Zijn favoriete wandelgebied langs het Tilburgse Wilhelminakanaal veranderde van de ene op de andere dag in een kaalgeslagen stuk bouwgrond. En dus was Peter van Gils boos. "Een ontmoetingsplek was in een keer weg." Samen met wijkbewoners, Stadslab CuPuDo en kunstenaar Geert van de Camp werkt hij aan een oplossing.
- Geschreven door Iris van den Boezem en Toffey, foto door Imara Photography
Tilburger Peter van Gils woont al twintig jaar in de Reeshof, een snelgroeiende vinex wijk aan de westkant van Tilburg. Hij wandelde dagelijks met zijn hond en dan het liefst langs het Wilhelminakanaal dat als een soort natuurlijke grens langs de wijk loopt. Het was altijd een natuurrijk gebied, met bomen, struiken en andere begroeiing. Maar toen er werd gestart met de aanleg van een industriehaven kwam hieraan een eind. Het kanaal moest flink verbreed worden. “Bij mij verandert boosheid gelukkig altijd snel in creativiteit,” vertelt de gepensioneerde opbouwwerker. “Mijn vak is samenlevingsopbouw. Ik weet hoe je mensen bij elkaar brengt, wat daarvoor nodig is. Maar mijn ideeën moesten naar een niveau hoger: er moest iets komen dat aandacht blijft trekken, en dat tegelijkertijd een bepaalde functie voor de bewoners kan vervullen.”
Pitchen in de huiskamer
Via het Stadslab CuPuDo (Cultuur in het Publieke Domein) van de gemeente Tilburg kwam Van Gils in contact met Liesbeth Jans, verkenner kunst bij het Stadslab en programmaleider Kunst & Samenleving bij Kunstloc Brabant. Zij adviseerde over het proces om tot een iconisch kunstwerk bij het Wilhelminakanaal te komen en ze selecteerde als eerste stap tien kunstenaars, waarvan er - na raadpleging door het buurtcomité - uiteindelijk drie overbleven. Deze drie kunstenaars kregen de opdracht schetsontwerpen te maken, die vervolgens tentoon werden gesteld in de bibliotheek in de Reeshof. Bezoekers konden stemmen op hun favoriete ontwerp. Met een overweldigende meerderheid van stemmen won het ontwerp van kunstenaarscollectief Observatorium uit Rotterdam. Geert van de Camp van Observatorium: “Zat ik daar ineens bij Peter in een huiskamer vol buurtbewoners en hun honden. Meestal is mijn opdrachtgever de lokale overheid. Maar nu dus een burgerinitiatief. We zijn meteen gaan lopen langs het kanaal. Ik sprak met andere wandelaars en ik zag ook meteen waar de schoen wringt.”
Schommel
Het ontwerp dat Van de Camp maakte is een duidelijke afspiegeling van de containerterminal aan de overkant van de woonwijk. De grote, rode kranen die containers van de schepen takelen komen aan de overkant als kunstwerk in een kleinere versie terug. In plaats van een container onder de kraan te hangen, komt er een schommel. Liesbeth Jans begeleidt het ontwikkelproces, en ze legde contact met verschillende fondsen die interesse in het project hadden: het burgerinitiatief krijgt geld voor de uitvoering van het kunstwerk via onder andere het Buurtcultuurfonds (Prins Bernhard Cultuurfonds) en het Mondriaan fonds. Ook de gemeente Tilburg legt een deel bij.
Lange adem
De plek waar het kunstwerk moet komen is nu nog een lege, zanderige wildernis. Door het kunstwerk moet dit straks een ontmoetingsplek voor de buurt worden en is de Reeshof een culturele hotspot rijker. “Bij dit soort projecten moet je een lange adem hebben,” weet Van de Camp. “Er zijn gewoon veel belanghebbenden als je in de openbare ruimte werkt.”
Blik op de toekomst
“De Reeshof is de afgelopen jaren erg snel gegroeid. Wat je daardoor merkt, is dat de wijk geen eigen identiteit heeft,” zegt Peter van Gils. Het kunstwerk kan daarbij helpen, hoopt hij. “In en rond het kunstwerk moet een hoop gaan gebeuren: kunstmanifestaties, concerten, noem maar op. Als dat echt vorm krijgt, dan kan het gebied misschien ook verder ontwikkeld worden. Met horeca en door andere evenementen langs het kanaal - net zoals dat in Tilburg met de Spoorzone is gebeurd.”
Kunstloc Brabant gelooft in de ongekende kracht van verbeelding. En in de rol van kunst en cultuur als voedingsbodem voor nieuwsgierigheid, verbazing, innovatie en vernieuwing. Om te laten zien dat verbeelding verrijkt, verruimt en vergroot, is de videocampagne ‘Klik hier voor verbeelding’ ontwikkeld. In de eerste video transformeert een vuilnisbelt in een paradijs voor natuurliefhebbers. Een flink statement om de kracht van landschapskunst in het Brabantse landschap uit te beelden. Er verschenen eerder twee artikelen binnen deze reeks over de kracht van kunst in het Brabantse landschap: 'Kunstenaars en boeren 'bonden' in Brabant' en 'Kunstwerk vertelt het onbekende verhaal van de Zuidwaterlinie'. Beide samenwerkingen zijn mede mogelijk gemaakt door ondersteuning van Kunstloc Brabant.
Iris van den Boezem
Freelance redacteur en tekstschrijver
