Trends & Ontwikkelingen

In de laatste ronde van de Regeling Digitale cultuur van 2024 ontving het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie ontzettend veel aanvragen. Van de 105 in behandeling genomen subsidieaanvragen zijn er uiteindelijk 34 gehonoreerd. De kwaliteit van de voorstellen was hoog met een grote diversiteit aan projectvormen en thematieken.

Op woensdag 12 februari 2025 vindt de slotbijeenkomst van het programma Innovatielabs plaats. In dit programma zijn innovatieve ideeën voor de culturele en creatieve sector onderzocht, getest en verbeterd. Makers, cultuurprofessionals en onderzoekers delen hun inzichten over hoe innovatieprojecten de culturele en creatieve sector duurzaam kunnen versterken. Met inspirerende voorbeelden uit de 33 projecten die door het programma zijn ondersteund.

De gemeenteraad van Vlissingen heeft met een krappe meerderheid ingestemd met het raadsvoorstel voor de Machinefabriek als cultureel middelpunt en 'woonkamer' van de stad. Er zijn wel zorgen om de financiële risico's. Daarom werd ook een amendement aangenomen om tussentijds te kunnen bijsturen bij tegenvallers.

Het college van B en W wil miljoenen euro's compensatiegeld van de Marinierskazerne (Wind in de Zeilen) in de Machinefabriek steken. De gemeente zoekt een invulling voor het voor miljoenen opgeknapte rijksmonument. Met het geld moet de opgeknapte fabriek hét cultureel middelpunt van de stad worden. Hiermee moeten de huisvestingskosten voor de bibliotheek, poppodium De Piek en kunstenaarscollectief KipVis de komende veertig jaar gedekt zijn.

Alle werkenden betalen in 2026 iets meer belasting om te voorkomen dat het gedoe rond de btw-verhoging op cultuur, sport en boeken de schatkist geld kost. Dat meldt staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen (Fiscaliteit) aan de Tweede Kamer. Het kabinet wil onder meer concert- en festivaltickets vanaf 2026 onder het hoge btw-tarief laten vallen. Voor kaartjes die al in 2025 worden gekocht voor evenementen die plaatsvinden in 2026, zou dat ook gaan gelden. Maar de oppositie verzette zich hevig tegen dit voorstel, waardoor het belastingplan dreigde te sneuvelen in de Eerste Kamer.

Het kabinet heeft de oppositie daarom beloofd in het voorjaar serieus te gaan zoeken naar een alternatief. Van Oostenbruggen zou het niet in lijn vinden met de wens van de oppositie om dan toch 21 procent btw te heffen in plaats van 9 procent op kaartjes die volgend jaar worden verkocht. Daarom schrapt hij dit zogenoemde overgangsrecht voor de periode van 1 januari tot 1 juli. Tegen die tijd moet wel duidelijk zijn hoe het afloopt met de btw-verhoging. Deze ingreep kost de schatkist 135 miljoen euro. Om geen gat te laten ontstaan in de begroting, heeft het kabinet besloten het belastingtarief in de eerste en tweede schijf van de inkomstenbelasting in 2026 tijdelijk met 0,03 procentpunt te verhogen. Dat kost werkenden in het ergste geval ruim twee tientjes extra.

In Almere krijgen elf culturele organisaties volgend jaar geen subsidie meer, ondanks dat hun aanvragen als voldoende zijn beoordeeld. Dit blijkt uit een raadsbrief van de gemeente Almere. Het beschikbare budget is niet voldoende om alle aanvragen te honoreren. Hierdoor vallen organisaties zoals Kunstbende Flevoland, Corrosia en Muziektalent Almere buiten de boot.

2025 wordt een uitdagend jaar. De nieuwe Bis- of kunstenplanbeleidsperiode start in een periode vol vraagtekens. Wat doet de politiek? Krijg je nog overheidssteun? Hoe beheers je de kosten? Wat is je antwoord op de krapte op de arbeidsmarkt? Hoe ga je om met een veranderende samenleving?

Meer dan ooit worden je koers herijken en cultureel ondernemen cruciaal. De Culturele Business Dag wordt hét moment om inspiratie op te doen. Samen met belangrijke collega’s uit de museale sector, film, podiumkunsten, bedrijfsleven en creatieve sector gaan we op zoek naar antwoorden. De Culturele Business Dag is een initiatief van ABN AMRO en Marc Noyons & Partners. Dit jaar vindt ‘De Culturele Business Dag’ voor de tiende keer plaats. 

Curatoren Carlien Lammers (Amersfoorter) en Renee Schuiten-Kniepstra hebben de Open Call beeldende kunst 2025 gewonnen. Zij ontvangen € 40.000 voor het kunstproject ‘Rewilden’. Het kunstproject is een stadstentoonstelling waarbij Lammers en Schuiten-Kniepstra 5 kunstenaars vragen om hardop te dromen van een stad waarin de natuur een centrale plek krijgt. Elk jaar stelt gemeente Amersfoort een geldbedrag beschikbaar als stimulans voor professionele kunstenaars en tentoonstellingsmakers. Inzendingen worden door een onafhankelijke commissie geselecteerd.

Opluchting en dankbaarheid. Het Museum van Zuilen vreesde de deuren te moeten sluiten, nadat het stadsbestuur onlangs opnieuw weigerde subsidie te verstrekken. Maar de Utrechtse gemeenteraad schiet nu te hulp met een vroeg kerstcadeau. Kleine culturele organisaties met een rijke Utrechtse geschiedenis die geen vier- of tweejarige subsidie kregen toegekend, kunnen binnenkort een beroep op 100.000 euro. De gemeenteraad wil dit financieren door een bedrag van dezelfde omvang weg te halen uit de post bijzondere projecten of impuls- en projectsubsidies.

Wintergloed Breda bracht zaterdag kunst en cultuur naar winkelcentrum Heksenwiel. Het eendags winterfestival, georganiseerd door theatercollectief EELT, stond in het teken van een muzikale en theatrale beleving. Het evenement was bedoeld om mensen die een stapje verder verwijderd zijn van cultuurparticipatie dichter bij cultuur te brengen. Bezoekers konden tijdens hun bezoek genieten van een breed scala aan voorstellingen met de focus op muziek, dans en theater.

Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en hebben onderzoek gedaan naar erfgoedbeoefening: wie zetten zich actief in voor erfgoed, wat doen ze en waarom doen ze dat? 

Nederlanders zijn in hun vrije tijd vooral actief bezig met onderzoek doen, het organiseren van activiteiten en bijeenkomsten en met het onderhouden of opknappen van cultureel erfgoed. Ruim 40% van alle actieve erfgoedbeoefenaars is verbonden aan een vereniging of andere, informele groep, of aan een online community. We zien in het onderzoek dat meer jongeren dan senioren zich in hun vrije tijd actief inzetten voor cultureel erfgoed. Mensen met een beperking of chronische aandoening zijn in gelijke mate actief als mensen zonder beperking. Als we kijken naar spreiding zie we dat het percentage actieve erfgoedbeoefenaars iets hoger is buiten de sterk stedelijk gebieden.