Helderheid, gelaagdheid, duisternis. En welk label past mij als kunstenaar? Drie Brabantse makers, een vormgever, een muzikant, een beeldend kunstenaar, die recent in de media aandacht kregen.
Geschreven door: Ton van der Linden
Floris Hovers
Hij is ontwerper van een breed scala aan producten: speelgoed, meubelen, andere interieurproducten en unica: Floris Hovers. Na een basiscursus bouwkunde en een opleiding reclame- en presentatietechniek studeerde hij in 2004 af aan de Design Academy Eindhoven. Constructie en kleurgebruik zijn voor Hovers belangrijk, maar één aspect voert in al zijn ontwerpen de boventoon: eenvoud. Hij reduceert alles tot het hoognodige, zodat de essentie van het ontwerp overblijft: ‘De wereld om ons heen wordt zo ingewikkeld, de eenvoud in mijn ontwerpen komt voort uit een persoonlijke behoefte om daar tegenin te gaan. Het houdt dingen helder en overzichtelijk. Ik denk dat veel mensen daar stiekem naar verlangen.’
Floris Hovers
Hovers geeft inmiddels ook les aan de Design Academy en is bij het grote publiek vooral bekend van zijn speelgoed, bijvoorbeeld deze houten dieren die hij ontwierp voor het Nederlandse speelgoedmerk Ikonic Toys. Hovers beweegt zich op de grens van vormgeving, autonome beeldende kunst en architectuur. Recent zei hij in een interview: ‘Ik voel me niet echt meer een ontwerper. Ik ben ook geen kunstenaar en ambachtsman wil ik me niet noemen. Waarom niet? Omdat dat het hoogst haalbare is. Het klinkt misschien ouderwets, maar ik voel me nog heel nederig over veel dingen. Ik bedoel, ik speel al vanaf m’n negende viool, maar ik ben geen violist. Mensen die hun hele leven wijden aan viool spelen, dát zijn violisten en dát zijn ambachtsmensen.’
Een groot fabrieksgebouw in Raamsdonksveer, waarin zijn opa al actief was met betonplaten en hij als kind al rondliep, is zijn atelier. Zijn werkwijze wordt duidelijk in de collectie zitmeubels die hij voor het Nederlandse designlabel Red Stitch ontwierp: Float. Het ontwerp begon niet met een schets of 3D-tekening, laat staan een computer rendering, maar Hovers maakte direct een schaalmodel. Hij gebruikte daarvoor allerlei materialen die in zijn werkplaats voorhanden zijn; hout, ijzerdraad, watten en schoonmaakdoekjes. Hij wilde de bank vanuit een ander oogpunt opnieuw uitvinden. Hovers zegt hierover: ‘Veel ontwerpers beginnen met de stoffering. Ik vond het interessant met het frame te beginnen. De constructie was bepalend voor de vorm en daarmee voor de uitstraling van de bank.’
Mathilde Nobel
‘Wat betekent de geschiedenis wanneer deze ver van ons verwijderd is? Wat voor geschiedenis draagt het beeld met zich mee? De geschiedenis zoals we deze in verschillende tijdperken aangereikt krijgen zorgt voor groot onbegrip tegenover tijd en zijn fluïde vorm.’ Mathilde Nobel onderzocht in haar laatste jaar (2020) op de St.Joost School of Art and Design in Breda de gelaagde betekenis van beeld, met als startpunt de werken van Michelangelo.
Mathilde Nobel gebruikt daarvoor verschillende technieken: schilderkunst, film, 3D-animatie en elektronische muziek. ‘Ik probeer te switchen (of te springen) tussen media om het bekende te herzien en dieper in het onbekende te gaan.’
Still van film 'Obstruction slash Conflict' | Mathilde Nobel
Music Hub Brabant-talent
Op afgelopen 14 mei werden tien muzikanten bekend gemaakt die dit jaar starten met hun talentontwikkelingstraject in het kader van Music Hub Brabant. De deelnemers zijn geselecteerd door de programmeurs van dertien Brabantse podia en festivals. Nobel is één van de talenten in de Music Hub. ‘Tijdens mijn studie Beeldende Kunst aan St Joost maakte ik in de avonduurtjes muziek ter ontspanning. Ik was er vooral hobbymatig mee bezig, tot ik merkte dat de tijd die ik eraan besteedde steeds meer werd. In het laatste jaar van mijn opleiding realiseerde ik me hoeveel impact de muziek op mijn kunstenaarspraktijk had en andersom. Het staat niet los van elkaar.’
Ze gaat tijdens de Music Hub een live set voor festivals vormgeven. ‘Die zullen een nieuwe context voor mijn werk bieden, in vergelijking met bijvoorbeeld kunstinstellingen, zodat ik een brug kan slaan naar een nieuw publiek.’
Ze is inmiddels uitgenodigd voor het komende Draaimolen festival in Tilburg. Een flinke dosis Eartheater, een snuf Arca en een beetje Björk, zo typeert Malou Miedema haar muziek. Deze zou heel goed passen in de catalogus van deconstructed clublabel PAN.
Nobel: “De artiesten op PAN vertellen op zo’n abstracte manier hun verhaal en zijn niet bang om genre-hokjes door te breken. Neem Eartheater: haar nieuwe album is akoestisch opgenomen met veel traditionele instrumenten. En ze heeft een klassiek stemgeluid.
Maar toch is alles zo bewerkt dat het in een grijs gebied zit tussen een klassieke benadering en abstracte kunst.” De debuut EP van Nobel is verschenen bij het Tilburgse label Intercept. Kijk ook eens naar de videoclip van het nummer ‘Stone’.
Matijs van de Kerkhof
Matijs van de Kerkhof verbleef in het Van GoghHuis in Zundert en werd over zijn residency geïnterviewd. Hij zei: 'Als kunstenaar is er altijd wel de confrontatie met je voorgangers en moet je jezelf van binnenuit vernieuwen. Zelf probeer ik dat te doen door een zo breed mogelijk palet van mogelijkheden te hebben. Zo heb ik onlangs een graphic novel getekend omdat ik het leuk vind om die beeldtaal te beheersen. Voor mij is het nieuw dat het andere voorwaarden heeft zoals dat het leesbaar en herkenbaar moet zijn (…). Het geeft veel vrijheid om zulke uitstapjes te maken zodat ik niet vast zit aan één idee, jezelf bevrijden van jezelf.’
Neiging naar het duistere
‘Ik werk vaak met een laag die het obscuur maakt, een deel verbergt en niet herkenbaar maakt. Dat is mijn neiging naar het duistere, of laat ik het mijn interesse in de schaduwkant noemen. Het heeft ook een louterende functie, ik denk dat het een manier is om je angst beheersbaar te maken. Dan verliest het zijn kracht. Tegelijkertijd verberg ik ook dingen door het over te belichten, je kunt ook nooit de hele waarheid kennen.’
Autodidact
De graphic novel waar hij over spreekt, is Lichtstadfamilie, een kroniek over een Eindhovense arbeidersfamilie. Het eerste deel, over de in Eindhoven actieve maoïstische Rode Jeugd, is inmiddels verschenen. Het script is van Maurice van Turnhout. Van de Kerkhof is autodidact. Hij ging weliswaar naar de kunstacademie in ‘s-Hertogenbosch, maar bij zijn eerste werkbeoordeling na twee maanden, kreeg hij het advies om de opleiding Illustratie te gaan volgen, maar hij wilde schilderen en brak zijn studie af. Hij volgde de opleiding Sociaal Pedagogisch Werk en was enkele jaren werkzaam in de sociale hulpverlening, totdat hij door zijn mentale gevoeligheid een inzinking kreeg.
Matijs van de Kerkhof | Werk uit Zundert
Combinatie tot iets ongeziens
Tijdens het herstel van die crisis kwam hij erachter dat hij zijn existentiële twijfels niet in zijn werk het hoofd kon bieden, maar wel in de schilderkunst. Alex de Vries ging onlangs op bezoek in zijn werkkamer in Nuenen. De Vries: ‘Hij kiest ervoor om in het domein van de figuratieve kunst te werken maar laat daarin beeld en kleur niet samenvallen met de werkelijkheid. Er is altijd een mate van vervreemding die het schilderij een zelfstandig uiterlijk geeft dat herkenbaar is, maar eerder het onderbewuste aanspreekt dan de directe observatie.’ Van de Kerkhof combineert beeldelementen tot iets ongeziens. Het is een werkwijze die hij ook toepast in zijn muziek, zijn tweede passie. Van de Kerkhof musiceert zelf, met vrienden.
Maandelijkse column
Ton van der Linden (documentalist Kunstloc Brabant) signaleert in zijn maandelijkse column actuele ontwikkelingen bij Brabantse makers.
Al het cultuurnieuws uit Brabant en de rest van Nederland op een rijtje, vind je in Trends & Ontwikkelingen op Kunstloc Brabant.
