65 Human Rights Tattoo evenementen in acht jaar. Dat betekent dat er nu 4257 mensen op de wereld rondlopen, die één letter van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mensen op hun lijf hebben laten tatoeëren. De meest recente tatoeages sieren de lichamen van tien sekswerkers en vijf betrokkenen uit de seksbranche. Op de Internationale Sekswerkersdag (2 juni) streek Human Rights Tattoo namelijk neer in Rotterdam. Daar tatoeëerden ze de letters van het woord ‘protection’ op het lijf van een aantal sekswerkers, om aandacht te vragen voor de discriminatie en ongelijkheid waarmee sekswerkers geconfronteerd worden.
Geschreven door Simone Vos, foto's door Sander van Bussel
“Het kunstproject Human Rights Tattoo is een goed middel om bewustzijn te creëren. Je bent committed for life met zo’n tattoo. Het is een belofte aan jezelf om het verhaal te blijven vertellen. Daarnaast is één letter relatief mysterieus. Dat zorgt voor dialoog, een gespreksonderwerp en bewustwording”, vertelt Sander van Bussel, oprichter van Human Rights Tattoo.
“Door2Door (informatie- en dienstcentrum voor sekswerkers in Rotterdam), vroeg ons of we samen met hen een evenement wilden opzetten om misstanden rondom sekswerkers aan de kaak te stellen. Ze hebben (in deze coronatijd) niet dezelfde rechten als andere mensen die contactberoepen uitoefenen en daar wilden ze aandacht voor vragen”, aldus Sander. “Human Rights Tattoo heeft een activistische inslag, dus ik vind dat een supergoed en prikkelend onderwerp. Er is een stigma op sekswerkers. Je kunt er van alles van vinden, maar het zijn wél mensen die werken. En iedereen heeft dezelfde rechten als mens.”
Sekswerkerrechtenactivist Yvette Luhrs | Beeld door Sander van Bussel
Aandacht voor achterstelling
“We hebben in de laatste jaren vooral internationaal getatoeëerd, maar dat kan nu niet. In Nederland mogen tatoeëerders weer werken, dus konden we met een aangepast schema het event laten plaatsvinden. Dit was een perfecte samenwerking. Door2Door is onderdeel van Stichting Humanitas en heeft een netwerk van sekswerkers. Rebecxz Leidelmeijer van Inktramuraal wilde tatoeëren en wij hebben een mooi project”, gaat Sander verder.
Sander en Rebecca | Beeld door Sander van Bussel
“Sekswerkers werken vaak als zzp’er en betalen belasting, maar toch worden ze achtergesteld. In deze coronatijd mogen zij bijvoorbeeld niet aan het werk, terwijl andere contactberoepen zoals masseuses en tatoeëerders wel aan de slag mogen. Zonder een duidelijke verklaring vanuit de overheid. Daarnaast is de branche gevoelig voor criminalisering. Ze kunnen ook geen aanspraak maken op een tegemoetkoming en alle sekswerkers worden over één kam geschoren”, zegt Sander.
“Strippers, webcamsekswerkers, sekswerkers in de zorg, raamwerkers, high end escort, vrouwen voor vrouwenwerkers; dat zijn allemaal vormen van sekswerk. Terwijl dat dus echt heel divers is en daar helemaal geen aandacht voor is”, vertelt Sander. “Met dit project komt dat ook naar voren, want we zetten niet alleen de tattoos, maar interviewen de mensen erachter ook. Die interviews komen op onze website, zodat ze onderdeel worden van de community en anderen hun verhaal ook lezen.”
Artikel 23 tatoeëren
Niet alleen de sekswerkers lieten zich tekenen voor het leven, ook een exploitant uit de branche en politieagent Frank gaven zich op om een tattoo te krijgen op 2 juni. “Toevallig zijn we aangekomen bij artikel 23 van de Universele Verklaring, die gaat over het recht op werk. Een tattoo staat heel dicht bij jezelf. Dichterbij kan bijna niet, hij zit onder je huid. En het mooie van Human Rights Tattoo is dat je met z’n allen die boodschap uitdraagt. Het is een collectieve boodschap én ook weer iets van jezelf”, aldus Sander. “Human Rights Tattoo is niet alleen een kunstproject voor mensen die het moeilijk hebben, maar we tatoeëren juist ook invloedrijke mensen. We gaan door alle lagen van de samenleving en over de hele wereld. Iedereen kan namelijk echt een verandering losmaken.”
Humans Rights Tattoo ontstond in 2012, toen een bevriende kunstenaar van Sander in Kenia werd vermoord. “Dat was een realitycheck:, we deden hetzelfde werk, maar dan in een ander land. Hij leefde in een sloppenwijk en werd vermoord. Dat vond ik zo heftig. Ik wilde daarom een project opzetten waarbij je niet zomaar iets of iemand kunt uitgummen. Zo ontstond het idee om alle letters uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mensen te tatoeëren op mensen over de hele wereld”, zegt Sander. “Er loopt nu een gedeelte van een kunstwerk rond over wereld. Uiteindelijk willen we 6773 mensen tatoeëren en dan is het kunstwerk compleet. Maar dan begint het échte werk pas: de community en het project in leven houden.”
Human Rights Tattoo is op 2 juni ook genomineerd voor de Dutch Interactive Awards, als online kunstwerk. Op 11 september wordt bekend of ze het allerbeste interactieve werk van Nederlandse makers hebben gemaakt. Wil je zelf een tattoo laten zetten? Of heb je een idee voor event waar ze bij moeten zijn? Check de website van Human Rights Tattoo dan.
Human Rights Tattoo ontvangt een subsidiebijdrage uit de impulsgelden.
Simone Vos
Freelance journalist & schrijver+31 6 22 15 14 30
