Trends & Ontwikkelingen

Zes culturele initiatieven in Lelystad hebben een aanjaagbudget gewonnen om hun ideeën voor hun wijk te realiseren. Het aanjaagbudget is speciaal bedoeld om cultuur dichter bij de inwoners te brengen en bij te dragen aan een levendige en verbindende wijk. Het budget ‘Breng cultuur in de wijk’ is een uitwerking van het raadsprogramma en sluit aan op de Maatschappelijke Agenda. ‘Als gemeente willen we graag creatieve ideeën ondersteunen die leven in de wijk, lokaal talent een podium geven en cultuur dichter bij de inwoners brengen'. 

Donald Trump heeft de aanval geopend op de onafhankelijkheid van het Smithsonian Institution. Het Smithsonian Institute, een van de grootste culturele en educatieve instellingen van de VS, heeft bibliotheken, onderzoekscentra en 21 musea onder zijn beheer. Met Trump zijn decreet, getiteld ‘het herstellen van waarheid en gezond verstand’, wil de president de aangesloten musea dwingen een positiever beeld van de Amerikaanse geschiedenis te schetsen.

Volgens Trump is het Smithsonian de afgelopen jaren onder de invloed gekomen van een ‘verdeeldheid zaaiende, op ras gerichte ideologie’ en verspreidt het verhalen die ‘Amerikaanse en westerse waarden afschilderen als schadelijk en onderdrukkend’. Vooral het in 2017 geopende museum van de Afrikaans-Amerikaanse geschiedenis is Trump een doorn in het oog. Of Trump de juridische bevoegdheid heeft om de koers van het Smithsonian te veranderen, valt nog te bezien.

De muziekverenigingen in Joure zijn de jarenlange onzekerheid over een nieuwe locatie meer dan zat. Al sinds 2008 wordt gezocht naar een geschikte plek voor een cultureel centrum, maar een definitief besluit blijft uit. Ze willen duidelijkheid over de locatie voor Brûsplak Joure en protesteren daarom ieder maandagavond voorafgaand aan het overleg tussen burgemeester en wethouders muzikaal bij het gemeentehuis. De huidige repetitieruimte, de evenementenhal, is zwaar verouderd. 

De gemeente Hoorn heeft 200.000 euro extra subsidie beschikbaar gesteld om culturele organisaties en initiatieven te ondersteunen die in financiële problemen verkeren. Het college van B&W heeft besloten om dit bedrag te verdelen over vijf organisaties die door hun beperkte reserves het meest kwetsbaar zijn. De extra middelen zijn opgenomen in de programmabegroting 2025, met als doel om te voorkomen dat waardevolle culturele initiatieven verdwijnen.

Uit een analyse van de financiële situatie blijkt dat de kosten voor culturele organisaties fors zijn gestegen, met name door hogere personeels- en energielasten. Veel organisaties kunnen hun inkomsten niet in hetzelfde tempo laten meegroeien, zonder dat de toegankelijkheid van de cultuursector in gevaar komt.

Het Cultuurfonds investeert de komende vijf jaar € 1,5 miljoen in ‘The Culture’, ook wel de diasporische stadscultuur genoemd. Het fonds wil de structurele drempels voor makers binnen deze stroming verlagen en toewerken naar een inclusiever financieringssysteem. Het besluit van het Cultuurfonds om The Culture meerjarig te ondersteunen volgt op een oproep in het UNESCO rapport On(ver)vangbaar – de innovatieve kracht van The Culture (2023). 

Traditionele subsidiestromen vanuit fondsen sluiten vaak niet aan bij de manier waarop makers binnen The Culture werken. Bureaucratische aanvraagprocedures en beoordelingscriteria, die vaak zijn gebaseerd op klassieke kunstvormen, vormen voor veel makers een drempel. Het Cultuurfonds belooft nu te gaan ‘bouwen aan een cultuurlandschap waarin makers niet alleen toegang krijgen tot middelen, maar ook tot de netwerken en kennis die nodig zijn om duurzaam te groeien’, aldus Cathelijne Broers, directeur van het Cultuurfonds.

Als Overbetuwe in de periode 2026-2036 cultuurbeleid in de benen wil houden, moet de raad daar ook geld voor beschikbaar stellen. Een stelling van wethouder cultuur en erfgoed Evert Westerbeek, dinsdagavond tijdens een zogeheten rondetafelgesprek met de gemeenteraad. Een scherpe stelling van Westerbeek die het rondetafelgesprek nog begon met de mededeling dat het vooral over cultuurbeleid zou moeten gaan en niet om bezuinigingen. Maar al snel bleek dat de raadsleden niet echt met die beperking uit de voeten konden. Overbetuwe trekt jaarlijks rond de 380.000 euro voor cultuurbeleid en erfgoed uit. Wat neerkomt op 7,72 euro per inwoner. Ver onder het landelijk gemiddelde.

Overbetuwe moet het cultuurbeleid voor de komende tien jaar nog vaststellen en neemt daar pas later dit jaar een besluit over. De avond was dan ook vooral bedoeld om Westerbeek een idee te geven welke kant de raad met het cultuur en erfgoedbeleid op wil. Daarbij werd, zonder zich op geld vast te willen leggen, vooral benadrukt dat het toegankelijk maken van cultuur voor basisschoolleerlingen, middelbare scholieren en minima belangrijk wordt gevonden.

De gemeenteraad in Maastricht is akkoord met de 100.000 euro die het stadsbestuur wil overmaken aan Opera Zuid. Het gezelschap heeft een miljoen nodig om ook de tweede productie dit jaar te kunnen financieren. Wethouder Frans Bastiaens had al eerder bevestigd dat er toezeggingen zijn van andere partijen voor zo’n negen ton al, als de gemeente ook mee instemde. En dat gebeurde; alleen eenmansfracties 50PLUS en M:OED stemden tegen. Ook komt er op initiatief van Volt een lobbystrategie die ervoor moet zorgen dat het landelijke cultuurbeleid in 2029 gunstiger uitpakt voor deze regio. 

Op 26 maart 2025 vindt het commissiedebat Financiën decentrale overheden plaats. Kunsten ’92 heeft hiervoor, mede namens de Federatie Instandhouding Monumenten en de Federatie Ruimtelijke Kwaliteit, een aantal urgente punten en suggesties onder de aandacht van de Tweede Kamerleden gebracht. De partijen maken zicht net als de VNG ernstig zorgen dat door de korting op het gemeente- en provinciefonds een disbalans ontstaat in de verantwoordelijkheden van de verschillende overheden.

Samenwerking tussen verschillende overheden is essentieel voor onze sectoren gezien de verantwoordelijkheden en investeringen in cultuur, cultureel erfgoed en de herinrichting van Nederland. Kunst, cultuur en cultureel erfgoed zorgen immers voor een fijne leefomgeving en zijn dragers van zowel het welzijn als welvaart in kernen, dorpen en steden. Kunsten '92 doet een oproep om de doelstellingen voor cultuur wettelijk vast te leggen. 

Het kabinet legt van 2026 tot 2029 ca 200 miljoen euro een bezuiniging op provinciale taken op, wat direct impact heeft op voorzieningen voor inwoners en bedrijven. Dit is het gevolg van het beleidsvoornemen uit het Hoofdlijnenakkoord om Specifieke Uitkeringen (SPUK’s) om te zetten naar fondsuitkeringen. Vooruitlopend daarop heeft het kabinet een generieke 10 procent korting doorgevoerd, zonder onderbouwing of reële besparing op de uitvoeringslasten, en zonder de daadwerkelijke grootschalige omzetting van de SPUK’s. De bezuiniging raakt in veel gevallen de grote maatschappelijke opgaven waar ook dit Kabinet voor aan de lat staat. Provincies roepen het kabinet daarom op de bezuiniging terug te draaien en dat SPUK’s alsnog worden omgezet naar fondsuitkeringen.

Met angst en beven wachten schouwburgen en popzalen gemeentelijke bezuinigingen af. Eén op de vijf houdt rekening met sluiting, andere vrezen dat het mes moet in de programmering. ‘Dit is desastreus voor aankomend talent.’

Het publiek is terug in de schouwburgen, concertzalen en poppodia, maar hun toekomst is nog verre van zeker. De kosten voor loon, energie of horeca-inkoop groeien bij het leeuwendeel harder dan de inkomsten. Tot overmaat van ramp kort het kabinet het gemeentefonds vanaf 2026 met €2,4 mrd. Daardoor hangen de culturele instanties bezuinigingen op gemeentelijke subsidies boven het hoofd, een van hun grootste inkomstenbronnen.

En ze hadden het al niet breed. De vereniging van schouwburgen en concertzalen (VSCD) peilde vorige week de financiële situatie bij leden. De instellingen die reageerden, geven aan nauwelijks financiële buffers te hebben. Gemiddeld zitten de reserves op 10% van de omzet, bij 30% zijn die minder dan 5% of zelfs negatief. Dat betekent dat er nauwelijks middelen zijn om tegenvallers op te vangen. De VSCD is zich sterk bewust van de risico’s, zegt interim-directeur Joost Kok. ‘De lobby richt zich de komende tijd op raadsleden: zorg ervoor dat je de culturele voorzieningen op peil houdt, blijf investeren in cultuur. Podia zijn kwetsbaar, maar tegelijkertijd noodzakelijk om een aantrekkelijke gemeente te zijn en te blijven.’

De Raad voor Cultuur start een adviestraject over hoe de financiering van de cultuursector breder en duurzamer kan worden. Hiervoor is de adviescommissie Financiering ingesteld. Deze commissie onderzoekt hoe de afstemming tussen publieke en private financiering beter kan worden georganiseerd en welke drempels overheden, financiers en culturele instellingen ervaren bij het aantrekken van privaat geld. De raad presenteert het advies naar verwachting kort na de zomer van 2025. 

Voor dit traject heeft de raad een commissie samengesteld met externe experts op het gebied van cultuurfinanciering en bestuurlijk-financiële vraagstukken. Gedurende het traject voert de commissie gesprekken met betrokkenen uit de sector om praktijkervaringen en inzichten op te halen.

Ellenlange wensenlijstjes én extra geld voor Europese defensie. Het kabinet-Schoof gaat spannende weken tegemoet. Op 11 april moet de voorjaarsnota klaar zijn. Het was de afgelopen maanden een soort mantra in de Tweede Kamer. In vrijwel elke vergadering werd verwezen naar de voorjaarsnota, die op 11 april het licht moet zien. Dan moet duidelijk worden hoeveel geld de bewindslieden zowel voor de rest van dit jaar als in 2026 te besteden hebben. Harde keuzes lijken onvermijdelijk.

De coalitie heeft nog geen oplossing om de btw-verhoging op cultuur, boeken en kranten die per 1 juli ingaat, af te wenden. Een Kamermeerderheid wil die verhoging voorkomen. Maar elke alternatieve dekking, die eveneens 1,3 miljard oplevert, werd de afgelopen maanden afgeschoten. Het onderwerp ligt nu eveneens op de onderhandelingstafel voor de voorjaarsnota.

De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat het culturele aanbod in Noord- en Midden-Limburg in omvang en diversiteit achterblijft ten opzichte van het culturele aanbod in Zuid-Limburg. Om de culturele infrastructuur in Noord- en Midden-Limburg te versterken is het ‘Groeiplan Noord- en Midden-Limburg' opgesteld. In dit groeiplan verkent de Provincie hoe meerjarige ondersteuning voor de regio ingericht kan worden. Hiervoor is voor de periode 2024 – 2027 € 3 miljoen gereserveerd. Het Groeiplan Noord- en Midden-Limburg, dat loopt tot en met 2027, is opgebouwd uit 5 programmalijnen. 

Fonds Podiumkunsten maakte in juli 2024 de besluiten bekend over de meerjarige productie- en festivalregelingen. Van de 388 in behandeling genomen aanvragen werden 179 producenten en festivals een meerjarige subsidie voor de periode 2025-2028 toegekend. 66 aanvragers dienden een bezwaar in, het merendeel daarvan deed dat naar aanleiding van een afwijzing. Een onafhankelijke bezwaaradviescommissie beoordeelde de bezwaren en bracht advies uit aan het bestuur van Fonds Podiumkunsten. Op basis hiervan heeft het bestuur een besluit op bezwaar genomen.

De onafhankelijke bezwaaradviescommissie (bac) heeft getoetst of de besluiten op een zorgvuldige wijze tot stand zijn gekomen, in lijn met het vastgestelde beoordelingskader. Ook is beoordeeld of het advies navolgbaar was en het besluit voldoende onderbouwd. De bac heeft de Raad van Bestuur van het Fonds geadviseerd 21 bezwaren ongegrond te verklaren. Daarnaast werden 4 bezwaren ingetrokken en werd 1 bezwaar niet-ontvankelijk verklaard. De bac oordeelde in 37 dossiers dat het besluit onvoldoende gemotiveerd was. Het Fonds nam de adviezen van de bezwaaradviescommissie over. Het Fonds verklaarde uiteindelijk drie bezwaren gegrond en paste het besluit aan.

De gemeente Eindhoven gaat bekijken of de subsidieregels eenvoudiger, transparanter en flexibeler kunnen. Die toezegging deed wethouder Maes van Lanschot (CDA) deze week na vragen en opmerkingen hierover vanuit de gemeenteraad. De spelregels voor het al dan niet toekennen van subsidies aan organisaties, instellingen, verenigingen en personen zijn vastgelegd in een zogenoemde verordening, die eens in de zoveel tijd wordt bijgesteld. Eindhoven wil dat dit jaar gaan doen. 

De raadsfracties van PvdA, D66, Partij voor de Dieren (PvdD) en Volt hebben die gelegenheid aangegrepen om een discussie te voeren over de spelregels rond subsidies. Volgens de partijen zijn er namelijk steeds meer organisaties en inwoners die bijvoorbeeld niet begrijpen waarom hun subsidieaanvraag is afgewezen. PvdD-raadslid Virginia Jonkers stelt voor om de spelregels te vereenvoudigen. ,,Als gemeente moeten we faciliterend zijn, en niet ontmoedigend”, voegde Annelies Becker daar namens D66 aan toe. ,,Het mag niet zo zijn dat goede ideeën stranden in administratieve rompslomp.” De nieuwe subsidieverordening wordt nog voor de zomer aan de gemeenteraad voorgelegd.

Op 19 maart stuurt de Kunst van Brabant een mail aan de 14 woordvoerders binnen Provinciale Staten over de ernstig vertraagde afhandeling van de bezwarenprocedure rondom de regeling Professionele Kunsten 2025-2028. DKvB roept hen op de procedure nauwlettend te volgen, een integrale afweging te bevorderen en werk te maken van een tegemoetkoming aan de sector.

De procedure loopt nog steeds (pas daadwerkelijk gestart in februari) en het eind is nog lang niet in zicht. De 29 bezwaar makende Brabantse culturele instellingen verkeren nog steeds in onzekerheid - naar verwachting tot zeker ergens ver weg in mei. Dit terwijl de betreffende subsidieperiode al enkele maanden loopt. De culturele instellingen hebben afspraken gemaakt over hun inkomsten en bijbehorende prestaties met ook andere publieke en private partijen (gemeenten, fondsen), zoals dat binnen de cultuursector gebruikelijk is. De verhouding met die financiers staat nu onder druk.

Scholen in Noord-Brabant die hun schoolplein willen omtoveren tot een groene, gezonde en klimaatbestendige leeromgeving kunnen vanaf 1 april 2025 een aanvraag doen bij de regeling Schoolpleinen van de Toekomst. De provincie Noord-Brabant, het Cultuurfonds Noord-Brabant en de waterschappen Brabantse Delta, De Dommel en Aa en Maas stellen hiervoor gezamenlijk € 250.000 beschikbaar.

"Dankzij de regeling zijn de afgelopen zeven jaar in de provincie al meer dan 390 versteende schoolpleinen omgevormd tot natuurlijke buitenruimtes. Brabant is daarmee toonaangevend”, aldus Jan Speelman van het Cultuurfonds Noord-Brabant.

De Raad voor Cultuur onderzoekt op dit moment hoe toegang tot financiering in de culturele sector toegankelijker en effectiever kan worden. In Noord-Brabant zetten we in de Waarde van cultuur de financiële stromen binnen culturele instellingen al meer dan tien jaar op een rij. Dit geeft inzicht in de werking van het financiële ecosysteem. 

De belangrijkste conclusies: de inkomsten uit sponsoring en private middelen zijn bescheiden, subsidies komen vooral van gemeenten, alleen poppodia verdienen meer dan ze aan subsidie ontvangen en de personele lasten bij centra voor de kunsten/bibliotheken en producenten podiumkunsten zijn fors gestegen. 

In ‘Kijk eens wat er staat’ worden verhalen van penvoerders gedeeld die laten zien hoe breed en belangrijk het landelijke programma Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) is. Binnen CmK werken culturele instellingen, scholen (po, vo, mbo, so), gemeenten, provincies, zorginstellingen en nog veel meer partners al twaalf jaar samen om te zorgen dat goede cultuureducatie voor alle kinderen in Nederland (en sinds CmK3 ook in het Caribisch deel van het Koninkrijk) een vanzelfsprekend onderdeel is van hun schooldag.

CmK heeft in de afgelopen jaren in het grotere ecosysteem een verandering teweeggebracht. In alle provincies zijn nieuwe samenwerkingen op gang gekomen of geïntensiveerd. Het regionale culturele leerecosysteem is veranderd en daardoor meer divers en inclusiever geworden. Het ministerie van OCW, LKCA en het Fonds voor Cultuurparticipatie werken als organiserende partijen al twaalf jaar nauw samen in het programma.

De gemeente Steenbergen zet zich de komende vier jaar opnieuw in voor cultuureducatie via de landelijke regeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK). Dankzij dit programma werken scholen en verenigingen nauw samen om een breed en divers cultuuraanbod op scholen te realiseren. Hierdoor krijgen kinderen de kans om hun creatieve talenten te ontdekken en zich op cultureel vlak verder te ontwikkelen.

Wethouder Prent, portefeuillehouder onderwijs, benadrukt het belang van cultuureducatie voor alle kinderen: “Als kinderen op jonge leeftijd in aanraking komen met cultuur, draagt dat bij aan hun sociaal-emotionele ontwikkeling. Daarom maken we cultuureducatie een vast onderdeel van het onderwijs. Door muziek, dans en kunst ontdekken kinderen hun talenten en wat hen gelukkig maakt.”

In het afgelopen jaar heeft het Jeugdfonds Sport & Cultuur ’s-Hertogenbosch-Vught opnieuw voor meer kinderen de contributie of het lesgeld voor deelname aan sport of cultuur betaald. In 2024 werden er maar liefst 1473 aanvragen gehonoreerd, in 2023 waren dat er nog 1268. Dat is een groei van ruim 15%. In het jaaroverzicht staat alles op een rij. 

Begin dit jaar konden initiatiefnemers weer subsidie aanvragen bij de provincie Groningen voor activiteiten die de deelname aan amateurkunst, cultuur en erfgoed stimuleren, of die bijdragen aan het behoud van het Nedersaksisch. Vanuit de regeling Amateurkunst, cultuurparticipatie en erfgoed was er deze ronde 500.000,- euro beschikbaar.

Met de 19 projecten die subsidie krijgen is het subsidieplafond voor dit jaar bereikt Gedeputeerde Tjeerd van Dekken van Cultuur vertelt waarom cultuur zo belangrijk is: ‘Cultuur zorgt voor verbinding, verwondering en geluk. Onze provincie heeft een rijk cultureel leven, en dat is ook goed voor onze economie. Ik ben dan ook blij te melden dat we deze mooie initiatieven kunnen stimuleren.’

De gemeenteraad van Bergen op Zoom staat voor een lastige keuze: hoe om te gaan met de forse bezuinigingen op het te verzelfstandigen Markiezenhof, het historische museum en culturele hart van de stad. De opgelegde bezuiniging van 900.000 euro werd eerder teruggebracht naar 700.000 euro, maar het blijkt dat de CAO-en salariskosten voor de organisatie van het Markiezenhof – jaarlijks 541.000 euro – niet binnen de begroting passen. 

Het college stelt daarom voor om deze kosten uit het begrotingsprogramma 6 (cultuur, sport en recreatie) te halen. Deze werkwijze roept echter vragen op. Waarom moeten cultuur en sport bloeden voor bijvoorbeeld CAO-loonstijgingen? In plaats van de problemen op te lossen binnen het oorspronkelijke programma – in dit geval programma 1, waar de bestuurskosten thuishoren – worden de financiële lasten afgewenteld op voorzieningen die een belangrijke maatschappelijke functie vervullen. Het is begrijpelijk dat de gemeente moet bezuinigen, maar wel naar evenredigheid en redelijkheid.

De jaarlijks terugkerende Monitor naar de effecten van de Film Production Incentive laat zien dat de stimuleringsmaatregel tussen juli 2014 en december 2024 €1,04 miljard aan productie-uitgaven in de Nederlandse filmindustrie heeft gegenereerd. Dat betekent dat voor elke toegekende euro gemiddeld €4,08 aan productie in Nederland is uitgegeven ten bate van de Nederlandse film- en av-industrie. Meer dan de helft van deze films en series kwamen met internationale partners tot stand.

De Film Production Incentive is in 2014 geïntroduceerd om internationale samenwerking, professionaliteit en productieactiviteit in Nederland te stimuleren. Daarnaast versterkt de Incentive de internationale concurrentiepositie van Nederland als aantrekkelijk filmproductieland. 

Waarom krijgt de ene organisatie of inwoner wél subsidie van de gemeente Eindhoven en een ander niet? Omdat dat niet altijd even duidelijk is, moeten de regels worden aangepast, zo vindt een aantal raadsfracties in de gemeenteraad. Raadsleden van de PvdA, D66, de Partij voor de Dieren en Volt hebben het onderwerp op de agenda geplaatst omdat ze de afgelopen tijd signalen hebben gekregen ‘van inwoners en organisaties bij wie het niet duidelijk is waarom hun aanvraag voor subsidie is afgewezen'.

In de aanloop naar de politieke discussie die komende dinsdag volgt, maakte een aantal van die ‘afgewezen aanvragers’ eerder deze week van de gelegenheid gebruik om hun ervaringen met de raadsleden te delen. Zo loopt Toneelvereniging Basta volgens voorzitter Paul Frissen tegen de beperkingen van het systeem aan. De toekenning van subsidies is volgens hem weinig transparant, en daarnaast is het voor Basta en veel andere verenigingen voor amateurkunst lastig om een betaalbare plek te vinden om te repeteren of een een voorstelling op te voeren.

Het overbruggingsvoorstel voor cultuurfinanciering in 2025 is in feite een verkapte bezuiniging op het cultuurbudget voor de komende drie jaar. Dat stellen Cultuurfonds Almere en het DOCA (Directie Overleg Culturele instellingen Almere). Zij pleiten voor een structurele oplossing voor de cultuursector in Almere. “Stop met pleisters plakken”, roept Jos van Hulst, directeur DOCA, de gemeenteraad op.

Burgemeester en wethouders willen 1,96 miljoen vrijmaken om culturele instellingen die dit jaar ondanks een positieve beoordeling buiten de boot zijn gevallen alsnog te financieren. Zo kunnen zij het hoofd boven water houden in dit overbruggingsjaar richting het nieuwe cultuurbeleid voor 2026-2028.  Dit overbruggingsbudget moet de komende drie jaar echter wel worden terugbetaald door een jaarlijkse verlaging van het cultuurbudget met 650.000 euro. “Dit betekent dat de cultuurbudgetten vanaf 2026 nog verder onder druk komen te staan”, erkende wethouder Kees Ahles. 

Het Rijksmuseum heeft een terracotta beeld van de 18de-eeuwse neushoorn Clara aangekocht op de kunst- en antiekbeurs Tefaf in Maastricht. Met de aankoop is ‘een bedrag met vijf nullen’ gemoeid. Neushoorn Clara was in haar tijd een ware sensatie. Met de aanschaf van het beeld breidt het Rijksmuseum de collectie rondom Clara verder uit. Tot nu toe beschikte het alleen over tekeningen van de neushoorn.

Drie jaar geleden startte een brede samenwerking binnen de popsector met een duidelijke missie: het ontwikkelen van Fair Pay-richtlijnen voor popmuzikanten en het creëren van praktische tools om deze te implementeren. Onder begeleiding van Platform ACCT werkten podia, muzikanten, boekers en managers samen aan een eerlijker beloningsmodel. Nu, drie jaar later, worden de resultaten van de Fair Pop Pilot gepresenteerd in een uitgebreide rapportage.

Van september tot en met november 2024 werd de Fair Pop Pilot uitgevoerd op acht Nederlandse poppodia. Gedurende drie maanden ontvingen alle optredende artiesten en muzikanten in carrièrefasen 1 en 2 een eerlijke beloning volgens de richtlijnen van de Fair Pay Rekentool Popmusici. In totaal waren 108 acts, bestaande uit 604 muzikanten, betrokken bij 151 optredens. De pilot was een primeur in Nederland: nog niet eerder werd op deze schaal een richtlijn voor fair pay toegepast binnen de popsector. Uit de evaluatie blijkt dat de huidige gages ver achterblijven bij wat als eerlijke beloning wordt beschouwd. Shows van artiesten in de eerste twee carrièrefasen blijken verlieslatend voor podia, wat onderstreept dat structurele financiering noodzakelijk is om fair pay te realiseren.

Goed nieuws voor schrijvers, vertalers en scenaristen. Het Sociaal Fonds Auteurs (SFA) breidt haar steun uit. Naast hulp bij onvoorziene persoonlijke of praktische tegenslagen, kunnen schrijvers nu ook een beroep doen op het fonds voor financiële ondersteuning bij het afronden van schrijfprojecten.

Menno Hartman, voorzitter van het SFA, licht toe dat het fonds vaker giften dan leningen verstrekt. Dit komt doordat veel schrijvers beperkte financiële middelen hebben en terugbetaling vaak lastig is. Hartman: “Voor veel van hen is de keuze van hun beroep er een geweest die ze uit liefde deden, hoe moeilijk het financieel soms ook is.” Het criterium om in aanmerking te komen is acute financiële nood die een belemmering vormt voor de schrijfpraktijk. Zo helpt het fonds met het laatste zetje dat nodig is om een werk af te krijgen.

Fonds Podiumkunsten kent een totaalbedrag van 26,8 miljoen euro subsidie toe aan 136 podia voor de periode 2025-2029. Met de podiumregeling ondersteunt het Fonds het presenteren van professioneel podiumkunstenaanbod in het hele land. De productiebijdrage maakt het mogelijk dat 51 podia kunnen (co)produceren en investeren in talentontwikkeling.

Voor de aanvraag moesten podia een professionele programmering hebben van een redelijke omvang. De gehonoreerde podia verschillen sterk: sommige zijn nichepodia die zich op één genre, zoals jazz of popmuziek, richten. Andere podia hebben een breder aanbod en programmeren zowel dans als theater in verschillende zalen. Samen bieden de podia een breed geschakeerd aanbod voor verschillende publieksgroepen.

De Pul in Uden heeft voor de komende vier jaar een nieuwe bijdrage gekregen van het Fonds Podiumkunsten. De subsidie is volgens het poppodium “een enorme waardering voor het neerzetten van een gevarieerde programmering, het ondersteunen van artiesten en jong talent en het creëren van een plek waar muziek en publiek samenkomen”.

Muziekgezelschappen in Breda worden getroffen door een flinke korting op hun subsidie. Harmonie St. Caecilia uit Bavel legt zich daar niet zomaar bij neer. Penningmeester Wim Vos van St. Caecilia uit Bavel kreeg 13.000 euro subsidie van de gemeente Breda, maar vorig jaar is die bijdrage teruggebracht naar 8000 euro. Het besluit leidt tot een hoop onzekerheid, zegt Vos tijdens een zitting van de Adviescommissie Bezwaarschriften van de gemeente Breda. ,,Wat ons tegen de borst stuit, is dat onduidelijk bleef hoeveel er zou worden bezuinigd," vertelt Vos.

Een andere stijgende kostenpost is de huisvesting. Locatie D’n Tussendur is nu nog gratis, maar daar komt verandering in. Het wordt gesloopt om plaats te maken voor een multifunctionele accommodatie, de MFA. Deze locatie gaat de harmonie wel geld kosten. Een cultuurambtenaar van de gemeente Breda zegt begrip te hebben voor de ‘uitdagingen’ waarmee de harmonie kampt: ,,Maar de stad groeit en dus ook het aantal culturele initiatieven waarvoor subsidie wordt aangevraagd.”