“Als publiek voel je die emotie, wanneer iemand in alle kwetsbaarheid op het podium staat. Een moeilijk thema bespreekbaar maken, als een artiest op het toneel staan en daardoor groeien; dat maakt Theater van de Stad mogelijk. Iedereen mag z’n stem laten horen”, vertelt Lobke van der Sanden, programmeur Theater van de Stad bij theater De Lievekamp. “Juist met mensen die niet snel naar het theater komen, gaan we in gesprek. Wat willen zij? We luisteren naar de Osse samenleving.”
Geschreven door: Simone Vos
“Het theater heeft ook een maatschappelijke rol in de samenleving. Daarom is Theater van de Stad zes jaar geleden opgezet”, zegt ze. In deze programmalijn produceert ze met inwoners uit Oss, om ze letterlijk een podium te bieden, en programmeert ze concerten of producties die mensen aandragen.
Podium bieden
“Het is niet dat mensen mij bellen en ik hun dromen laat uitkomen. Ik denk mee bij welk project de vraag aansluit of zet een nieuwe activiteit op”, vertelt Lobke. “Zo hebben we een productie gehad van jonge mantelzorgers die hun verhaal wilden delen in de vorm van een theaterstuk. Via de jongerenwerkers die zij kennen, werd het contact gelegd. Vanuit het theater is er een professionele theatermaker die met de jongeren het stuk maakt. Op deze manier verwerken de jongeren hun eigen verhaal en krijgen ze mogelijkheid op het podium te staan.”
“Als je hun verhaal hoort, dan realiseer je je als publiek: dit is heel bijzonder. En voor hen is het een fijne manier om samen bezig te zijn, om steun te vinden. Ze willen zelfs nog een voorstelling maken.”
Via verschillende welzijnsinstellingen, mensen die een sleutelfunctie hebben in de wijken en andere samenwerkingspartners, komen vragen voor producties binnen. Het theater biedt alle faciliteiten; van geluid, marketing tot kaartverkoop. Van de deelnemers verwacht ze commitment: tijd en energie. Per jaar organiseert ze vijftig activiteiten binnen het programma.
Financiering
Om Theater van de Stad te starten, zijn verschillende subsidies aangevraagd, is Lobke aangesteld als programmeur en inmiddels is er structurele financiering van de gemeente. Daardoor blijft het programma bestaan. De ticketprijs voor de geprogrammeerde voorstellingen houden ze laag om die toegankelijk te houden.
Theater van de Stad produceerde ook met het Verdihuis (crisisopvang van dak- en thuislozen). “De cliëntenraad van het Verdihuis benaderde mij. Deze mensen wilden hun verhaal delen om het stigma te doorbreken. Ik was meteen aangehaakt. De urgentie van het onderwerp is hoog en het is een proces voor de deelnemers. Eén man had een gedicht geschreven, maar wilde het niet zelf voorlezen. Maar niemand las het echt goed voor, vond hij. Uiteindelijk deed hij het wél. Hij had zo’n mooie stem, hij spreekt nu zelfs voice-overs in. Zo mooi dat hij z’n talent heeft ontdekt.”
fotograaf: Peter Boesewinkel
Deelnemers zorgen voor publiek
“Wij hebben geen kastje met publiek. Wanneer mensen met een plan komen voor een project, zijn zij verantwoordelijk voor de werving van het publiek. Zij hebben de achterban”, vertelt Lobke. “Zo hebben we een middag met Turkse muziek geprogrammeerd voor Turkse vrouwen. Ik kan wel een poster ophangen in het theater, maar daarmee bereik ik de doelgroep niet. De vrouwen die meewerken, zij hebben het netwerk en zij zorgen voor het publiek.”
Naast de waardevolle onderwerpen voor producties die vanuit de samenleving komen, merkt Lobke dat de producties opzetten en het programmeren van specifieke evenementen ook vaak hand in hand gaan. “Zo hebben we een meezingconcert in het theatercafé. Dat is dan voor een wat oudere doelgroep, die plannen we dan bewust overdag, zodat mensen makkelijker kunnen komen”, vertelt ze. “Ze zitten samen aan tafel, zo komen ze sneller in contact met elkaar. Dan programmeer ik een lokaal koor of een plaatselijke troubadour, die krijgen dan een podium én er komen mensen samen. De boekjes voor de concerten drukken we dan bij een sociale werkplaats en zo draait de hele maatschappij mee. Daar staat Theater van de Stad voor.”
Tips en advies voor andere instellingen:
“Het concept Theater van de Stad is heel goed in theaters in andere steden op te zetten. Je moet luisteren naar je stad, naar de mensen die erin wonen. Hoe is de samenstelling van je publiek in het theater? Bereik je iedereen? Wij zijn inmiddels een plek waar iedereen terecht kan, we zijn bijna onmisbaar geworden. Je moet er veel tijd en energie in steken. En geld. Want ik heb een fulltimebaan, dat is nodig om je netwerk op te bouwen, te horen wat er leeft in je stad. Ik wil anderen graag verder helpen, dus als ik andere theaters kan helpen, doe ik dat zeker. Ga in ieder geval aan de slag met contacten leggen, naar wijkcentra, bijeenkomsten, niet via de gebaande, georganiseerde paden. En werk samen met de andere culturele instellingen in je stad.”
Tips voor beleidsmakers:
“We werken als theater aan maatschappelijke doelen, maar we zijn geen welzijnsinstelling. Kunst is een goed middel om belangrijke thema’s te behandelen. Maar een welzijnsinstelling heeft de tijd en ruimte niet om subsidies aan te vragen voor kunstprojecten, die zijn druk met zorg. Het zou goed zijn als daar meer ruimte komt. Wij kunnen nu zorgen voor de randvoorwaarden; het theater is er, de middelen en mensen zijn er, maar de deelnemers uit de zorg moeten er ook ruimte voor hebben.”
Hoofdentree Theater De Lievekamp, fotograaf: Hans van der Grient
Zo kan het ook! Kunst en cultuur voor iedereen
Kunst in je vrije tijd beoefenen, met theater of dans bezig zijn omdat je het leuk vindt; kunst kan iets teweegbrengen. Het spreekt tot de verbeelding, legt nieuwe verbindingen tussen mensen en kan emoties losmaken. In een reeks van interviews, met culturele instellingen of organisaties die kunst toegankelijk maken voor iedereen, wordt dat duidelijk. Lees meer artikelen hier.
Wil je meer weten over dit initiatief?
Neem gerust contact met mij op.
