijk perfectionistisch. Dat is een mooie eigenschap, want je haalt het beste uit jezelf en je werk. Maar het kan je ook in de weg zitten. Als je bijvoorbeeld eindeloos blijft schaven aan een kunstwerk of een nieuw nummer en er daardoor niet mee naar buiten durft te treden, kom je uiteindelijk nooit verder. In mijn gesprekken heb ik heel duidelijk gezien dat de mensen die ik sprak weliswaar hun best doen om hun werk steeds te verbeteren, maar dat ze ook accepteren dat dingen soms mislukken. Dat ze daar niet in blijven hangen. Een mooi voorbeeld hiervan is illustrator Sabine Wisman. Haar motto is “maak mooi en maak zooi”. Ze weet heel goed dat niet al haar creatief werk even goed zal zijn, maar ze zijn allemaal nodig om tot goede resultaten te komen. Want door uitproberen ontdek je nieuwe dingen.