Trends & Ontwikkelingen

Verwondering, dat voelt Kesha Felipa samen met andere collega's. Niet door een kunstwerk. Nee, door iets wat haar de laatste tijd opvalt. Waardoor zijn denkkaders en bijbehorende praktische handreikingen over hedendaagse kunsteducatie, als Wicked Art Assigments, niet bekend? Hiervoor moeten krachten worden gebundeld, over de provinciale grenzen heen. Het haakt precies aan hedendaagse kunsteducatie: interdisciplinair en vanuit de community samenwerken.

Vrijdag wordt het plan om de btw op boeken, sport en cultuur te verhogen verder besproken in de Tweede Kamer. Een slecht plan, benadrukt Emile Schrijver van het Joods Cultureel Kwartier: juist in tijden van polarisatie hebben we de culturele sector enorm hard nodig.

“Als ik vanuit mijn ervaring spreek als algemeen directeur van het nieuwe Nationaal Holocaustmuseum, dan stel ik vast dat dat museum een belangrijke bijdrage, niet de enige overigens, levert aan de bestrijding van het oplevende antisemitisme. Dat maatschappelijk belang wordt onderstreept door de brede steun die wij en andere herdenkingsmusea krijgen, ook van deze regering. Die maatschappelijke betekenis is met dezelfde kracht van argumenten aan te dragen voor het komende Slavernijmuseum, het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem met zijn Canon van Nederland, het Rijksmuseum met zijn historische opstellingen (en niet alleen zijn Eregalerij) en lokale en regionale musea.”

Roermond wil niet alleen kunstenaars een podium geven maar ook iets aan leegstand doen. En dus worden beide voornemens gecombineerd. Het project Maakplaats is een voorbeeld van een dergelijk initiatief. Afgelopen zaterdag vond op locatie Hamstraat 16 de feestelijke opening plaats van de eerste Maakplaats Roermond.

Vele kunstenaars en creatievelingen zijn op zoek naar ruimte om hun werk te creëren en te exposeren. Ze hebben behoefte aan een ontmoetingsplaats voor creativiteit. Een plek om samen te werken, ideeën uit te wisselen en werk zichtbaar maken voor een breder publiek en dan is leegstand een mooie oplossing.

Zijne Majesteit de Koning en Hunne Koninklijke Hoogheden Prinses Beatrix der Nederlanden, Prins Constantijn, Prinses Laurentien en Prinses Mabel zijn dinsdag 3 december aanwezig bij de uitreiking van de Prins Claus Impact Awards 2024 in het Koninklijk Paleis Amsterdam. Prins Constantijn reikt als erevoorzitter van het bestuur van het Prins Claus Fonds de prijzen uit aan zes kunstenaars en cultuurbeoefenaars die met hun culturele en artistieke werk een positieve bijdrage leveren aan de maatschappelijke ontwikkeling van hun land.

In de tweede helft november transformeren meer dan 35 van Amsterdams mooiste, soms verborgen, locaties tot theater, dansvloer, stilteruimte, filmhuis, of dinerlocatie. Dat gebeurt in het kader van The Spirit of Amsterdam: het driedaags “stadsfestival voor de jonge geest in gebedshuizen”. Artiesten, kunstenaars, gebedshuizen en maatschappelijke organisaties verrassen deelnemers met een mix van muziek, kunst, cultuur en rituelen. Elk programma heeft een maatschappelijk doel. The Spirit of Amsterdam heeft geen religieuze doelstellingen, maar wil graag bijdragen aan verbinding en verbeeldingskracht.

De Henri van Abbestichting reikt de Van Abbepenning in 2024 uit aan ontwikkelaar Amvest. De stichting eert de ontwikkelaar voor de jarenlange leidende rol bij de herontwikkeling van Strijp R in Eindhoven.

Met de bronzen penning geeft de Henri van Abbestichting uiting aan haar waardering voor een persoon of groep mensen die zich heeft ingespannen voor de bescherming en instandhouding van cultuurhistorisch erfgoed in Eindhoven. Dat betreft zaken die naar oordeel van de stichting “in het belang van de cultuurhistorie, de architectuurhistorische waarde of hun schoonheid voor de toekomst dienen te worden bewaard”, zo legt ze uit. De stichting reikt de penning eens in de twee jaar uit.

Op 4 november ontving Opera Zuid de beschikkingsbrief van de minister van OC&W (Eppo Bruis, NSC) over de subsidie van het operagezelschap ontvangen, die het bestaan van gezelschap in gevaar brengt. Opera Zuid dreigt te verdwijnen door een ernstig tekort aan subsidie. In deze beschikking negeert de minister de oproep van de Raad voor Cultuur om “Opera Zuid actief te willen ondersteunen met aanvullende financieringsmogelijkheden, zodat er een reële oplossing komt voor de instelling”. Het door Opera Zuid gevraagde subsidiebedrag was € 3.500.000,-, terwijl er € 1.888.300 zal worden toegekend.

De beschikking van de minister stelt Opera Zuid voor verplichtingen die onuitvoerbaar zijn binnen de toegekende middelen. De Raad voor Cultuur schrijft: “met nog minder producties en kortere tournees kan de instelling niet in haar basisfunctie blijven voorzien”. De minister geeft geen gevolg aan het bovenstaande, en de gevolgen hiervan zijn volgens Opera Zuid rampzalig en onherstelbaar. 

Hiphop ontstond vijftig jaar geleden in de New Yorkse wijk The Bronx als een creatieve uitlaatklep voor Zwarte en Latino jongeren. Ze groeide uit tot een wereldwijde beweging die ook in het onderwijs haar weg vond. Hip Hop Based Education zet hiphopwaarden als inclusiviteit, emancipatie en Do It Yourself in voor de ontwikkeling van jongeren. Met drie onderzoekartikelen en vier praktijkbeschrijvingen belicht dit themanummer de kracht en impact van hiphop.

Kesha Felipa van Kunstloc Brabant beschrijft het onderzoek dat ze voor haar hbo-master Kunsteducatie deed. Ze onderzocht hoe hbo-docenten Beeldende Kunst en Vormgeving meer recht kunnen doen aan meerstemmigheid door verhalen van studenten met een pluriculturele achtergrond serieus te nemen. Het inzetten van hiphop kan daarbij helpen.

Het Charlotte Köhler Stipendium 2024, een aanmoedigingstoelage voor literair talent, gaat naar dichter Asha Karami. Karami krijgt het stipendium voor haar debuutbundel Godface uit 2019, waarmee ze al enkele nominaties voor prestigieuze prijzen binnensleepte. Het Charlotte Köhler Stipendium is een aanmoedigingstoelage van €5000,- en wordt jaarlijks toegekend aan een auteur of vertaler van wie in de afgelopen vijf jaar titels zijn uitgebracht. 

"Ik kom wel vaker in Paradox, maar dan ben ik soms de enige vrouw en enige jongere persoon in het publiek. Ook al hou je dan echt wel van jazz, dan ervaar je toch een soort drempel. Het viel me op dat Club PARA een véél diverser publiek trekt. Daar wil ik graag aan meehelpen.” Die drempel verlagen is precies waarom Blommaert zelf Club PARA opzette, zegt ze. "Je moet Paradox niet veranderen, maar je moet wel meer de connectie met de stad aangaan. Er is hier zoveel jongerencultuur, dat moet je mee helpen op gang brengen”, vindt zij. Ze sprak veel met jonge Tilburgse makers, zoals de Krakers en T*Agency, over wat er nog ontbrak in het aanbod. "Dat was vooral een hangspot: ergens waar je lekker een biertje kunt drinken en kunt babbelen, terwijl er ook goede live muziek is. Dat is nou precies wat Paradox van zichzelf al is”

November Music, het festival voor muziek van nu, heeft vanaf volgend jaar een nieuwe artistiek directeur, Marieke Hopman. Ze neemt het stokje over van Bert Palinckx, die vijfentwintig jaar aan het roer gestaan heeft. „November Music is een prachtig festival en een van de weinige plekken in Nederland waar actuele muziek te horen is”, zegt Hopman, de nieuwe artistiek directeur van dit jaarlijkse festival in Den Bosch. „Het heeft een belangrijke functie als landingsplek van deze muziek.” 

Hopman heeft een indrukwekkende staat van dienst. Als accordeonist is ze cum laude afgestudeerd aan het conservatorium. Naast musicus is ze maker en heeft ze ervaring bij evenementen als Festival Classique in Den Haag en Bachfestival Dordrecht. Ze was verbonden aan LUSTR, een organisatie die cultuur naar een groter publiek wil brengen.

Regisseur Andriy Zholdak heeft zich ernstig misdragen bij de repetities van de opera Fidelio, onthulde Het Parool vorig weekeinde. De operawereld is een harde; om je daarin staande te houden moet je een dikke huid hebben, veel accepteren en kunnen negeren. Wat maakt die operawereld zo hard, en misschien bij uitstek een plek waarin ongewenst gedrag kan gedijen?

Allereerst: er is een enorme hiërarchische structuur en vaak een autoritair klimaat – simpelweg omdat het niet helemaal anders kán. Aan een opera werken vaak wel tweehonderd mensen mee op de bühne – solisten, orkestleden, koorzangers, de regisseur, vaak figuranten, soms dansers.Dan zijn er achter de schermen nog talloze betrokkenen, denk aan de decorbouwers en vele technici. In een heel korte tijd moeten al die elementen bij elkaar komen. Een operaproductie is een snelkookpan.

Bij een repetitie kan het niet zo zijn dat al die mensen hun mond opendoen: dat levert een onwerkbare situatie op. Dus zijn het de regisseur en dirigent die het vaakst het woord voeren, en zangers met hoofdrollen die af en toe een vraag stellen of een suggestie doen. Om je onder die omstandigheden te laten horen als je het ergens niet mee eens bent, vereist vaak moed. In de podiumkunsten geldt: wie lastig is, heeft minder werk – of geen werk.

Podium Zwart staat hoog in aanzien bij de vaderlandse r&b- en hiphopwereld. Er zijn de afgelopen seizoenen grote namen te gast geweest, die door het ‘witte’ Hilversum nog vaak over het hoofd gezien worden: gevestigde artiesten wisselen zich af met de grootste opkomende artiesten. Ondanks dat aanzien haalde het programma vorig jaar een bescheiden 77 duizend kijkers per aflevering. Hoelang het nog te zien zal zijn, is nog de vraag: Omroep Zwart moet voor het eind van 2025 nog 63.000 betalende leden vinden om in het bestel te mogen blijven.

Hiphop heeft, ondanks de internationale grootte van het genre, weinig plek op lineaire tv. Er is wel hiphop op tv geweest, vooral op MTV en TMF (dat stopte in 2011). „TMF was een veilige plek voor artiesten, want de hele reden van ons bestaan was muziek uitzenden. Maar toen TMF verdween, was er niemand die in dat gat wilde springen. Niemand wilde echte muziektelevisie maken, en al helemaal geen hiphop. Als het al op tv was, was het een minuutje bij De Wereld Draait Door.”

Vanwege de jonge doelgroep is Podium Zwart ook online aanwezig met uit hun programma’s geknipte video’s. Zo is een waardevol archief ontstaan: de optredens die artiesten bij Podium Zwart geven zijn unieke, akoestische shows, met gastoptredens van opkomende talenten. Ieder seizoen van Podium Zwart is een soort dwarsdoorsnede van de staat van de Nederlands hiphopscene.

Zaterdag 2 november 2024 was in de grote zaal van Mezz de finale van de Grote Prijs Breda, een nieuwe talentenwedstrijd opgezet door POB, Sound Dog, Pier15, Phoenix en Breda Barst. Na drie voorrondes in Sound Dog, Phoenix en Pier 15 in de categorie bands/singer-songwriters namen De Krachten Samen, SUUS en Noire Antidote het tegen elkaar op in de finale. Een beetje een potpourri van stijlen, waarbij de jury vooral keek naar hoe de act het als geheel deed. 

Noire Antodote werd uitgeropen tot winnaar en gaat met een groot prijzenpakket naar huis: een optreden op de mainstage van Breda Barst 2025, een geldprijs van € 1000,-, de wisselbeker, twee gratis repetities bij Poppodium Phoenix en Sound Dog en een professionele fotoshoot. Later op de avond won T.O.N.Y. in de categorie hiphop hetzelfde prijzenpakket.

Illustrator en kinderboekenschrijver Marit Törnqvist heeft op maandag 4 november de Johannes Vermeerprijs 2024 ontvangen uit handen van minister Bruins (Cultuur). De Johannes Vermeerprijs is de staatsprijs voor de kunsten. De jury, onder voorzitterschap van Marise Voskens, koos unaniem voor Törnqvist. Zij krijgt de prijs vanwege haar uitzonderlijke artistieke vermogen om universele emoties in taal en tekeningen te verbeelden.

De Johannes Vermeerprijs is de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten. De winnaar kan het daaraan verbonden bedrag van €100.000 besteden aan een speciaal project binnen het eigen werkterrein. De organisatie van de prijs is in handen van de zes rijkscultuurfondsen en kan worden toegekend aan in het Koninkrijk der Nederlanden werkende en/of wonende kunstenaars uit alle artistieke disciplines.

In haar dakwoord sprak Törnqvist minister Bruins toe: “Het mag niet zo zijn dat alleen kinderen met rijke ouders een kinderboek kunnen kopen. Kinderboeken zijn bedoeld voor alle kinderen.”

Door het vertrek van staatssecretaris Folkert Idsinga (NSC, Belastingen) loopt het debat over de btw-verhoging die het kabinet wil doorvoeren vertraging op. Dat zou op 4 november plaatsvinden, maar wordt uitgesteld. Dat komt de vele critici van dat plan goed uit. Maandagochtend zou de Tweede Kamer zich buigen over de fel bekritiseerde btw-verhoging die het kabinet door wil voeren. Vanaf 2026 gaat dat tarief omhoog: op boeken, op sportabonnementen, op hotels, in de cultuursector, op kranten en op festivals. De weerstand is groot. Nog voor het debat was protest uit de sectoren te horen, die overigens al maanden klinkt.

Het debat wordt waarschijnlijk aanstaande vrijdag gehouden, de tijd dringt. Alle belastingplannen van het kabinet moeten nog voor de kerst door de Tweede én de Eerste Kamer. Want hoewel de btw-verhoging in 2026 in moet gaan, gelden vanaf 1 januari 2025 al nieuwe belastingtarieven.

Theatercolleges zijn populair. Theaters zijn er blij mee, en het publiek ook. Wie denkt dat een theatercollege ‘een praatje houden en vragen beantwoorden’ is, heeft het mis. Dat praatje zit anno 2024 een stuk vernuftiger in elkaar. Er komt zelfs vaak een theaterregisseur aan te pas. Astronaut André Kuipers was in 2015 een van de eersten met een theatercollege, over zijn 193 dagen in de ruimte. Historicus Maarten van Rossem volgde daarna. Wie ook al een paar jaar zeker zijn van volle zalen zijn de mannen van de BNR-podcast Boekestijn & De Wijk. En op dit moment verkoopt Lale Gül zalen uit.  

Tom van der Poel van Theater de Speeldoos in Baarn vindt de theatercolleges een interessante aanvulling op zijn gebruikelijke programmering. Hij stelt als voorwaarde dat er aan een theatercollege ook een succesvolle podcast vastzit, waardoor dat nieuwe publiek ook meekomt. In Deventer zien ze veel nieuwe mensen in het publiek tussen de twintig en vijftig jaar. Programmeur Ischa Arnoldus: “Het is publiek dat normaal nauwelijks naar het theater gaat, wegens drukke levens, maar dat wel zoekt naar verdieping. Bij die colleges is het luisteren en leren tegelijk, het zijn podcasts op het podium, in een warme theaterstoel met lotgenoten om je heen. Het zijn eigenlijk altijd verbindende voorstellingen.” Leonie Kinds van Stadsschouwburg Haarlem programmeert colleges steeds vaker, en ziet dat door de populariteit van podcasts de colleges ook druk bezocht worden. “Het publiek is jonger dan gewoonlijk, het zijn relatief veel mensen van buiten de regio en relatief veel mannen. Er worden veel vragen gesteld en vaak nog in de foyer flink nagepraat.”

Suiker duurder maken, de tabaksaccijns verhogen, het belasten van watergebruik voor grote bedrijven. Tegenstanders van de aanstaande btw-verhoging op sport, cultuur, media, boeken en hotels droegen de afgelopen tijd allerlei alternatieven aan. Maar niet één van de voorstellen kon alle coalitiepartijen bekoren. Het kabinet-Schoof wil vanaf 2026 de belasting op sport, cultuur, media, boeken en hotels verhogen van 9 naar 21 procent. De maatregel moet in totaal ruim twee miljard euro extra belastinginkomsten opleveren. Voor bioscoopbezoek, dagrecreatie en campingverblijf blijft het lage btw-tarief van 9 procent gelden.

Sinds Prinsjesdag proberen oppositiepartijen het kabinet op andere gedachten te brengen, omdat PVV, VVD, NSC en BBB lieten blijken evenmin blij te zijn met de bezuinigingsplannen. Het kabinet daagde de oppositie uit om met een aantrekkelijk alternatief te komen, zodat de maatregel heel misschien kon worden ingetrokken. Vrijdag liet Tweede Kamerlid Hans Vijlbrief (D66), die namens de oppositie met het kabinet onderhandelde over een alternatieve dekking, aan het Algemeen Dagblad weten dat het hem niet is gelukt om de btw-verhoging van tafel te krijgen. „Niemand wilde dit, maar het komt er toch. Het zit muurvast”, aldus Vijlbrief.

Actievoerders van Extinction Rebellion (XR) projecteren zaterdagavond aan het begin van de Museumnacht de tekst "Gesloten wegens klimaatcrisis" op de gevel van het Rijksmuseum in Amsterdam. XR had aangekondigd tijdens de Museumnacht actie te zullen voeren in het museum, dat daarop besloot zijn deuren gesloten te houden. De actievoerders hebben een projector opgesteld op het Museumplein. Ze delen ook flyers uit met de tekst "No art on a dead planet" (geen kunst op een dode planeet). Een woordvoerster van XR zegt dat voorbijgangers goed op de actie reageren. 

De organisatie achter de Museumnacht bood mensen die kaarten hadden gekocht tot zaterdagmiddag de gelegenheid hun ticket te annuleren om het afhaken van het Rijksmuseum. Een woordvoerder van de organisatie schat dat zo'n zevenhonderd mensen daarvan gebruik hebben gemaakt. Desondanks is het "druk als altijd", zegt hij. In Amsterdam doen meer dan zeventig musea mee aan Museumnacht.

Teylers brengt als eerste museum een podcast die in de tentoonstelling kan worden beluisterd. In een 50 minuten durende podwalk word je als bezoeker strak geregisseerd. Met dwingende aanwijzingen als ‘draai je nu om’ of ‘loop nu door’ loodst de podcast je door de verschillende verhaallijnen. Er is ook aan de rebelse of ongeduldige bezoeker gedacht. In de expositie staan sensoren in verbinding met de tablet. Mocht je een verkeerde afslag nemen of simpelweg geïnteresseerd zijn in een kunstwerk dat niet op de route ligt, dan verspringt de audio vanzelf.

Mussche ziet in zo’n podwalk een vervanging voor de audiotour die nu nog vaak gangbaar is in musea: ‘Bij een audiotour word je gebombardeerd met droge informatie, zonder dat er een spanningsboog of verloop in zit.’ Van Druten is enthousiast over de podwalk en wil in de toekomst blijven zoeken naar alternatieven voor de saaie museumbordjes: ‘Het is onderdeel van een trend die innovatieve manieren van kunst presenteren onderzoekt.’

Mentale gezondheid staat volop in de belangstelling, toch dreigt sluiting voor het Museum van de Geest. Deze maand kunnen de salarissen van de tien vaste medewerkers nog betaald worden, daarna is de toekomst onzeker. Het museum, met locaties in Haarlem en Amsterdam, heeft overal aangeklopt voor geld. Er werden subsidies aangevraagd en de grote loterijen zijn benaderd, net als de Haagse politiek. Maar vooralsnog kregen ze nul op het rekest. “We kregen over het algemeen prachtige rapporten terug van subsidieverstrekkers, maar geen geld.” 

Dat het museum kwaliteit levert, wisten ze al. In 2022 won het nog de prestigieuze European Museum of the Year Award. Twee jaar eerder was de locatie in Haarlem, het historische Dolhuys waar vroeger ‘krankzinnigen’ werden ondergebracht, na een grondige verbouwing door koningin Máxima heropend. De vaste tentoonstelling werpt licht op de geestelijke gezondheid met moderne kunst, historische objecten en vooral veel persoonlijke verhalen. Hoe glashelder het nut van het museum voor Valk ook is, het voortbestaan hangt aan een zijden draadje. De heropening viel midden in coronatijd en het museum ging al snel weer voor lange tijd dicht. Nu kampt het, net als vele culturele instellingen, met enorme kostenstijgingen voor energie, onderhoud en salarissen. 

Bij de kunstroof op 31 oktober bij de MPV-galerie aan de Dorpsstraat in Oisterwijk zijn twee werken van Andy Warhol gestolen. Dat laat eigenaar Mark Peet Visser weten. Twee andere Warhol-kunstwerken raakten beschadigd. "De schilderijen zijn een immens bedrag waard", zegt Visser. Bij de kunstroof zouden zeer zware explosieven gebruikt zijn. Een zijdeur werd uit het gebouw geblazen. De schade aan de galerie en in de buurt is groot.

Het gaat om werken van de wereldberoemde kunstenaar Andy Warhol. Hij maakte in 1985 een serie van zestien zeefdrukken met de portretten van vier op dat moment regerende koninginnen. Daartoe behoorde koningin Beatrix, maar ook koningin Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk, koningin Margarethe II van Denemarken en koningin-regentes Ntombi Twala van Swaziland.

Nederland telt drie grote gesubsidieerde operahuizen, hoewel ‘groot’ relatief is. De drie beschikbare subsidiepotjes in de basisinfrastructuur (‘bis’, de jaarlijkse rijkssubsidie), zijn ruwweg gedefinieerd als: een potje voor grootschalige opera met internationale allure, een voor een operagezelschap met landelijk bereik, en een specifiek voor de regio zuid-Nederland. Dat is met de in het leven roepen van de bis ooit zo gegroeid om drie bestaande operagezelschappen te kunnen subsidiëren: De Nationale Opera krijgt het eerste potje, de Nederlandse Reisopera de tweede, en Opera Zuid de derde.

Maar wat ooit een oplossing was om de drie gezelschappen in leven te houden, bijt Opera Zuid intussen in de staart. De potjesdefinities ‘rechtvaardigen’ een scheve subsidieverhouding: voor elke euro die Opera Zuid in de periode 2025-2028 ontvangt, krijgt de Reisopera er drie en De Nationale Opera iets meer dan zestien. Maar waarom zou de Reisopera wel heel Nederland bedienen, en Opera Zuid niet. Opera Zuid vroeg voor de komende bis-periode 3,5 miljoen subsidie aan, 85 procent meer dan het subsidieplafond. Hoewel de Raad voor Cultuur adviseerde het gezelschap inderdaad meer ‘armslag’ toe te kennen om aan de minimale eisen te kunnen blijven voldoen, krijgt het gezelschap geen subsidieverhoging. 

En dus luidt Opera Zuid op 4 november maandag in een persbericht opnieuw de noodklok, nadat het gezelschap dat in december vorig jaar ook al deed. Voor de kleine twee miljoen per jaar zegt het geen volwaardig opera-aanbod te kunnen produceren, waardoor opheffing dreigt. Het gezelschap voelt zich verslagen, omdat de Raad voor Cultuur juist een dringende oproep aan de minister had gedaan om ‘Opera Zuid actief te willen ondersteunen met aanvullende financieringsmogelijkheden, zodat er een reële oplossing komt voor de instelling’.  

Filmhuis en culturele broedplaats LAB-1 is bij een subsidieaanvraag ten onrechte genegeerd door de Stichting Cultuur Eindhoven. Dat vinden exploitanten Kees en Chris de Zeeuw. Zij hebben nu hun bezwaar voorgelegd aan de gemeentelijke bezwarencommissie. LAB-1 diende eerder dit jaar voor de periode 2025-2028 een aanvraag in voor een subsidiebedrag van 95.000 euro per jaar, bedoeld om de activiteiten van de zaak die aan de Keizersgracht zit te verbreden. Maar tot teleurstelling van vader en zoon De Zeeuw besloot Cultuur Eindhoven, de stichting die de cultuursubsidies namens de gemeente verdeelt, het verzoek van LAB-1 ‘niet-ontvankelijk’ te verklaren.

Daarmee is de aanvraag volgens Kees de Zeeuw ten onrechte niet inhoudelijk beoordeeld. Want, zo stelde hij donderdag tijdens een hoorzitting van de bezwarencommissie in het stadhuis, de reden waarom de aanvraag niet in behandeling is genomen, deugt niet. Cultuur Eindhoven besloot de aanvraag namelijk niet in behandeling te nemen omdat LAB-1 volgens de stichting niet over een onafhankelijk bestuur en/of onafhankelijke raad van toezicht beschikt. Volgens de door Cultuur Eindhoven gehanteerde code of governance is dat een voorwaarde om voor subsidie in aanmerking te komen. De Zeeuw bestrijdt dat. Volgens hem is zo’n vorm van bestuur en/of toezicht niet per se een vereiste voor een subsidieaanvraag omdat de BV achter LAB-1 juridisch gezien ‘een kleine rechtspersoon is’. ,,Wij voldoen aan alle eisen.”

De oppositie kwam met ‘meer dan tien alternatieven’ voor de btw-verhoging op onder meer sport, cultuur en media, maar de coalitie houdt vooralsnog vast aan het plan. Op 4 november protesteren acteurs, schrijvers en hoofdredacteuren opnieuw bij de Tweede Kamer. Het is een van de minst populaire maatregelen die het kabinet-Schoof aankondigde: de verhoging van de btw op sport, cultuur, media, boeken en hotelovernachtingen. Het is een plan waar ook de coalitie zelf niet bepaald voor warmloopt. Bij geen van de vier coalitiepartijen stond het gehele pakket aan verhogingen in het verkiezingsprogramma. PVV, VVD, NSC en BBB zetten tijdens eerdere debatten de deur voor de oppositie dan ook voorzichtig op een kier om met alternatieven te komen.

Toch zit er nog altijd geen schot in de zaak. Het is een tegenslag voor de sectoren die door de btw-verhoging worden getroffen. Zij grijpen een commissiedebat over de belastingplannen maandag aan om hun onvrede kenbaar te maken. In de Kamer zullen onder meer acteurs Huub Stapel en Gijs Scholten van Aschat, cabaretier Sanne Wallis de Vries, schrijvers Tommy Wieringa en Saskia Noort en de hoofdredacteuren van AD en De Telegraaf aanwezig zijn. Het is wel de vraag of het btw-plan maandag in de Kamer daadwerkelijk ter sprake komt. Door het aftreden van de staatssecretaris van Fiscaliteit Folkert Idsinga (NSC) afgelopen vrijdag is de verantwoordelijk bewindspersoon afwezig en omdat er nog geen vervanger is, kan de Kamer eigenlijk niet over de kwestie in debat. Wanneer het debat ook plaatsvindt, D66-Kamerlid Hans Vijlbrief heeft al aangekondigd nog een ‘laatste poging’ te doen om het kabinet te overtuigen toch af te zien van de btw-verhoging. 

Aanmelden voor de BNG Erfgoedprijs 2025 kan tot 23 november a.s. De gemeente die het beste met haar erfgoed omgaat kan € 25.000 winnen. Het thema voor de BNG Erfgoedprijs 2025 is immaterieel erfgoed. Dat wil zeggen ‘levend erfgoed’. Het omvat ambachten, feesten, tradities, rituelen, uitdrukkingen en bijzondere kennis of vaardigheden die gemeenschappen en groepen delen en doorgeven aan hun kinderen en nieuwe gemeenschapsleden. 

De fresco in de Jeroen Bosch Tuin in Den Bosch moet nodig vervangen worden, besloot de gemeente Den Bosch eerder dit jaar en plaatste een oproep aan creatieve makers uit de stad voor een nieuwe muurschildering. Illustrator Saskia van der Linden maakte het winnende ontwerp, dat de komende weken door Kings of Colors op de muur aangebracht wordt. ‘Op deze manier worden meer plekken in de gemeente van kunst voorzien, krijgen kunstenaars meer kansen om hun werk te laten zien, en vooral: kunnen nog meer mensen kunst zien en beleven, erdoor geïnspireerd raken of er simpelweg even de tijd vergeten.’

Wat burgemeesters en wethouders van acht gemeentes in en rond de Kempen niet lukt, lukt het theatergezelschap wél: ‘gewoon’ volk uit de dorpen bereiken. Alle komende voorstellingen zijn stijf uitverkocht. ,,Ons geheim? Ik denk dat het een heel herkenbaar verhaal is”, zegt regisseur Roel Swanenberg. Componist Bart van Dongen en toneelschrijver Wiske Sterringa maakten een muziektheatervoorstelling over boer en vader Kees. Hij komt in de verleiding om zijn geldzorgen op te lossen door een leegstaande schuur te verhuren. Ook al weet hij dat ‘Romario’ hem met 55.000 euro per jaar een veel te goed aanbod doet.

De voorstelling zit vol humor, zang en muziek. ,,De samenwerking met lokale koren en muziekverenigingen is daarbij onmisbaar”, zegt regisseur Swanenberg. ,,Zonder hen kunnen wij geen muziekvoorstelling maken.” En zij zijn weer verbonden met de mensen in het dorp, en trekken die als bezoekers mee.

Zaterdagavond zijn meer dan zeventig musea geopend tijdens de 24ste editie van Museumnacht Amsterdam. Het programma is fors en divers – van een workshop protestborden maken tot tuften in het Stedelijk Museum. Vooral onder jongeren is Museumnacht in trek. Van alle bezoekers is 85 procent tussen 18 en 35 jaar. Waar veel bezoekers Museumnacht ook zien als ‘een goed feestje‘, probeert de organisatie de afgelopen jaren de focus te leggen op de inhoud. 

De populariteit van Museumnacht kent ook een keerzijde. Overvolle musea, lange rijen, drukte in het centrum. Om spreiding te stimuleren zijn er dit jaar veel nieuwe locaties aan het programma toegevoegd, met name in Nieuw-West en Zuidoost. “Voor het eerst hebben we een heel breed aanbod in de stadsdelen buiten het centrum. Eerder waren er in Zuidoost maar vier locaties, nu zijn dat er negen. Daar kun je de hele nacht mee vullen”.

Sint-Michielsgestel wil haar kunstcollectie vernieuwen en uitbreiden. Samen met de gemeentelijke Commissie Kunst en Cultuur is besloten een nieuw kunstwerk in het centrum van Sint-Michielsgestel te ontwikkelen. Dit voorstel legt het college in december voor aan de gemeenteraad. Het nieuwe kunstwerk gaat een verbinding maken vanuit de Dommel, naar de Meander tot en met het nieuw te ontwikkelen Kentalis-terrein. Dit kunstwerk biedt kansen om zowel de openbare ruimte te verfraaien en de sociale en culturele dynamiek van dit gebied te versterken.