Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

De provincie Noord-Brabant werkt sinds 2018 aan de vernieuwing en publieksverbreding van de klassieke muziek. Eén van de plannen die uit die opdracht is voortgekomen, is de aanstelling van vier stads- en plattelandscomponisten in de provincie. Piet-Jan van Rossum werd onlangs verkozen tot plattelandscomponist, en vertelt over zijn bijzondere werkterrein.

Geschreven door: Piet-Jan van Rossum

Verlangen naar het platteland

Als nazaat van tuinders uit Honselersdijk en Den Hoorn verlang ik naar - en woon ik op het platteland. Ik verlang naar vergezicht, naar stilte, naar de pikzwarte nachten, het ‘s-nachts opvliegen van een roedel ganzen, de kerkuil die bij de buren in de schuur woont en een schrapend geluid maakt, naar de moddersloot achter mijn huis in Fijnaart waar ik een paar keer per jaar tot aan mijn middel in sta, naar de muizen die op zolder lopen, de ritjes met 40 kilometer per uur over de dijk in mijn oude Saab, niet harder want er kan een egel of een haas uit de berm schieten en met 40 kun je nog net remmen. Ik geniet van de gesprekken met mijn overbuurman boer Dré, gesprekken over helemaal niks, of juist over ‘de belangrijke zaken’.

Zoals dat hij muskusratten heeft gespot achter op zijn land en dat ze agressief waren, of we praten over het weer, over zijn plannen, zijn familie, we hebben het over de buren en over een idioot die met 110 per uur iets verderop dronken tegen een boom is gereden. We hebben het helemaal niet over mijn vak, over componeren, over wat ik aan het maken ben, waarom ik dat aan het maken ben, welke muziek ik geluisterd heb en welke boeken ik gelezen heb. Heerlijk vind ik dat: even geen mening moeten hebben over de nieuwe Houellebecq of de nieuwe whatever. Waarom ik dat fijn vind? Ik weet het eigenlijk niet. Misschien ben ik er wel aan verknocht een einzelgänger te zijn die aan niemand verantwoording aflegt, die doet wat hij moet doen en genoeg heeft aan zijn eigen route, een route die zijn volledige brein in beslag neemt. Het is heerlijk om ver van alle kunstforten aan je eigen tuinen van Versailles te bouwen. Voor mij dan. 

Misschien ben ik er wel aan verknocht een einzelgänger te zijn die aan niemand verantwoording aflegt, die doet wat hij moet doen en genoeg heeft aan zijn eigen route, een route die zijn volledige brein in beslag neemt. Piet-Jan van Rossum

En dus ben ik voor minimaal één jaar plattelandscomponist van Brabant; evenknie van de Brabantse stadscomponisten, een initiatief van arrangeur Geert van Boxtel; gefinancierd door de Provincie Noord-Brabant en tot stand gekomen in samenwerking met Dutch Composers Now!

Piet-Jan van Rossum | Door: William van der Voort

Toegang tot ideeën

Ik resideer op het platteland, wat voor mij simpelweg betekent: thuis zijn! Daarnaast dwarrel ik rond op twee boerderijen, in een verlaten schuur, rond een meer, op een veld. Eigenlijk midden in alles wat ‘geen stad’ is. Want in de stad ben ik geboren, in Delft, en ik houd van die stad, maar het was er lastig ademen, ik kon niet goed bij mijn ideeën komen. Werkelijke inspiratie is een kleine fluisterende stem die pas waarneembaar wordt wanneer alle andere stemmen zwijgen. Voor mij dan.

Werkelijke inspiratie is een kleine fluisterende stem die pas waarneembaar wordt wanneer alle andere stemmen zwijgen. Piet-Jan van Rossum

Door mijn achtergrond wortelen de concerten in de Japanse en Westerse cultuur. Een mengvorm van shinto, Noh en Gagaku enerzijds en Russisch Orthodox en gereformeerd anderzijds. Heel concreet bestudeer ik de Japanse tempel en hofmuziek van vele eeuwen terug, alsook het oeuvre van J. S. Bach en zijn Noord-Duitse invloeden (Walther, Pachelbel, Buxtehude). Russisch Orthodox, daar weet ik redelijk veel van, want ik verblijf met regelmaat in een Russisch Orthodox klooster in Chevetogne om rustig te werken en de ondoorgrondelijke samenkomsten te bezoeken.

Een concert op het land

Het voelt vreemd aan om na maanden te hebben gewerkt met kilometers uitzicht over weilanden, op bomen, fazanten en wolkenluchten, om na die maanden leegte de auto en de trein te nemen naar een stad, om dan in een concertzaal mijn weidse en stille landschappen te projecteren. Alles kan natuurlijk en het is onveranderlijk een aparte ervaring voor het publiek en voor mij. Zo vroeg ik me een jaar geleden af: waarom moet ik altijd naar de stad afreizen? Zou het niet goed zijn wanneer mijn publiek eens naar het platteland kwam? Een concert, een ritueel of een viering in een verlaten stal met een prachtige akoestiek. In de winter koud, dat wel, maar dat hoort er bij. Wie op wintersport gaat moet niet klagen over een half uur in een koude stal

Een concert op het land

De vieringen van Hay

Ik heb een groep opgericht: 'Hay’. De kern van deze groep wordt gevormd door drie muzikanten: Doriene Marselje op harp, sopraan Jennifer van der Hart en Naomi Sato op de sho (een Japans mondorgel), met volgend jaar twee gastoptredens van Maya Fridman op de cello. De vieringen (klinkt beter dan concert) op de boerderijen verlopen goed: de eerste twijg aan deze stam vond plaats eind september, men was muisstil en aandachtig. Géén van de bezoekers had ooit een klassiek concert bijgewoond.

Nieuw terrein

Het zou zomaar een nieuw spoor kunnen zijn: kleinschalig, intiem, respectvol, bedoeld voor dier, natuur en mens, met een groepje toegewijde spelers die tot alles bereid zijn, met muziek die niemand probeert te intimideren met manipulatieve gebaren, meest zacht en ingetogen.

Het is op de tast nieuw terrein verkennen en ik voel dat het een vruchtbaar traject is, dat ik op dit pad heel veel verder ga wandelen. Ik organiseer kleine concerten midden in de stal, op het land, tussen de dieren, in de leegte, en vestig aandacht op het platteland door een ongebruikelijke waarde toe te voegen: muziek.

Voor mij als componist is het een unieke kans om ver van de concertzaal op zoek te gaan naar een nieuwe formule waarvan ik voel dat onze maatschappij er behoefte aan heeft; op zoek naar een nieuwe toegevoegde waarde aan zowel ritueel als concertpraktijk: een combinatie van eenvoud, intimiteit, tijdloosheid en eerlijkheid.

Eén van de grote successen van arrangeur Geert van Boxtel is het aanstellen van stads- en plattelandscomponisten. Zij werken dit jaar in Tilburg, Den Bosch en Meierijstad. Ook landelijk wordt het initiatief opgepakt met een samenwerking tussen Dutch Composers NOW en Geert van Boxtel. 

Piet-Jan van Rossum presenteert op 13 (uitverkocht) en 14 december zijn eerste plattelandsproductie 'Alpha es et O' met zijn Ensemble Hay. De toegang is gratis. In verband met corona-maatregelen en beperkte capaciteit moeten bezoekers zich vooraf aanmelden via plattelandscomponist@gmail.com

Zondag 13 december 2020, aanvang 14:30 (uitverkocht)
Piet van Meijntjeshoeve, Hoog Heukelom 11, 5059AD, Heukelom

Maandag 14 december 2020, aanvang 19:30 (tickets beschikbaar)
Melkveehouderij Lagendijk, Toekomstweg 6, 5087TL, Diessen

Piet-Jan van Rossum

Plattelandscomponist

Muziek

Dit zijn de nieuwe deelnemers van Music Hub Brabant

Music Hub Brabant start met negen deelnemers aan de nieuwe editie van het talentontwikkeltraject.

24 juni 2024
Dit zijn de nieuwe deelnemers van Music Hub Brabant

TalentHub Brabant barst van de mooie mijlpalen

Expo's, optredens, voordrachten, premières, concerten, kunstbeurzen en festivals. De talenten van TalentHub Brabant zijn niet te missen.

18 juni 2024
TalentHub Brabant barst van de mooie mijlpalen

Focus op de jeugd bij drumfanfare Exempel

De gemiddelde leeftijd bij Exempel is 30 jaar en 80 procent van de leden zet zich in voor de vereniging.

16 april 2024
Focus op de jeugd bij drumfanfare Exempel

Zo verbreedt Music Hub Brabant je horizon

Zangeres Sanne Rambags bracht tijdens haar deelname aan deze talenthub haar eerste plaat uit onder haar eigen label.

4 april 2024
Zo verbreedt Music Hub Brabant je horizon

Landelijke subsidie voor regionale talentontwikkeling Muziekhub Zuid

Music Hub Brabant vormt samen met PopinLimburg en het Zeeuwse platform Popaanzee het nieuwe samenwerkingsverband Muziekhub Zuid.

18 januari 2024
Landelijke subsidie voor regionale talentontwikkeling Muziekhub Zuid

Blog | Hoe pas je Fair Practice toe in de praktijk?

November Music won onlangs een Fair Practice Award van Nieuw Geneco. Hoe wordt deze code hier in de praktijk toegepast?

9 oktober 2023
Blog | Hoe pas je Fair Practice toe in de praktijk?

Kosten reden tot zorg bij Brabantse poppodia, maar ambities blijven hoog

Hoe gaan Brabantse poppodia om met kostenstijgingen?

3 oktober 2023
Kosten reden tot zorg bij Brabantse poppodia, maar ambities blijven hoog

Brabantse afstudeerlichting van 2023 aan het woord: Nico Ade Nicolas

In gesprek met drie veelbelovende afstudeerders van kunstacademies over hun passies, intrigerende afstudeerprojecten en toekomstplannen. We trappen af met musicus Nico Ade Nicolas.

15 augustus 2023
Brabantse afstudeerlichting van 2023 aan het woord: Nico Ade Nicolas

Ready to Rock maakt van muziekeducatie meer dan een succesverhaal

Het muziekproject Ready to Rock verzorgt gratis muzieklessen op basisscholen in de regio Helmond. Een verrijkende ervaring voor kinderen.

31 augustus 2022
Ready to Rock maakt van muziekeducatie meer dan een succesverhaal

Versmelting muziek en literatuur levert nieuwe inspiratie

Geef muzikanten een boek en laat ze daarover een nummer maken. Dat is in de basis het idee achter Books Rock.

16 augustus 2022
Versmelting muziek en literatuur levert nieuwe inspiratie

Documentaire over Sounding Bodies laat kracht van muziek voor onze gezondheid zien

In deze tweede korte film van een drieluik over Muziek in de Zorg, zie je hoe de inzet van muziek bijdraagt aan positieve gezondheid.

3 mei 2021
Documentaire over Sounding Bodies laat kracht van muziek voor onze gezondheid zien

Film over Maartje de Lint geeft weer wat zingen kan betekenen voor mensen met dementie

Er zijn drie korte films ontwikkeld met voorbeelden van samenwerking die de kracht van muziek voor onze gezondheid en welzijn tonen.

26 april 2021
Film over Maartje de Lint geeft weer wat zingen kan betekenen voor mensen met dementie

Mathijs Leeuwis, stadscomponist van Tilburg: 'Imperfectie als hoogst haalbare'

Mathijs Leeuwis is de nieuwe stadscomponist van Tilburg. Hij gaat op zoek naar imperfectie in de stad met zijn muziek in de komende twee jaren.

21 april 2021
Mathijs Leeuwis, stadscomponist van Tilburg: 'Imperfectie als hoogst haalbare'

Bart de Vrees, stadscomponist van Den Bosch, wil spontane, nieuwe muzikale verbanden leggen

Bart de Vrees is sinds januari 2021 stadscomponist van Den Bosch. Hij legt nieuwe, muzikale verbindingen in en met de stad en vertelt daarover.

9 februari 2021
Bart de Vrees, stadscomponist van Den Bosch, wil spontane, nieuwe muzikale verbanden leggen

Plattelandscomponist aan het woord: Piet-Jan van Rossum

Piet-Jan van Rossum werd onlangs verkozen tot plattelandscomponist, en vertelt over zijn bijzondere werkterrein.

8 december 2020
Plattelandscomponist aan het woord: Piet-Jan van Rossum

Vier stadscomponisten aan de slag in Brabant

Het initiatief voor stadscomponisten van provinciaal arrangeur Geert van Boxtel krijgt ook landelijke navolging.

2 november 2020
Vier stadscomponisten aan de slag in Brabant

Reflecteren op Gilgamesh

Onsterfelijk zijn? Dat willen we allemaal wel. Of toch niet? Over hoe samen leren je blik kan verbreden.

16 september 2020
Reflecteren op Gilgamesh

Het fenomeen dat Bałdych - Courtois - Telderman heet

De Poolse violist Adam Bałdych, cellist Vincent Courtois uit Parijs en Nederlandse pianist Rogier Telderman hebben een bijzondere klik.

19 februari 2020
Het fenomeen dat Bałdych - Courtois - Telderman heet

De klassieke canon

Geert van Boxtel is werkzaam als ‘arrangeur’ voor de Provincie Noord-Brabant. In deze blog schrijft hij over de ontwikkeling van de klassieke canon in relatie tot het publiek.

18 juli 2018
De klassieke canon

Koninklijke aandacht voor meer muziekles in de klas

Koningin Máxima is erevoorzitter van het ‘Platform Ambassadeurs Méér Muziek in de Klas’. Ook in onze provincie doen basisscholen aan dit project mee.

26 april 2018
Koninklijke aandacht voor meer muziekles in de klas

Sharon Kovacs over leren, lessen en leermeesters

Brabants talent Sharon Kovacs is aan de weg aan het timmeren als internationaal popicoon. Maar ze heeft ook al een hele weg afgelegd.

9 november 2017
Sharon Kovacs over leren, lessen en leermeesters

Talentontwikkeling (pop)muziek: Proud of the South

Met een zesdelige artikelenreeks onderzoekt Iris samen met een talent en een organisatie wat er nu al aan talentontwikkeling wordt gedaan. Deze keer: popmuziek.

10 januari 2017
Talentontwikkeling (pop)muziek: Proud of the South

Breda, Capital of Dance?

Het meest in het oog springende van Breda, de Parel van het Zuiden, is dat top dj's Tiësto en Hardwell er geboren en getogen zijn.

28 april 2016
Breda, Capital of Dance?

Een vrijdagavond bij de harmonie

Koninklijke Harmonie Oefening en Uitspanning uit Beek en Donk - een van de beste harmonieën in Noord-Brabant - viert dit jaar haar 125-jarig bestaan.

14 april 2016
Een vrijdagavond bij de harmonie

Ons dorp nieuw leven inblazen

De muzikale traditie is in Brabant en Limburg al eeuwenlang onverwoestbaar. Harmonie en fanfare horen bij het Zuiden.

14 april 2016
Ons dorp nieuw leven inblazen

Achter de schermen bij philharmonie zuidnederland

Femme loopt een dag mee met Marieke Bakker, hoofd Inspectie van philharmonie zuidnederland

13 oktober 2015
Achter de schermen bij philharmonie zuidnederland

Moet de harmonie niet gewoon op de schop?

Sophie de Ruijter deed afgelopen schooljaar onderzoek naar het jeugdlid van een harmonie.

16 september 2015
Moet de harmonie niet gewoon op de schop?

Om te vermenigvuldigen moet je delen

Stel je voor dat jij als amateur-koorzanger samen kunt werken met de Nederlandse top, dat zou toch geweldig zijn?

19 juni 2015
Om te vermenigvuldigen moet je delen

Orkestcultuur onder vuur

Is er nog een toekomst voor het symfonieorkest?

3 maart 2015
Orkestcultuur onder vuur

Vijf manieren waarop fanfares en harmonieën de jeugd interesseren

Juist door de krimp worden fanfares en harmonieën creatief in het werven van nieuwe leden. In dit artikel noemen we vijf van deze slimme manieren.

10 februari 2015
Vijf manieren waarop fanfares en harmonieën de jeugd interesseren