Trends & Ontwikkelingen

De Jeugd van Tegenwoordig heeft de Edison Pop Oeuvreprijs 2025 donderdag in ontvangst genomen tijdens een uitzending van de talkshow BEAU op RTL4. Juryvoorzitter Daniël Dekker noemt de impact van de rapformatie op de Nederlandse muziek „onverminderd groot”. „Al generaties weten ze met wervelend en ontwrichtend taalgebruik nog steeds een stempel te drukken en dat doen ze nog steeds. De keuze was unaniem en snel gemaakt.”

De jury schrijft verder dat De Jeugd van Tegenwoordig in de twintig jaar dat de groep bestaat „de Nederlandse taal volledig vernieuwd” heeft. „Ze zijn misschien in hun menselijke vorm momenteel meer de vaders van Tegenwoordig, maar muzikaal zal hun immense bijdrage aan de Nederlandse muziek – innovatief, humoristisch en vol met tijdloze creativiteit – altijd het jeugdige karakter hebben waarmee ze zijn doorgebroken.” Hun oeuvre zal de basis vormen voor „veel muziek die nog gaat komen in de toekomst”.

De positie van vrouwelijke muziekmakers is nog steeds significant minder goed dan die van hun mannelijke collega's, al was er sprake van lichte verbetering in de afgelopen acht jaar.

Dat blijkt uit nieuw onderzoek van BumaStemra. Een belangrijke reden voor die trend is het toenemende aantal vrouwelijke rolmodellen in de muziekwereld. Vrouwen ervaren nog steeds ongelijkheid in de muziekindustrie, al groeit hun inkomen momenteel sneller dan dat van mannen. De resultaten van het onderzoek zijn onderdeel van de campagne Rise Up, die in 2022 werd gelanceerd om de positie van vrouwen in de Nederlandse muziekindustrie te verbeteren. Met het onderzoek wilde BumaStemra, dat schrijvers, componisten en uitgevers vertegenwoordigt, peilen in hoeverre er vooruitgang is geboekt ten opzichte van 2016.

Zelfstandige ondernemers (zzp’ers) vragen begin 2025 een gemiddeld uurtarief van 81 euro exclusief btw. Dat is 5 procent hoger dan begin 2024. Dat komt naar voren uit onderzoek van onlinebank Knab onder 20.000 zelfstandig ondernemers. Ruim zes op de tien zzp’ers verhoogden vorig jaar hun tarieven, voornamelijk vanwege stijgende kosten, meer ervaring en toegenomen vraag naar hun diensten.

Juristen vragen met 133 euro gemiddeld het hoogste uurtarief en 73% is tevreden met dit tarief. Koks, beveiligers en schoonmakers hanteren gemiddeld het laagste tarief, tussen de 32 en 36 euro per uur. In de sector Kunst & Cultuur is gemiddelde uurtarief €60,- excl. btw en ligt het gemiddelde declarabele uren per week op 23. 47% is tevreden met dit tarief. 

De Chinese architect Liu Jiakun heeft de Pritzker Prize gewonnen, die geldt als de Nobelprijs voor architecten. Hij heeft de prijs gewonnen met architectuur die ‘het alledaagse leven van mensen viert.’ De prijs ging jarenlang naar sterarchitecten die iconische gebouwen realiseren. Tien jaar geleden werd de focus verlegd naar ontwerpers met een sociaal-maatschappelijke agenda.

Liu werkt niet vanuit een bepaalde stijl, maar ontwikkelde een ‘open’ strategie, waarbij hij per project onderzoek doet naar de specifieke karakteristieken en vereisten. Hij haalt inspiratie uit traditionele Chinese architectuur, die hij op een moderne manier herinterpreteert. 

In dertig jaar verzamelde het echtpaar George en Ilone Kremer schilderijen van onder meer Rembrandt, Frans Hals en Albert Cuyp. Dankzij ‘de ogen van George’ wisten ze topstukken te ontdekken. In Stedelijk Museum Alkmaar is – straks mogelijk permanent – een deel van de collectie te zien. Deze week maakten de verzamelaars en het museum hun plan voor een langdurige bruikleen bekend. De werken zouden dan een plek krijgen in de beoogde uitbreiding van het museum, dat daarmee in één klap een van de belangrijkste Nederlandse musea voor 17de-eeuwse kunst zou worden.

Dit najaar worden er twee Gouden Kalveren meer uitgereikt dan vorig jaar. Zo wordt er een prijs uitgereikt voor de Beste Haar & Make-up. Daarnaast wordt er niet alleen een Gouden Kalf uitgereikt aan de regisseur van de beste lange documentaire maar ook aan de producent. Het totaal aantal Gouden Kalveren komt daarmee op 25.

Een schilderij dat in 1974 uit het Nationaal Museum in de Poolse stad Gdansk werd gestolen, is teruggevonden in een museum in Gouda. Het is een schilderij van de Vlaming Pieter Brueghel de Jonge, zoon van kunstenaar Pieter Brueghel de Oude. Hoe het schilderij precies in Nederland is terechtgekomen, is onduidelijk. De huidige eigenaren uit Nederland hebben het geërfd. Het museum zegt dat het te goeder trouw heeft gehandeld bij het exposeren van het werk.

In Boxtel bruist het van de kunstwerken die de kernen tot leven brengen. Vanaf 2023 krijgen deze werken jaarlijks een opfrisbeurt: ze worden nagekeken, onderhouden en waar nodig gerestaureerd. Dit is een belangrijk onderdeel uit het Beleidsplan Kunst en Cultuur. De gemeente werkt daarnaast aan een digitale ontsluiting van de kunstwerken via Beleef Boxtel. Ook komen er enkele kunstwerken terug in interessante en creatieve wandelroutes binnen de gemeente. 

Het EKP-terrein Noord wordt een creatieve schakel binnen de Noordelijke Spoorzone. Het terrein ligt als knooppunt tussen de Brabanthallen, de Bossche Stadsdelta en het Innovatie Kwartier Den Bosch. De ligging aan de Dieze geeft de nieuwe woonbuurt identiteit. Ook wordt op deze plek een aantrekkelijke openbare ruimte toegevoegd met veel groen en ruimte voor waterberging. De Dieze-oever en verbindingen sluiten straks aan op de Bossche Stadsdelta.

Spil in het plan is de voormalige postsorteerhal van PostNL die door de toekomstige eigenaar Avans Hogeschool grondig wordt verbouwd tot het ‘KuBus’-gebouw, wat staat voor Kunst & Business. Avans bundelt hier haar opleidingen op het gebied van kunst, design, creatieve technologie en innovatie: de kunstacademie AKV St.Joost, de opleiding Business Innovation en de Koningstheateracademie. Ook is er ruimte voor creatieve werkfuncties en horeca.

De gebruikers van Theater de Speeldoos in Vught zitten met de handen in het haar. Waar moeten ze naartoe als het theater op 11 juli de deuren sluit? Novalis valt namelijk ook af als mogelijke tijdelijke huisvesting, meldt wethouder Mark du Maine. D66 heeft vragen gesteld over de toenemende zorgen bij de gebruikers. ,,Het college is er met gestrekt been ingegaan en de gebruikers lijken nu de dupe te worden. Als er geen alternatief is, willen we weten of het college bereid is de Speeldoos alsnog subsidie te verlenen zodat de gebruikers langer kunnen blijven zitten.”

Na het carnavalsreces volgt er volgens de wethouder meer informatie. ,,De wethouder heeft toegezegd uiterlijk op 1 juli voor vervangende huisvesting te zorgen”, aldus voorzitter Gemma Wiegant van de Stichting MDM Vught waar ongeveer 1500 kinderen muziek-, dans- en musicallessen volgen. Lolkje Attema, voorzitter van Harmonie Kunst & Vriendschap Vught, noemt de situatie ‘ernstig’. De gemeente is niet onwillig, maar het is gewoon heel lastig om iets te vinden met dezelfde faciliteiten als de Speeldoos. 

De Oscarwinnende documentaire No other land, over de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever, kan rekenen op lof en kritiek. In de documentaire wordt de Palestijnse activist Basel Adra gevolgd door de Israëlische journalist Yuval Abraham.Vanuit Israël klinkt juist kritiek op de documentaire. In hun dankwoord riepen de twee filmmakers vannacht op tot vrede in het Midden-Oosten.

Een terechte winnaar, zegt de Nederlands-Palestijnse filmmaker Hany Abu-Assad. De filmmaker noemt de Oscar een enorme steun voor de Palestijnen. Vanuit Israël klinkt juist kritiek op de documentaire. Op sociale media noemde de Israëlische minister van Cultuur het een trieste dag voor de filmwereld. Minister Zohar zegt dat de makers het imago van Israël willen schaden.

Muziek- en zangverenigingen, een heemkundeclub en een kunstclub. In Loon op Zand, Kaatsheuvel en De Moer gebeurt er van alles op het gebied van kunst en cultuur, maar echt beleid was er niet. Het duurde even - de ene na de andere wethouder stapte de afgelopen jaren op - , maar nu is de gemeenteraad akkoord. Voor dit en volgend jaar is er 65.000 euro beschikbaar voor een cultuurraad, een cultuurcoach en het organiseren van bijvoorbeeld een gezamenlijk evenement. 

,,Het is tijd dat we laten zien wie we zijn, wat we kunnen en hoe mensen mee kunnen doen", zegt Leo Vlemmix, voorzitter van Kunst Loon op Zand. Het cultuurbeleid is gemaakt met ‘het veld', zegt wethouder Marc Budel. De verenigingen en stichtingen dus waarom het gaat. De gemeente wil helpen en investeren, maar uiteindelijk moeten de verenigingen het zelf gaan doen.

Op sterven na dood. Dat leek de Ameidestraat in Helmond waar de laatste tijd de ene na de andere winkel sluit of vertrekt. Maar niet alles is kommer en kwel; de buren van hardcorewinkel Bamm zorgen al weer voor wat leven in de brouwerij en daar willen de jongeren van The New Colors Collective graag op meeliften. Want zij zijn het die vanaf vrijdag 7 maart hun werk exposeren in de voormalige viswinkel. 

The New Colors Collective wil jonge kunstenaars uit de regio een podium bieden, ongeacht hun kunstvorm. In de tentoonstelling, komt de combinatie van allerlei disciplines goed naar boven. Er zijn fotoseries te zien, illustraties, kleding en tattoo-art. Daarnaast is de kelder van het pand omgebouwd tot een kleine bioscoop, waar twee films worden vertoond met scènes op herkenbare plekken in Helmond.

Vanaf vandaag huist er een schilderij van Maria van Oosterwijck (1630 - 1693) in het Rijksmuseum in Amsterdam. Het is voor het eerst dat het museum een werk van de in de 17de eeuw internationaal geprezen schilder heeft aangekocht. Het Rijksmuseum kocht het schilderij voor ruim 1,3 miljoen euro, met steun van de Vriendenloterij en Vrouwen van het Rijksmuseum Fonds. Maria van Oosterwijck was geliefd bij keizers en koningen in heel Europa, toch hing er slechts één werk van haar in een Nederlands museum, in Het Mauritshuis in Den Haag. 

Het Rijksmuseum doet sinds 2019 onderzoek naar vrouwelijke kunstenaars, financieel ondersteund door het Vrouwen in het Rijksmuseum Fonds. De verwerving van het vanitasstilleven van Van Oosterwijck is daarvan een uitkomst. 

De Duitse topviolist Christian Tetzlaff heeft zijn tour door de Verenigde Staten afgezegd. De politieke ontwikkelingen in de VS zijn voor hem reden het land te mijden, zegt hij in een interview met The New York Times. De actie is een tot nu toe zeldzame culturele boycot van de Verenigde Staten. Tetzlaff noemt als punt van zorg onder andere Trumps omarming van Rusland, de „duizelingwekkende” bezuinigingen in de federale ambtenarij, en beleidswijzigingen die het leven van transgenders moeilijk maken.

Met zijn boycot hoopt Tetzlaff een gesprek op gang te brengen. Inhoudelijk heeft hij grote problemen met de koers van het land, daarom wil hij ook financieel niet bijdragen. De violist heeft eerder optredens in China en Rusland afgezworen, ook op grond van het beleid dat deze landen voeren.

Herkenbare, figuratieve kunst is al een tijdje bezig met een comeback – met dank aan sociale media. Vorig jaar stelde Esmee Postma als gastcurator in het Centraal Museum in Utrecht een uitgebreide tentoonstelling samen over fotorealisme: met grondleggers en met jonge kunstenaars. En bij die laatste categorie had ik heel veel keuze. Het blijkt ook uit de in januari uitgereikte Koninklijke Prijs voor de Jonge Schilderkunst, waarbij 90 procent van de kunstenaars die werk inzonden ‘vormen van realisme’ gebruikten, aldus het juryrapport. 

Internationaal staat hedendaags realisme volop in de schijnwerpers op biënnales en tentoonstellingen. In Nederland krijgt het momenteel een podium in maar liefst twee overzichtstentoonstellingen: in het Drents Museum in Assen en in Museum More in Gorssel. 

Nieuwe plannen en betere regelgeving moeten zorgen dat de nacht weer gaat bloeien in Rotterdam. Het nieuwe Nachtplan bevat concrete maatregelen: nachtcultuur krijgt een plek in het cultuurbeleid met subsidies en een Nachtagenda, en de stad, zo valt te lezen, investeert in een veiliger nachtleven, ruimere openingstijden en beter nachtelijk openbaar vervoer. Ook is er een zogeheten Kansenkaart waarop nieuwe locaties voor nachtcultuur in kaart worden gebracht, met focus op de Oostflank en de Merwe-Vierhavens.

Wethouder Said Kasmi (D66, Cultuur) stelt in een schriftelijk antwoord op vragen van NRC: „Rotterdam wil een nachtleven dat bruist van energie, waar creativiteit ruimte krijgt en nieuwe ideeën floreren. Ik zie het ook zeker als een ontzettend positieve ontwikkeling dat nachtcultuur steeds meer wordt erkend als een volwaardig economisch en cultureel ecosysteem. Zeker na de moeilijke jaren van de coronapandemie is het hoog tijd dat we de waarde ervan erkennen. De nacht biedt een unieke ruimte voor creativiteit, experimenten en samenwerking tussen verschillende kunstvormen.”