Andere paden inslaan, andere omgevingen opzoeken. Dat is eigen aan kunstenaars. Drie Brabantse makers die voorbij de grenzen gaan.
Geschreven door: Ton van der Linden
In het weekend van 16/18 april vond Roadburn Redux plaats. Een noodgedwongen digitale editie van het wereldbefaamde Roadburn festival. Met honderd speciale bandbijdragen uit de hele wereld, en liveshows vanuit het Tilburgse poppodium 013. De Tilburgse metalband Autarkh voerde op 16 april het debuutalbum Form in Motion in zijn geheel uit. Robert van Gijssel van De Volkskrant noteerde: 'Het is al met al een geweldige show, geboren uit de ellende van corona maar tot wasdom gekomen in een nieuwe onlinerealiteit, die de zeggingskracht van extreme muziek knap overeind houdt.'
Autarkh | Door: Steph Byrne
Michel Nienhuis
Michel Nienhuis, zanger en gitarist: “Het album is een combinatie van extreme metal met experimentele elektronische beats. De beats spelen met de ruimtelijkheid, zoals echo’s die aanwezig zijn en plots vervagen. Ik denk dat wij iets neerzetten waar nog niet veel bands mee bezig zijn.” De band vindt zijn oorsprong in de Rockacademie; de opleiding en de aanwezige podia, maar ook festivals, naast Roadburn, als Neurotic Deathfest en Incubate zorgden er samen voor dat oude industriestad Tilburg de stad werd van de extreme muziek scene.
Transformatie
Luister naar de muziekvideo voor Lost To Sight, een lied over transformatie, die werd geschoten bij de Wagenmakerij en het Textielmuseum in Tilburg. De beats op het album bevatten ook geluiden van oude weefgetouwen die zijn opgenomen in het museum. "De gemiddelde metal liefhebber is gewend aan gitaarriffs die intuïtief geschreven zijn en die zich niet per se aan de harmonieregels houden. Dat maakt dat ze openstaan voor een experimenteler geluid”, zegt Nienhuis in een recent interview.
Nienhuis is ook bezig met zijn elektroakoestisch projectAUTARKH III. Om dit de komende jaren uit te werken ontving hij een subsidie impulsgelden. Dit project met David Luiten op gitaar en beat- en geluidmaker Tijnn Verbruggen stond ook op Roadburn Redux. De muziek van AUTARKH III is een meer introverte circulaire recreatie van de nummers op Autarkh's debuut en kan worden geïnterpreteerd als een omgekeerde tijdlijn van het album. Het optreden was een samenwerking met podium Paradox in Tilburg.
Danielle Lemaire
Het werk van Danielle Lemaire omvat tekeningen, schilderijen, muziek, soundperformances en installaties. Ze heeft haar eigen label: Inner Landscapes, waarop ze audiowerken, boeken en prints uitbrengt. Pieter Entrop licht aan de hand van twee tekeningen toe, waarom Danielle Lemaire zo goed is. Hij zoekt zijn heil bij de literaire term magisch realisme en constateert dat het werk zich kenmerkt door 'het opladen van de werkelijkheid met een niet zichtbare, maar wel voelbare gelaagdheid, spanning en betekenis'.
‘You know I am not there’ is een project over Nick Drake. Lemaire raakte in de ban van zijn muziek en persoon. Haar artistieke onderzoek naar het fandom van de ‘Drakeheads’ en haar tekeningen zijn te zien in het Stedelijk Museum Breda. Vanwege de coronamaatregelen is de expositie helaas niet te bezoeken. “Voor mij biedt de muziek van Nick Drake een grote ruimte voor dromerigheid. Het onthult een verborgen innerlijke wereld met een onderliggende, slapende, soort van gerust stellende droefheid. Het leidt naar een tijd en plaats die minder hyper is dan de wereld van vandaag, naar een magische stilte waarin ruimte is voor zoete melancholie en traagheid. Een plek om naar toe te gaan als je je wil terugtrekken uit de hectiek.” Het boek bij de expositie werd verkozen tot een van de best verzorgde boeken van 2020.
Park Zuiderhout
De affiniteit met spiritualiteit, die ze deelt met haar partner Jan van den Dobbelsteen, is ook de reden dat het duo op dit moment aan een residency bezig is, in de gemeenschap van oud-missionarissen in Park Zuiderhout. Lemaire is gefascineerd door foto’s die ze in boeken over de katholieke missie tegenkomt. Over de daar ontstane tekening De Begroeting, zegt ze: “Ik word geraakt door de gelijkwaardigheid tussen die twee mensen. Dat hoor ik ook in de verhalen van de paters terug: hoe ze zich helemaal verbonden aan de mensen dáár, de taal leerden spreken en zich volledig inzetten voor hun welzijn. Natuurlijk, ze gingen daarheen vanuit de overtuiging dat de westerse cultuur en het christelijk geloof het beste waren, maar ze stelden zich toch gelijkwaardig op. Zo’n begroetingsritueel laat dat heel mooi zien.”
Monique Hendriks | Door Bas Berends
Monique Hendriks
Heb jij je wel eens afgevraagd hoe een seconde zich voelt? Of die eicel wel bevrucht wil worden? Wat iemand drijft tot het in een warenhuis aanschaffen van een shirt met de tekst 'be different' erop gedrukt? De nieuwe gedichten van Monique Hendriks worden niet uitgebracht in een boek. Nee, haar gedichten zijn als 3D-dia’s te bekijken met een View-Master. Ze werkt hiervoor samen met beeldend kunstenaar Lilia Scheerder, die de teksten visualiseerde.
Retrospektieven
“Het is een grote overstap”, zegt Hendriks in een gesprek met René van Peer. “Op een podium staan om je poëzie voor publiek voor te dragen, of teksten visueel presenteren. Op het podium kun je lang van stof zijn. Nu moet ik mijn woorden wegen. Bovendien mis je de directheid van de voordracht voor een publiek. Maar ik wil dingen met een publiek delen. Hen prikkelen om hun fantasie te gebruiken.”
Mensen die de bundel bestellen, ontvangen een View-Master en een schijfje waar de gedichten op staan. De titel waaronder ze de gedichten uitbrengt is Retrospektieven. “De titel is een samentrekking van ‘retro’ en ‘perspectieven’. Spoken word gaat vaak over jezelf. Ik kreeg het advies om eens om me heen te kijken: je hebt jezelf toch altijd bij je. In deze bundel kijk ik vanuit het perspectief van een ander.”
Ontdekkingsreizigers
Hendriks treedt regelmatig op als slam dichter. Ze won de publieksprijs bij de Eindhoven Poetryslam 2020. Ze stond in de finale van het NK Poetry Slam 2020. Kijk en luister naar 2 performances in TivoliVredenburg, Utrecht, ronde 1 en ronde 2. Haar werk omschrijft ze zelf graag als persoonlijke bekentenissen verstopt achter metaforen. Daarnaast is ze wetenschapper en werkzaam als user interaction research scientist bij Philips. Hendriks maakt filmpjes met haar gedichten voor het online platform KAF.
Kunstenaars zijn ontdekkingsreizigers, geheel in de geest van een uitspraak van de Engelse schilder William Turner: “It is only when we are no longer fearful that we begin to create.”
Maandelijkse column
Ton van der Linden (documentalist Kunstloc Brabant) signaleert in zijn maandelijkse column actuele ontwikkelingen bij Brabantse makers.
Al het cultuurnieuws uit Brabant en de rest van Nederland op een rijtje, vind je in Trends & Ontwikkelingen op Kunstloc Brabant.
