Binnen de Van Gogh Nationaal Park Academie wordt samengewerkt om plannen van initiatiefnemers een stuk(je) verder te brengen, om zo bij te dragen aan de ambitie van het park. Kunstloc Brabant voegt hier verbeeldingskracht aan toe, ofwel de kracht van het denken als een kunstenaar. Want om iets te bereiken waarvoor nog geen pad bestaat, is het soms nodig om buiten de lijntjes te kleuren.
Pionierende initiatiefnemers
Het Van Gogh Nationaal Park organiseert sinds 2021 elk half jaar een academie voor een tiental initiatiefnemers die een plan hebben om de leefomgeving te verbeteren door het gezonder, vitaler of mooier te maken. Ze hebben een duwtje in de rug nodig om hun plan verder te brengen, qua kennis van regelgeving, financieringsmogelijkheden, netwerk, het verfijnen van het verhaal dat ze vertellen of hun project eens vanuit een ander perspectief te bekijken en te beleven.
De kracht van het denken als een kunstenaar
Kunstloc brengt als samenwerkingspartner de ‘kracht van het denken als een kunstenaar’ in de academie, om de deelnemers zo hun eigen project vanuit een ander perspectief te laten bekijken. En daarmee misschien nieuwe kansen te ontdekken voor de ontwikkeling ervan.
Voor de tweede editie van de academie heeft beeldend kunstenaar Lobke Meekes in opdracht van Kunstloc een workshop ontwikkeld. “Om tot verbeelding te komen gaat daar eerst een proces aan vooraf van oprekken, omkeren, divergeren, convergeren, buiten kaders denken en buiten de lijntjes kleuren. Dat lijkt eenvoudig, maar niets is lastiger dan een eerste idee los laten en kijken hoe het anders kan. Het vraagt om loslaten en durven vertrouwen op een onverwachte wending of oplossing wanneer je het vraagstuk opnieuw bekijkt. Dit proces kan plaatsvinden in je hoofd, maar werkvormen waarbij ook de zintuigen worden aangezet, je dingen ontdekt door te experimenteren, te ‘prutsen’ en te maken, daarmee ontdek je andere dingen dan je vooraf voor mogelijk had gehouden.”
Lobke nam de deelnemers tijdens de workshop mee naar buiten op het oude steenfabriekterrein Heerkeshuis bij Biezenmortel en liet hen al hun zintuigen open zetten. Om zo te ontdekken of zij binnen hun eigen project aanknopingspunten konden vinden die anderen aanspreken. Niet zozeer qua ratio, maar meer op emotie of gevoel. Geur, kleur, geluid en tast, en voor zover van toepassing smaak, werden onderzocht. Ook namen de deelnemers verschillende perspectieven in, laag bij de grond, ooghoogte of ver daarboven. Zo zie je steeds andere dingen, die je eigen perspectief kunnen wijzigen. Met attributen en materialen gingen zij op zoek in het landschap om ingrediënten te vinden om een kaart te maken. Een kaart die andere dingen laat zien dan je normaliter op een landkaart aantreft. De ervaringen en resultaten van de workshop zijn vertaald in de pitches van de deelnemers.
Het verhaal verbeelden
Tijdens de academie wordt de deelnemers veel kennis en netwerk aangeboden. Hoe je je verhaal het best kunt vertellen, wordt bijvoorbeeld onderzocht in de module storytelling. Hoe je je verhaal het best kunt visualiseren of andere kanten kunt ontdekken, wordt onderzocht tijdens de kunstworkshop. Tijdens de workshop geven de deelnemers hun project en hun omgeving andere aandacht en met alle zintuigen. Ze ontdekken wat een ander kan aanspreken in hun project en dat te verbeelden.
Een breed palet aan initiatieven
Elke editie van de Academie laat een breed palet aan initiatieven zien: van een kunstroute langs de Kanaalzone in de wijk Reeshof in Tilburg, tot een beleefroute langs de Aa en Weerijs bij Zundert. Of een jonge boer die het veehoudersbedrijf van zijn ouders wil omvormen tot een kleinschalig, biologisch rundveebedrijf of een stichting die jongeren de natuur in wil trekken.
De kunstvoucher: een experiment
Met de tweede editie van de academie zet Kunstloc voor het eerst kunstvouchers in voor twee initiatieven die hierdoor een kunstenaar gekoppeld krijgen aan hun project. Met de kunstenaar, die in samenspraak met Kunstloc wordt uitgenodigd, wordt het initiatief verder ontwikkeld. Tijdens de eindbijeenkomst van deze academie op 13 juni 2022 ontvingen Rob Jansen van initiatief Land van Kien en Paul van den Velden van stichting Nature for Health een voucher.
Rob wil samen met een kunstenaar onderzoeken welke verhalen door middel van landkunst vertelt kunnen worden over de ontwikkeling van het landgoed. Paul wil samen met een kunstenaar onderzoeken welke aansprekende (visuele) vorm jongeren over de streep kan trekken wat vaker de natuur in te trekken en de helende werking van de natuur te ontdekken.
Stichting Nature for Health richt zich onder meer op het herstellen van de mentale gezondheid van jongeren door ze in directe verbinding te brengen met de natuur. In de Van Gogh Academie is dit concept inmidels (in 2023) doorontwikkeld tot een project. Nature for Health kiest voor de inzet van jonge kunstenaar en creatief therapeut Ira Louwe om een wandelprogramma voor jongeren te ontwikkelen en uit te voeren. Zij doen dit onder andere in samenwerking met FIKS en Brabant Maatjes. Jongeren gaan onder leiding van Ira op pad en ontdekken de ‘kunst’ in de natuur. En doen daarmee nieuwe inzichten op die ze misschien kunnen toepassen in hun toekomst.
Ben je nieuwsgierig naar het resultaat van deze samenwerking, kijk dan deze video.
Bij de derde editie zijn er kunstvouchers uitgereikt aan Lucy Bathgate voor het verrijken van het Heerlijk Pauwelspad, aan Anne van den Brand voor verbeelding in een adoptieboomgaard, en Mirjam Bemelmans voor een duurzaam concert in een Notenpluk- en voedselbos.
Samenwerking Kunstloc Brabant en Van Gogh Academie
Sinds 2021 hebben Kunstloc en het Van Gogh Nationaal Park een samenwerkingsovereenkomst opgesteld, waarbij we inzetten op de ontwikkellijnen van het Masterplan. Kunstloc draagt bij aan de omgevingskwaliteit door de inzet van haar netwerk, kennis en activiteiten. En het Van Gogh NP stelt haar netwerk open om zo de kwaliteit van de activiteiten van de partners vanuit kunstinhoudelijk perspectief te versterken. Doel van de samenwerking is om met partners het Brabantse next landscape te ontwikkelen met creativiteit in de geest van Van Gogh als uitgangspunt. Waarin kunst en cultuur, erfgoed en natuur worden verbonden met duurzame energie, klimaatverandering, infrastructuur, regionale economie en een toekomstbestendige en bereikbare woon- en werkomgeving. Om deze doelstelling te bereiken zetten we hedendaagse kunstenaars met verschillende disciplines, ontwerpers, landschapsarchitecten en makers in de brede zin van het woord in. Daarmee verbindt Kunstloc kunstenaars en creatieve makers aan partners en organisaties die zich bezig houden met maatschappelijke vraagstukken.
Meer weten over het inzetten van de kracht van het denken als een kunstenaar?
Neem contact met ons op.