Trends & Ontwikkelingen

Niet de twee films die zes keer waren genomineerd maar Tide was gisteren de grote winnaar bij de 12de editie van de jaarlijkse Shortcutz Amsterdam Awards. De film won de prijzen voor beste film en beste regie. Ook werd Tide uitgeroepen tot publieksfavoriet. Voorafgaand aan het prijzengala waren Il fait beau en Let Me In de grote kanshebbers. Beide films waren zes keer genomineerd, maar moesten het uiteindelijk doen met één prijs elk. Il fait beau werd onderscheiden voor beste scenario. Let Me In won de categorie beste montage. Tide stond vier keer genoteerd als kanshebber en wist drie nominaties te verzilveren.

Muziek van iemand anders uploaden en daar geld mee verdienen: zo gaan fraudeurs te werk in de muziekwereld. Maar muziekfraudeurs hebben nog veel meer manieren om aan geld te komen, vertelt Koen Beerkens, communicatiemanager bij NVPI, in de podcast Klassiek Inside. Al jarenlang wordt er gefraudeerd op streamingdiensten. Volgens Beerkens is het onduidelijk om hoeveel geld het precies gaat, maar wordt geschat dat 10 tot 20 procent van alle omzet uit streaming naar fraude gaat. 

Een voorbeeld is frauderen door muziek op Spotify te plaatsen waarvoor je de rechten niet hebt. "Maar je kunt ook frauderen door nepaccounts (bots) aan te maken die muziek beluisteren. Hierdoor lijkt het alsof mensen naar jouw muziek luisteren, wat ervoor zorgt dat jij onterecht streams krijgt voor muziek die eigenlijk niet van jou is. Daarnaast kan het ook gebeuren dat je met die botaccounts luistert naar muziek die wél van jou is. Ook dan ben je aan het frauderen", legt Beerkens uit. "Door AI kan de schaal van fraude heel gemakkelijk enorm vergroot worden. En dat maakt het veel moeilijker om deze fraude tegen te gaan. We zijn als industrie dan ook een beetje bang dat het uit de hand kan lopen."

Het fonds, vernoemd naar de Surinaamse componist Johannes Nicolaas Helstone (1853-1927), ondersteunt de komende jaren projecten van het Holland Festival die "een grote verscheidenheid aan geschiedenissen, perspectieven en stemmen tonen". Dat heeft het Amsterdamse festival bekendgemaakt. Astrid Helstone, achter-kleinnicht van componist Helstone, is oprichter van het gelijknamige fonds, samen met universiteitsdocent Diederik Burgerdijk. Het doel is om het werk van de Surinaamse schrijver en musicus bekend te maken.

Het fonds heeft zich nu verbonden aan het Holland Festival en zal komende jaren projecten steunen die een link hebben met klassieke muziek uit de voormalige Europese koloniale gebieden. Het Holland Festival is het de grootste internationale podiumkunstenfestivals van Nederland. Sinds 1947 zijn er elk jaar in juni talloze voorstellingen in en om Amsterdam.

Op vrijdag 24, zaterdag 25 en zondag 26 januari kunnen theaterliefhebbers tegen een vriendenprijsje een voorstelling bezoeken. In het kader van het Nationaal Theaterweekend zijn de tickets dan te koop vanaf tien euro. Dat wil zeggen bij de theaters die meedoen aan dit jaarlijkse evenement. Landelijk haken 76 theaters aan met meer dan driehonderd voorstellingen. In Brabant gaat het om tien theaters, verspreid over de provincie. In sommige theaters zijn ook andere activiteiten, zoals een rondleiding achter de schermen. Of een ontmoeting met artiesten. Het Nationaal Theaterweekend is een initiatief van het Nationaal Theaterfonds in samenwerking met het Cultuurfonds en bestaat sinds 2016.

Comedyclub Boom Chicago heeft twee shows van de Israëlische cabaretier Yohay Sponder om veiligheidsredenen afgelast. Sponder zou op 25 januari komen optreden in de Amsterdamse club. Andrew Moskos, directeur van Boom Chicago zegt in Het Parool dat de club liever geen shows cancelt, “maar gezien de reacties en bedreigingen konden we niet anders”.

Boom Chicago heeft de beslissing zonder overleg met de politie of gemeente genomen. Op sociale media zou zijn opgeroepen om Boom Chicago massaal te e-mailen over de show, omdat Sponder een ‘ultra-zionist’ zou zijn. De cabaretier zelf is het niet eens met het besluit, al was al langer duidelijk dat er spanningen waren rond zijn optreden.

,,Een galerie is voor makers, musea en inwoners van een stad belangrijk. Je kunt het vergelijken met een poppodium of een kleiner theater. Daar programmeren ze vaak opkomend talent en nieuwe makers. Dat is in veel galeries ook het geval”, vertelt cultuurmakelaar Tyrone Tjon-A-Loi. In zijn werk verbindt hij instellingen en makers met elkaar. Dat herkent Mieke van Schaijk, van Galerie Mieke van Schaijk. ,,Kunstwerken hebben context nodig en een galerie biedt dat podium. Juist voor jonge makers is het belangrijk naar buiten te treden”, legt ze uit.

Hoeveel galeries er in Den Bosch zijn, is lastig te zeggen. In De Waarde van Cultuur, cultuurmonitor van Noord-Brabant, staan algemene cijfers. Waren er in 2019 en 2022 nog 46 en 45 cultuurlocaties in de beeldende kunst die niet gesubsidieerd zijn, in 2023 is dat aantal gedaald tot 30. Ook de invloed van online en sociale media is relevant in de galeriewereld, merkt Tjon-A-Loi. ,,Kunstenaars kunnen hun eigen handel opzetten via sociale media. Hun atelier openstellen voor kopers en daarmee hun verkoop doen”, zegt hij. Maar vooral de samenbrengende rol van de galeriehouder blijft, zegt Herselman van Ruby Soho: ,,Je geeft de kunstenaar een plek, verbindt hem aan kopers, houdt contact met musea en makers. Juist door dat wederzijdse vertrouwen, werkt het.

Terneuzen mag zich een van de drie proeflocaties noemen voor een nieuw internationaal kunstconcept: een ‘podium zonder muren voor hedendaagse kunst’. Het project luistert naar de titel ArtBase en is gericht op Zeeuwse kunstenaars met internationale invloeden. In de komende drie jaar moet het leiden tot een verbindend museum-model met de twee andere deelnemers van ArtBase. Dat zijn het Stedelijk Museum Schiedam en SCHUNCK Heerlen. Zij helpen elkaar te onderzoeken hoe de positie, ontwikkeling en betekenis van hedendaagse kunst in de eigen regio kan worden versterkt. Eind 2027 moet blijken of deze pilot is geslaagd en of het landelijk kan worden voortgezet.

Lady Gaga, Sting en Billie Eilish: het zijn een paar van de wereldsterren die eind deze maand optreden tijdens een benefietconcert voor het door natuurbranden verwoeste Los Angeles. FireAid heet het concert. Ook de Red Hot Chili Peppers, Katy Perry, P!nk, Tate McRae en Earth, Wind & Fire op 30 januari hun opwachting. Daar komen de komende dagen nog meer artiesten en special guests bij, aldus de organisatie.

Het concert is een initiatief van zakenman en voormalig Ticketmaster-directeur Irving Azoff en zijn vrouw Shelli. De uitvoering gebeurt in samenwerking met Live Nation en AEG Presents, ’s werelds grootste concertorganisatoren, beide gevestigd in Los Angeles.

De Amerikaanse filmregisseur David Lynch is op 78-jarige leeftijd overleden. De regisseur verwierf bekendheid met de films Dune (1984), Blue Velvet (1986) en Mulholland Drive (2002), en de iconische tv-serie Twin Peaks (1990-2017). ‘Een surrealist pur sang’, zo werd hij in de Volkskrant omschreven. Naast regisseur was Lynch onder meer kunstenaar en muzikant, en speelde hij zelf in een aantal films en series.

Lynch werd tijdens zijn carrière gelauwerd met talloze onderscheidingen. Zo viel hij in de prijzen op de gerenommeerde filmfestivals van Cannes en Venetië, en werd hij drie keer genomineerd voor een Oscar voor beste regisseur. Voor zijn gehele oeuvre ontving Lynch in 2019 een Oscar in die categorie.

Dat naar popmuziek relatief weinig geld vanuit de Rijksoverheid gaat wisten we natuurlijk al, maar cijfers die vandaag op ESNS gepubliceerd worden drukken de sector met de neus op de feiten. Het rapport van Hogeschool Inholland, in opdracht van de Popcoalitie, kwantificeert hóe oneerlijk de rijkscultuursubsidies binnen de Nederlandse muzieksector zijn verdeeld. Maar liefst 43 keer meer geld gaat naar klassieke muziek, berekende Inholland.

Uit het onderzoek blijkt dat popmuziek in 2023 slechts 7,1% van de subsidies vanuit de Basisinfrastructuur Cultuur (BIS) en het Fonds Podiumkunsten (FPK) ontvangt, wat neerkomt op € 15,2 miljoen. Ter vergelijking: klassieke muziek ontvangt alleen al vanuit de BIS 93% van het totale muziekbudget, goed voor € 93,1 miljoen. Waar klassieke muziek ruim € 34 per bezoek ontvangt, moet popmuziek het doen met slechts € 0,80 per bezoek.

De discussie over eerlijke beloning in de Nederlandse popsector is aangewakkerd door de resultaten van de Fair Pop Pilot. Dit onderzoek, uitgevoerd door Platform ACCT en de Erasmus Universiteit Rotterdam, wijst uit dat 76% van de 604 deelnemende muzikanten de huidige vergoedingen als (totaal) oneerlijk beschouwt. Vooral supportacts draaien verlies door extreem lage gages die niet eens de kosten dekken. 

De financiële ongelijkheid treft vooral de onderkant van de markt, waar beginnende artiesten nauwelijks rondkomen. Het topsegment dat grote zalen vult, heeft hier minder last van, maar de impact op talentontwikkeling is groot. De Fair Pay Rekentool, ontwikkeld door de Ketentafel Pop, biedt een praktische handleiding voor eerlijke verloning en wordt door artiesten als gebruiksvriendelijk beoordeeld. De vraag blijft echter hoe de extra financiering kan worden geregeld.

Op 18 janbuari werden tijdens een award-show op ESNS de IJzeren Podiumdieren 2024 uitgereikt. Deze prijzen, uitgereikt door de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF), eren de indrukwekkende prestaties binnen de Nederlandse live-muzieksector en belichten de bijzondere bijdragen van podia, festivals en de professionals die daar werken. De IJzeren Podiumdieren zijn toonaangevende prijzen in de live-muziekwereld. Ze erkennen bijdragen op het gebied van diversiteit, duurzaamheid, programmering en marketing. De winnaars worden gekozen door de leden van de branchevereniging, wat zorgt voor brede waardering binnen de popsector.

De ontvangers van de IJzeren Podiumdieren 2024 zijn: Melkweg Expo, Patronaat, Doornroosje, Booster Festival, Minder afko’s meer EKKO. Tijdens de uitreiking van de IJzeren Podiumdieren werd ook het prestigieuze Cultuurfonds Pop Stipendium 2025 toegekend. Dit stipendium, ter waarde van €10.000,- werd dit jaar uitgereikt aan Mula B. 

De Amsterdamse zangeres, tiktokker en liedschrijver (20) kreeg de prijs omdat zij het afgelopen jaar de meeste indruk heeft gemaakt op de jury van de Popprijs, de belangrijkste bekroning voor een Nederlandse popprestatie.

Die is terecht, volgens de jury. Die roemde de razendsnelle doorbraak van de zangeres, met vier nummer-één-hits in een jaar, en riep even in herinnering wat Dekker in korte tijd dus al heeft betekend voor het jongste poppubliek, dat de laatste jaren steeds meer is gaan houden van Nederlandstalige pop en zelfs levensliedjes.

Terwijl er op de Nederlandse arbeidsmarkt veel onrust is over zzp'ers, is er in omliggende landen volgens experts minder discussie over het onderwerp. In Nederland wordt zelfstandig ondernemerschap sinds het eind van de jaren 90 flink gestimuleerd, bijvoorbeeld door de zelfstandigenaftrek. "De redenering was dat zzp'ers goed zijn voor innovatie en de economie", zegt universitair docent arbeidsrecht Niels van der Neut. "Uiteindelijk is het misschien wel te goed gestimuleerd en nu hebben we heel veel zzp'ers." Onder hen zijn veel schijnzelfstandigen, zzp'ers die werken als zelfstandig ondernemer, maar volgens de regels eigenlijk in loondienst zouden moeten zijn.

Een land waar Nederland een voorbeeld aan zou kunnen nemen, is België, zeggen deskundigen. Daar zijn ook veel zelfstandigen, maar zij moeten meer bijdragen aan de sociale zekerheid. Er is bijvoorbeeld een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering en een apart pensioenstelsel. In Duitsland ligt het aantal freelancers veel lager, omdat die alleen in bepaalde beroepen zijn toegestaan.

Voor de tweede keer op rij dreigt de uitvoering van de subsidieregeling voor de professionele kunsten in Noord-Brabant uit te lopen op een zowel bestuurlijk als financieel débacle. Met veel bijkomende schade in de vorm van onbegrip, teleurstelling en regelrechte woede. Wordt het niet eens tijd om het cultuurbestel grondig te herzien op basis van vertrouwen in plaats van wantrouwen? Neem een voorbeeld aan het hoger onderwijs, pleit Ad van Rosmalen.

Hiphoplabel Top Notch zette nederhop definitief op de kaart. Duizend releases en dertig jaar later durft het nog steeds groot te dromen en te doen: van kinderliedjes tot boeken en podcasts. Zolang het maar vet is. In 1994 hoort een 23-jarige Kees de Koning, toen vooral radio-dj, de Brabantse rapper Extince voor het eerst in het Nederlands rappen. De Koning besluit prompt: Nederlandse hiphop wordt groot en iemand moet dit gaan uitbrengen.

Lang verhaal kort: hij had gelijk. Het label dat De Koning oprichtte, aanvankelijk vooral om Extinces Spraakwater uit te geven, groeide uit tot het toonaangevendste platenlabel in de Nederlandse muziekgeschiedenis. Hiphoplabel Top Notch viert dit jaar, na bijna duizend releases, zijn dertigste verjaardag.

Hiphopcultuur is vanaf deze week opgenomen in het Netwerk Immaterieel Erfgoed Nederland. Het initiatief hiertoe is genomen door Hiphop In Je Smoel. Immaterieel erfgoed kan alleen worden aangemeld door beoefenaars of direct betrokkenen. Met de aanmelding erkennen ze dat zij deze cultuuruiting als immaterieel erfgoed zien. Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland heeft bevestigd dat hiphopcultuur aan de criteria voor immaterieel erfgoed voldoet zoals gesteld in het UNESCO Verdrag inzake de bescherming van immaterieel cultureel erfgoed, en heeft de aanmelding zichtbaar gemaakt. Hiphopcultuur is alomtegenwoordig in het muziek- en cultuurlandschap van Nederland. 

Het Philips Harmonie Orkest heeft afscheid genomen van de naam ‘Philips’: het einde van een relatie die 113 jaar geduurd heeft. Tijdens het nieuwjaarsconcert maakte de burgemeester de nieuwe naam bekend. 60.000 euro per jaar besteedde Philips aan drie Eindhovense muziekverenigingen die de bedrijfsnaam dragen: het Philips Symfonie Orkest, het Philips Philharmonisch Koor en het Philips Harmonie Orkest. 

Twee jaar geleden besloot het bedrijf om met die subsidie te stoppen. In 2024 kregen ze de helft, per januari 2025 is de geldkraan dicht. Reden voor het in 1911 opgerichte Philips Harmonie Orkest om zich te bezinnen, vertelt bestuurslid Dries Steinmeijer. ,,Het orkest met 65 leden is ontwikkeld tot een semiprofessioneel harmonieorkest met een repertoire van licht klassiek tot wereldmuziek. We voelen ons nauw verbonden met de Brainportregio.” Tijdens het nieuwjaarsconcert op zondag 12 januari maakte Jeroen Dijsselbloem, burgemeester van Eindhoven en tevens voorzitter van Stichting Brainport de nieuwe naam bekend: Philharmonie Brainport.

Nederland is een korenland. Volgens kenniscentrum voor amateurkunst LKCA zingen ongeveer 750.000 Nederlanders in groepsverband, waarvan naar schatting de helft in een koor. Over de hoeveelheid popkoren zijn geen cijfers voorhanden, maar de keuze voor een cantate van Bach lijkt steeds minder gangbaar. Dirigent Gerwe herkent de trend. Er staan 180 mensen op de wachtlijst van zijn koor, en de doorstroom is niet groot. De populariteit van popkoren noemt hij logisch: “Popmuziek is de hele dag op radio en tv, het is gewoon de muziek van deze tijd.” 

Eigenlijk bestaan popkoren in Nederland dan ook al ongeveer even lang als popmuziek zelf, zegt Thomas Hessels, bestuurslid van Koornetwerk Nederland en co-auteur van het boek Zang pur Sang, waarin de geschiedenis van ‘lichte koormuziek’ in Nederland nauwgezet in kaart is gebracht. Maar waar de popmuziek gold als een vorm van tegencultuur, signaleert Hessels het ontstaan van deze koren in ons land – opmerkelijk genoeg – in de katholieke kerk. “Om jongeren in de jaren zestig naar de zogeheten jongerendiensten te lokken, werden er popliedjes gezongen op een stichtelijke tekst. Later kwamen daar ook liedjes bij uit populaire films en musicals als Hair en Jesus Christ Superstar, en gingen veel van die jongerenkoren zelfstandig door als popkoor.”

De leegloop van (kerk)koren, die het klassieke genre zingen, wordt gecompenseerd door de groei van popkoren, waar jongere mensen zich door aangetrokken voelen, zegt Thomas Hessels. “Zo blijft de Nederlands koorcultuur levend.”

Hans Kesting vertrekt per 1 mei uit het vaste ensemble van Internationaal Theater Amsterdam (ITA). De 64-jarige acteur debuteerde in 1987 bij het gezelschap en is sinds 2003 onderdeel van het vaste ensemble. Kesting noemt het gezelschap in een statement ‘van onschatbare waarde’ voor zijn ontwikkeling als acteur en laat weten dat het voelt ‘alsof de cirkel rond is’.

Kesting speelde de afgelopen decennia tientallen rollen bij het Amsterdamse stadsgezelschap, waar hij in 1987 debuteerde in de productie Boom uit de tropen van regisseur Jan Ritsema, vlak na zijn afstuderen aan de Toneelacademie Maastricht. Na een naar eigen zeggen ‘mislukte tv-carrière’ trad hij in 2003 toe tot het vaste ensemble, waar hij uitgroeide tot een van de beeldbepalende acteurs van het gezelschap.

Het team van poppodium het Stroomhuisje in Eindhoven - dat in oktober tot de grond toe afbrandde - is druk bezig met een eventuele nieuwe start. Hiervoor is ondertussen ruim 130.000 euro opgehaald, onder meer met meerdere benefietconcerten in heel het land.

,,Het is even geleden, maar een korte update”, schrijft het Stroomhuis. ,,Op het moment zijn we aan het bekijken hoe we het royale bedrag aan gedoneerd geld het beste kunnen besteden. We gaan zoveel mogelijk gebruiken om alle vergane instrumenten, kunst en keukenapparatuur te vergoeden. Zo kan iedereen blijven doen waar ze goed in zijn.” Het team onderzoekt de mogelijkheden voor een nieuwe start. ,,Helaas kunnen we daar op dit moment nog niet veel over onthullen. Maar één ding is zeker: we zullen terugkomen.”

De derde editie van het Blind Walls Film Fest (BWFF) in Breda gaat maar liefst vijf dagen duren. Vanwege het succes van voorgaande kleinere edities is het evenement, dat plaatsvindt van 5 tot en met 9 februari 2025 in Chassé Cinema, groter van opzet. 

Blind Walls Film Fest is een uniek filmfestival dat geheel in het teken staat van graffiti, street art en muurschilderingen. Het programma bestaat uit een mix van films, documentaires, masterclasses, exposities en een muziekfeest. Tijdens het festival worden de verhalen achter de muurschilderingen en graffiti zichtbaar. Hoe worden ze gemaakt? Wat drijft de makers? En hoe reageert een omgeving hierop? Naast de vertoning van meerdere korte en lange films zijn er inleidingen en nagesprekken door kunstenaars en experts.

Met de verwoesting van de Pacific Palisades is ook ruim een eeuw cultuurgeschiedenis verdwenen. Het echte culturele hart van Los Angeles klopte in de Palisades, daar liggen de verhalen – en dan met name als het gaat over de opkomst van de Amerikaanse filmindustrie. De Palisades zullen nooit meer hetzelfde zijn. 

De branden in Los Angeles hebben vermoedelijk heel wat kunst vernietigd in privéhuizen. Zo heeft een galeriehouder dertig werken van Andy Warhol verloren die hij thuis had hangen. Ook zijn tientallen ateliers, een galerie en een kunstenaarskolonie in as gelegd. De grote musea bleven tot nu toe gevrijwaard van schade, al was het even spannend bij een van de gebouwen van het prestigieuze Getty Museum. Het vuur heeft ook huizen verwoest die architectonische waarde hebben. Panden die zijn ontworpen door de beroemdste architecten, zoals Frank Lloyd Wright, lopen niet onmiddellijk gevaar. Zorgen bestaan er over Villa Aurora. Ook verbrand in Pacific Palisades: honderdduizend partituren van de Oostenrijkse-Amerikaanse componist Arnold Schönberg.

De Pont, Design Museum, Jan Cunen in Oss: alle musea kregen in 2024 meer bezoekers over de vloer. Alleen Het Noordbrabants Museum zag een flinke daling. Mooie tentoonstellingen met Veranderland en Imagine Home en als klap op de vuurpijl de aankoop van Van Gogh’s Gordina. Je zou denken: topjaar voor Het Noordbrabants Museum. Echter, de focus lag dit jaar op publieksverbreding. We zijn echt op zoek gegaan naar de mensen die cultuur mijden. Omdat ze er een verkeerd beeld van hebben of weinig te besteden hebben.” Zo hebben we elf nieuwe groepen binnengehaald, onder wie mensen van het azc, jongeren en makers. Dit jaar gaan we door met het verlagen van de drempel. 

Design Museum Den Bosch ziet het aantal bezoekers rap stijgen. Bijna 81.000 in 2024: 11 procent meer dan in 2023 en 34 procent meer dan in 2022. Ook De Pont museum in Tilburg ziet al jaren een stijgende lijn. De ruim 80.000 bezoekers van vorig jaar zijn er 7 procent meer dan in 2023. De Pont zit weer op het niveau van voor corona.

Museum Jan Cunen in Oss komt uit op 22.500. ,,Ruim boven verwachting”, vertelt directeur Herman Tibosch. ,,In 2023 zaten we op bijna 20.000. Toen hadden we net de Museumprijs gewonnen. Ons streven is altijd 20.000. Het TextielMuseum in Tilburg kreeg vorig jaar bijna 75.000 bezoekers over de vloer. Wat minder dan het recordaantal van 78.000 in 2023. Vanaf 2028 staat er een grote verbouwing op stapel van het hele Mommerskwartier en de ambitie is om daarna door te groeien naar 100.000 bezoekers.

28 culturele instellingen hebben de provincie Noord-Brabant vrijdag in gebreke gesteld vanwege het overschrijden van de wettelijke behandeltermijn van hun bezwaren. Die waren ingediend als reactie op de ‘ondermaatse adviezen‘ voor de vierjaren-subsidies van de provincie. ‘We willen vooral een heel sterk signaal afgeven’, zegt Erik de Jong van Bosch Parade.

Begin juli maakte Noord-Brabant de adviezen bekend over de toekenning van subsidies voor culturele instellingen in de periode 2025-2028. De beoordelingen riepen echter zeer veel weerstand op, en belangengroep Kunst van Brabant noemde de advisering ‘van dramatische kwaliteit’. Maar liefst 29 instellingen tekenden bezwaar aan tegen het ontvangen advies.

Vanwege de wettelijke termijn voor de bezwaarprocedure hadden de instellingen voor 2 januari een besluit over hun bezwaar verwacht. Daar is echter nog lang geen zicht op, onder meer door de opmerkelijke procedure die de provincie volgt: de bezwaren worden eerst nógmaals aan de adviescommissie voorgelegd die de aanvragen oorspronkelijk beoordeelde. Pas daarna worden ze behandeld door de zogenaamde hoor- en adviescommissie (HAC), die vooral juridisch naar procedures kijkt. De adviescommissies zijn nu pas klaar met hun herneming, waardoor de HAC dus nu pas kan beginnen. 

De provincie Drenthe verleent een subsidie van €500.000,- aan de Stichting Maatschappij van Weldadigheid voor het restaureren, verduurzamen en herbestemmen van de oude Gerard Adriaan van Swieten Tuinbouwschool uit 1884 in Frederiksoord. De totale investering bedraagt ongeveer €2,5 miljoen. De Maatschappij van Weldadigheid zorgt voor cofinanciering, onder andere door middel van een lening bij het Nationaal Restauratiefonds. Daarnaast wordt er een aanvullende bijdrage van €250.000,- verleend op de al in 2024 aan De Nieuwe Rentmeester verleende subsidie. Daarmee kan de restauratie, herbestemming en verduurzaming van de 14 dienstwoningen aan de Oude Asserstraat/Plantsoenstraat in Veenhuizen worden gerealiseerd. 

Rijksmonument De Tuinbouwschool in Frederiksoord verkeert nu nog in slechte staat van onderhoud. In 2022 kwam het gebouw na lange tijd weer in bezit van de Maatschappij van Weldadigheid. Het is de oudste tuinbouwschool van Nederland, waar vakonderwijs werd gegeven aan kinderen van kolonisten in de Koloniën van Weldadigheid. De bijdragen zijn onderdeel van het ‘10-jarenplan Koloniën van Weldadigheid’. Doel van dit plan is om de monumenten in het Nederlandse UNESCO Werelderfgoed (Veenhuizen en Frederiksoord-Wilhelminaoord) in goede staat van onderhoud te krijgen en waar nodig te voorzien van een passende nieuwe functie. 

Een nummer van Mecianga is al tientallen miljoenen malen gedraaid op platforms als Spotify en Apple Music. Het is een illegale versie van I would stay, het liedje waarmee Krezip in 2000 een hit scoorde. Fraudeurs als Mecianga verdienen grif aan dit soort praktijken, vaak geholpen door AI. De muziekindustrie verliest er miljarden per jaar aan, maar heeft er nog geen antwoord op.

Bij Krezip hadden ze nog nooit van Mecianga gehoord. Nog altijd is deze illegale variant - het is géén cover - te vinden op Apple Music, Amazon Music en YouTube. Bij Spotify is de Mecianga-versie na een seintje van het label van de platenmaatschappij verwijderd. Op Spotify, dat zich niet uitlaat over deze kwestie, liep de teller van de onrechtmatige versie precies gelijk met die van het origineel. Op het moment dat de Krezip-song de grens van 33 miljoen streams doorbrak, deed de Mecianga-versie dat ook.

,,Het is een supergroot probleem’', zegt Koen Beerkens namens de NVPI, de Nederlandse brancheorganisatie waarin platenmaatschappijen en distributeurs verenigd zijn. ,,Er wordt op zo’n grote schaal gefraudeerd dat het bijna onbegonnen werk is voor de industrie om er iets tegen te doen. Zeker nu AI er is. Dat is de grootste bedreiging voor artiesten en platenlabels, want er worden bijvoorbeeld ook liedjes gemaakt die rechtstreeks zijn afgeleid van bestaande muziek.’’

Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) maakt zich zorgen om het niveau van het muziekleven in Nederland. Steeds meer muziekscholen sluiten hun deuren doordat gemeenten bezuinigen op cultuur. Dat heeft ook gevolgen voor muziekverenigingen en conservatoria. Er worden steeds minder Nederlandse muziekstudenten aangenomen omdat hun niveau te laag is, stelt het LKCA. Jan van den Eijnden is specialist cultuureducatie bij het kennisinstituut. Hij zegt dat er al vijftien jaar een trend is van muziekscholen die omvallen. "De 'talentketen' is verstoord geraakt. Er is geen goed buitenschools muziekonderwijs meer", zegt Van den Eijnden.

De muziekprogramma's in het basisonderwijs noemt hij "belangrijke initiatieven om kinderen kennis te laten maken met muziek en de eerste schreden te zetten. Maar wat als een kind zich verder wil ontwikkelen?" Die doorstroom loopt volgens Van den Eijnden niet soepel. De gevolgen hiervan zijn in orkesten zichtbaar. Van den Eijnden noemt het Nationaal Jeugdorkest als voorbeeld. "Daar zit bijna geen Nederlandse student meer in, omdat het niveau van de Nederlandse studenten laag is".

Katinka Reinders, programmamanager educatie van het Rotterdams Philharmonisch Orkest, zegt dat de aanwas van nieuw en jong talent stagneert. "Dat komt doordat de basis niet in orde is en er geen goed muziekonderwijs is. Conservatoria worstelen al jaren met een dramatische aanwas van Nederlandse studenten." Het teruglopen van subsidies en de verschuiving naar lessen door zelfstandige muziekdocenten kan leiden tot hogere lesprijzen. De prijzen van muzieklessen zijn de laatste jaren al gestegen, zegt Reinders. "Voor een grote groep mensen is het helemaal niet te betalen. Kansengelijkheid in het muziekonderwijs is ver te zoeken."

Het Eindhovense filmplatform Broet krijgt een nieuw leven, met niet alleen een nieuwe voorzitter van het bestuur en een nieuwe directeur, maar ook een nieuw eigen onderkomen. In het Natlab, waar Broet volgens het nieuwe bestuur nog steeds thuishoort. Daan Willekens (44) is de nieuwe directeur van het platform, Eefke Boelhouwers (43) is de nieuwe  voorzitter van het bestuur geworden. Willekens en Boelhouwers zien volop kansen en mogelijkheden voor Broet. ,,Er zit genoeg talent in Brabant, maar waar wij voor moeten zorgen is dat ze niet voortijdig afhaken, of naar andere regio's vertrekken", aldus Willekens. In de praktijk ziet hij ook dat er ‘bijvoorbeeld vanuit de NPO heel veel behoefte is aan verhalen uit de regio'. 

In het Natlab krijgt Broet een nieuwe, grote eigen ruimte. De kelder in hetzelfde gebouw waarin de stichting samen met cultureel laboratorium Baltan voorheen gehuisvest was, is vanwege aanhoudende vochtproblemen definitief niet meer als werkruimte te gebruiken. Ook Baltan krijgt een eigen plek ‘boven de grond'. Het is de bedoeling dat er montagesets en een podcaststudio komen, naast vergader- en werkruimten. Daarnaast zijn er plannen ingediend voor een nieuwe ‘maker space’ in het Natlab waar filmtalent vanaf de tweede helft van dit jaar gebruik kan gaan maken.

Bijna alle Nederlandse musea gebruiken audiotours. Het resultaat is zelden bevredigend, zo stelt Joke de Wolf. Sterker nog: de audiotour maakt van een museum een onaangename plek. Sommige mensen luisteren liever naar een stem dan een tekst te moeten lezen, en sommigen hebben moeite met lezen. Maar de stem in een audiotour doet meer. Die geeft ook een persoonlijke toon aan een verhaal. Musea lijken te denken dat de bezoeker daar behoefte aan heeft.

Anders dan bij muziek, film en toneel kan de toeschouwer in een kunstmuseum zelf bepalen hoe lang-ie naar een kunstwerk kijkt. Soms kan dat vijf seconden zijn, soms een kwartier. Audiotourluisteraars staan vaak lang dichtbij een schilderij. Soms kijken ze inderdaad naar het kunstwerk, veel vaker zijn ze vergeten waar ze staan omdat ze te druk zijn met luisteren. De Wolf haar grootste bezwaar tegen de autiotour: Naast de soms uiterst persoonlijke emoties en gedachten die je in je eentje bij een kunstwerk kunt ervaren, hoort bij een museumbezoek ook het plezier van het samen kijken en praten over wat je ziet, weet en denkt. Museumbezoek is een sociale activiteit. Wat De Wolf betreft zijn de audiotours vanaf nu alleen nog maar online te zien, voorzien van foto’s uit de tentoonstelling. 

800.000 kunstwerken op hoge resolutie, 500.000 boeken en 800 meter documentatie op één plek. Collectie Online, ontworpen en gebouwd door Fabrique, Q42 en het Rijksmuseum, is een nieuw platform dat de collectie van het Rijksmuseum nog toegankelijker maakt. Het museum zet hiermee een nieuwe standaard voor het delen van erfgoeddata. Via honderden automatisch gegenereerde themapagina’s stap je in een schatkamer aan kunst, geschiedenis en kennis. De Kunstverkenner maakt een kennismaking met de collectie nog laagdrempeliger. In deze door AI ondersteunde nieuwe tool beantwoorden bezoekers prikkelende vragen. De antwoorden zorgen voor onverwachte suggesties uit de collectie en aan je zoektocht komt op die manier nooit een einde.