Geef muzikanten een boek en laat ze daarover een nummer maken. Dat is in de basis het idee achter Books Rock. Het leverde de Brabantse muzikanten die zich er voor Bibliotheek Midden-Brabant aan waagden een nieuwe bron van inspiratie en een nieuwe manier van maken op.
Geschreven door: Sanne Tegelaar
Een enorme klus
“Ik ben voor dit project echt totaal anders gaan werken dan ik gewend ben”, vertelt singer-songwriter en muzikant Paul Zoontjens die de vertolking van Mijn Lieve Gunsteling van Marieke Lucas Reijneveld voor zijn rekening nam. “Er schuilt bijna evenveel haat als liefde in dit boek. Die gelaagdheid vangen in muziek bleek een enorme klus. Ik componeer veel in Americana stijl, maar dat werkte nu totaal niet. Ik moest de overstap maken naar Nederlands. Dat had ik nog niet eerder gedaan. Er zijn natuurlijk ook muzikanten die dichter bij hun eigen stijl kunnen blijven voor dit project, maar voor mij werkte het enorm prikkelend dat ik zo werd uitgedaagd om uit mijn comfortzone te gaan.”
Als een ode
Songwriter Geert van der Burg schreef met zijn band Awash bij Hersenschimmen van Bernlef het nummer Always Yours. Hij had een aantal woorden stiekem al een tijdje in zijn hoofd. “Iets met inside en outside. Maar ik kon die woorden steeds niet in een nummer kwijt. Tot we werden gevraagd voor dit project en alles opeens op z’n plek viel.” En hoewel hun vertolking van Hersenschimmen inderdaad in stijl is met de rest van hun werk, was ook voor Awash het schrijfproces uitdagend. “De insteek is anders. Je wilt nu het gevoel dat je bij een boek hebt zo goed mogelijk vangen in muziek, als een ode bijna. Het voelde daardoor toch voor ons ook echt als out of the box omdat we op een andere manier muziek gingen maken.”
Voor Paul Zoontjens ging de uitdaging ook verder dan de switch van Engels naar Nederlands. “Na de eerste versie heb ik er verschillende andere muzikanten bij betrokken om de gelaagdheid beter neer te kunnen zetten. Alleen met gitaar en toetsen kwam ik er niet. Ik heb er bijvoorbeeld ook een percussionist bij betrokken, dat doe ik anders ook niet zo gauw.”
Versmelting literatuur en muziek
Het idee achter Books Rock komt van Leonoor van Dam, collectioneur bij Bibliotheek Midden-Brabant. “Tijdens mijn studie algemene cultuurwetenschappen was ik al gefascineerd door hoe liedjes in boeken terugkomen. En ArtRocks is natuurlijk ook een belangrijke inspiratiebron geweest.”
Haar idee viel samen met de ambitie van de Bibliotheek om collectie en programmering nog meer aan elkaar te koppelen en de podiumfunctie meer te benutten. “Books Rock zet onze collectie in een heel ander daglicht én het voegt tegelijkertijd ook weer iets nieuws aan die collectie toe. Het geeft een boek een extra laag.”
Books Rock
Kruisbestuiving tussen lezers en luisteraars
Wat Geert van der Burg ook zo aanspreekt is de versmelting van literatuur en muziek. “En voor mezelf geldt dat ik het gebouw van de Bibliotheek te gek vindt, als daar dan tussen de boeken ook bandjes spelen, dan is dat voor mij een soort heaven. Muziekliefhebbers kunnen zo op een voor hen aansprekende manier literatuur leren kennen en andersom geldt dat natuurlijk ook voor liefhebbers van lezen.”
Verlangen naar meer
Zoontjens en Van Dam zien allebei nog een legio aan mogelijkheden met dit project. “Ze kunnen nog een album uit gaan brengen. Een festival organiseren in de bieb.” Ze verwachten dat de zoektocht naar nieuwe deelnemers weinig moeite zal kosten. “Meedoen aan dit project leverde mij als muzikant op alle fronten nieuwe ervaringen op. En dat het stokje steeds weer doorgegeven kan worden aan een andere muzikant geeft het nog meer diversiteit en een nog langere adem”, zegt Zoontjens.
“Het is niet vanzelfsprekend dat een opdracht voor het maken van een nummer zoiets moois oplevert”, stelt Geert van der Burg ook. “We kijken hier met trots op terug en Always Yours spelen we regelmatig bij optredens en het komt op ons nieuwe album te staan dat begin volgend jaar uitkomt.”
Books Rock
Tijd en ruimte
Na de eerste edities dit voorjaar is het nu vooral zoeken naar fondsen om de volgende edities van Books Rock te kunnen bekostigen. “Er moet uiteraard een honorarium voor de muzikanten tegenover staan. Voor hen zit er heel veel werk in”, zegt Leonoor van Dam. “Dat we in februari konden starten dankten we ook aan een subsidie van het Fonds voor Podiumkunsten die daarmee de kruisbestuiving tussen muzikanten en bibliotheken wilden stimuleren.” De eerste ervaringen met Books Rock laten zien dat het boek op zich al alle inspiratie biedt die de muzikanten nodig hebben. “Sturing is daarbij helemaal niet nodig”, zegt Van Dam. “Het gaat er vooral om dat de muzikanten de tijd krijgen om er echt mee aan de slag te gaan. We hopen in het najaar met een nieuwe editie te kunnen komen. En dan gaan we ook voor vrouwelijke muzikanten.”
Meer weten?
Ontdek meer over Books Rock: bekijk muzikale leestips en de video's waarin de muzikanten de uitdaging aangingen.
Sanne Tegelaar
Freelance journalist en communicatieadviseur
