Trends & Ontwikkelingen

Een nummer van Mecianga is al tientallen miljoenen malen gedraaid op platforms als Spotify en Apple Music. Het is een illegale versie van I would stay, het liedje waarmee Krezip in 2000 een hit scoorde. Fraudeurs als Mecianga verdienen grif aan dit soort praktijken, vaak geholpen door AI. De muziekindustrie verliest er miljarden per jaar aan, maar heeft er nog geen antwoord op.

Bij Krezip hadden ze nog nooit van Mecianga gehoord. Nog altijd is deze illegale variant - het is géén cover - te vinden op Apple Music, Amazon Music en YouTube. Bij Spotify is de Mecianga-versie na een seintje van het label van de platenmaatschappij verwijderd. Op Spotify, dat zich niet uitlaat over deze kwestie, liep de teller van de onrechtmatige versie precies gelijk met die van het origineel. Op het moment dat de Krezip-song de grens van 33 miljoen streams doorbrak, deed de Mecianga-versie dat ook.

,,Het is een supergroot probleem’', zegt Koen Beerkens namens de NVPI, de Nederlandse brancheorganisatie waarin platenmaatschappijen en distributeurs verenigd zijn. ,,Er wordt op zo’n grote schaal gefraudeerd dat het bijna onbegonnen werk is voor de industrie om er iets tegen te doen. Zeker nu AI er is. Dat is de grootste bedreiging voor artiesten en platenlabels, want er worden bijvoorbeeld ook liedjes gemaakt die rechtstreeks zijn afgeleid van bestaande muziek.’’

Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) maakt zich zorgen om het niveau van het muziekleven in Nederland. Steeds meer muziekscholen sluiten hun deuren doordat gemeenten bezuinigen op cultuur. Dat heeft ook gevolgen voor muziekverenigingen en conservatoria. Er worden steeds minder Nederlandse muziekstudenten aangenomen omdat hun niveau te laag is, stelt het LKCA. Jan van den Eijnden is specialist cultuureducatie bij het kennisinstituut. Hij zegt dat er al vijftien jaar een trend is van muziekscholen die omvallen. "De 'talentketen' is verstoord geraakt. Er is geen goed buitenschools muziekonderwijs meer", zegt Van den Eijnden.

De muziekprogramma's in het basisonderwijs noemt hij "belangrijke initiatieven om kinderen kennis te laten maken met muziek en de eerste schreden te zetten. Maar wat als een kind zich verder wil ontwikkelen?" Die doorstroom loopt volgens Van den Eijnden niet soepel. De gevolgen hiervan zijn in orkesten zichtbaar. Van den Eijnden noemt het Nationaal Jeugdorkest als voorbeeld. "Daar zit bijna geen Nederlandse student meer in, omdat het niveau van de Nederlandse studenten laag is".

Katinka Reinders, programmamanager educatie van het Rotterdams Philharmonisch Orkest, zegt dat de aanwas van nieuw en jong talent stagneert. "Dat komt doordat de basis niet in orde is en er geen goed muziekonderwijs is. Conservatoria worstelen al jaren met een dramatische aanwas van Nederlandse studenten." Het teruglopen van subsidies en de verschuiving naar lessen door zelfstandige muziekdocenten kan leiden tot hogere lesprijzen. De prijzen van muzieklessen zijn de laatste jaren al gestegen, zegt Reinders. "Voor een grote groep mensen is het helemaal niet te betalen. Kansengelijkheid in het muziekonderwijs is ver te zoeken."

Het Eindhovense filmplatform Broet krijgt een nieuw leven, met niet alleen een nieuwe voorzitter van het bestuur en een nieuwe directeur, maar ook een nieuw eigen onderkomen. In het Natlab, waar Broet volgens het nieuwe bestuur nog steeds thuishoort. Daan Willekens (44) is de nieuwe directeur van het platform, Eefke Boelhouwers (43) is de nieuwe  voorzitter van het bestuur geworden. Willekens en Boelhouwers zien volop kansen en mogelijkheden voor Broet. ,,Er zit genoeg talent in Brabant, maar waar wij voor moeten zorgen is dat ze niet voortijdig afhaken, of naar andere regio's vertrekken", aldus Willekens. In de praktijk ziet hij ook dat er ‘bijvoorbeeld vanuit de NPO heel veel behoefte is aan verhalen uit de regio'. 

In het Natlab krijgt Broet een nieuwe, grote eigen ruimte. De kelder in hetzelfde gebouw waarin de stichting samen met cultureel laboratorium Baltan voorheen gehuisvest was, is vanwege aanhoudende vochtproblemen definitief niet meer als werkruimte te gebruiken. Ook Baltan krijgt een eigen plek ‘boven de grond'. Het is de bedoeling dat er montagesets en een podcaststudio komen, naast vergader- en werkruimten. Daarnaast zijn er plannen ingediend voor een nieuwe ‘maker space’ in het Natlab waar filmtalent vanaf de tweede helft van dit jaar gebruik kan gaan maken.

Bijna alle Nederlandse musea gebruiken audiotours. Het resultaat is zelden bevredigend, zo stelt Joke de Wolf. Sterker nog: de audiotour maakt van een museum een onaangename plek. Sommige mensen luisteren liever naar een stem dan een tekst te moeten lezen, en sommigen hebben moeite met lezen. Maar de stem in een audiotour doet meer. Die geeft ook een persoonlijke toon aan een verhaal. Musea lijken te denken dat de bezoeker daar behoefte aan heeft.

Anders dan bij muziek, film en toneel kan de toeschouwer in een kunstmuseum zelf bepalen hoe lang-ie naar een kunstwerk kijkt. Soms kan dat vijf seconden zijn, soms een kwartier. Audiotourluisteraars staan vaak lang dichtbij een schilderij. Soms kijken ze inderdaad naar het kunstwerk, veel vaker zijn ze vergeten waar ze staan omdat ze te druk zijn met luisteren. De Wolf haar grootste bezwaar tegen de autiotour: Naast de soms uiterst persoonlijke emoties en gedachten die je in je eentje bij een kunstwerk kunt ervaren, hoort bij een museumbezoek ook het plezier van het samen kijken en praten over wat je ziet, weet en denkt. Museumbezoek is een sociale activiteit. Wat De Wolf betreft zijn de audiotours vanaf nu alleen nog maar online te zien, voorzien van foto’s uit de tentoonstelling. 

800.000 kunstwerken op hoge resolutie, 500.000 boeken en 800 meter documentatie op één plek. Collectie Online, ontworpen en gebouwd door Fabrique, Q42 en het Rijksmuseum, is een nieuw platform dat de collectie van het Rijksmuseum nog toegankelijker maakt. Het museum zet hiermee een nieuwe standaard voor het delen van erfgoeddata. Via honderden automatisch gegenereerde themapagina’s stap je in een schatkamer aan kunst, geschiedenis en kennis. De Kunstverkenner maakt een kennismaking met de collectie nog laagdrempeliger. In deze door AI ondersteunde nieuwe tool beantwoorden bezoekers prikkelende vragen. De antwoorden zorgen voor onverwachte suggesties uit de collectie en aan je zoektocht komt op die manier nooit een einde. 

In 2025 voeren EKKO en boekingskantoor Friendly Fire een bijzondere pilot uit: voor alle headline-shows van Friendly Fire-artiesten in EKKO, De Nijverheid, ACU en De Kromme Haring worden drie verschillende ticketprijzen aangeboden. Naast een reguliere prijs waarmee de kosten van de show worden gedekt, kunnen bezoekers kiezen voor een €5 goedkopere ‘minder te besteden’-prijs of een €5 duurdere ‘meer te besteden’-prijs. Het doel van deze pilot is te onderzoeken hoe concerten betaalbaar kunnen blijven, terwijl artiesten een eerlijke vergoeding ontvangen.

Volgens Dirk Baart, programmeur bij het Utrechtse poppodium, speelt de discussie over ticketprijzen al langer. ‘Kosten stijgen, dus ticketprijzen moeten mee. Tegelijk willen we concerten toegankelijk houden voor jongeren, studenten en mensen met een kleiner budget,’ zegt hij. De resultaten van de pilot worden in 2026 geëvalueerd. Baart verwacht dat zo’n 20 tot 30 acts aan het experiment zullen deelnemen, zowel nationale als internationale artiesten. ‘Ik ben niet bang voor de Nederlandse zuinigheid. Ik denk dat echte liefhebbers wel bereid zijn om meer te betalen als dat iemand anders helpt een vette band te checken. Uiteindelijk draait het om een gezond evenwicht.’

Is je customer journey up to date? Maak je gebruik van een collectiemanagementsysteem dat meekan tot 2040? Weet je wat Gen Z nodig heeft? Of denk je nu: ehm, Customer wat? Geen zorgen! de Digitale wegwijzer is er om je op weg te helpen. In de Digitale wegwijzer brengt de Museumvereniging samen met de digitally ambitious – professionals uit zowel het museale- als het digitale werkveld – in kaart wat digitale transformatie betekent voor de museumsector. We voeden je met achtergrondinformatie en nieuwe inzichten en bieden je handige toolkits om zelf mee aan de slag te gaan. De Digitiale wegwijze bouwt voort op de inzichten van Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE) en DEN, kennisinstituut voor cultuur & digitale transformatie en is nu te downloaden. 

De provincie heeft € 1.75 miljoen aan subsidies gegeven aan 38 initiatieven op het gebied van kunst en cultuur. Om meer Brabanders te betrekken bij kunst en cultuur, met speciale aandacht voor groepen die er nu niet of niet voldoende mee in aanraking komen. Iedereen moet kunnen deelnemen aan kunst en cultuur. Daarom steunt de provincie makers en culturele initiatieven die zich richten op nieuwe publieksgroepen (mensen die nu niet of moeilijker bereikt worden) met deze projectsubsidie. De regeling voor deze projectsubsidie ‘Inclusief kunst- en cultuuraanbod’ loopt tot en met 2027 en wordt jaarlijks opengesteld.

De 38 gesteunde initiatieven lopen flink uiteen en laten zien hoe kunst en cultuur kunnen verbinden. Voorbeelden zijn: een filmprogramma waarbij mantelzorgers en zorgprofessionals betrokken worden, activiteiten die Turkse Nederlanders stimuleren om deel te nemen aan culturele activiteiten en
en initiatieven waarbij jongeren actief meewerken in een creatief maakproces.

Deze ronde viel op dat vraagstukken rondom ecologie weer veel terugkwamen. Projecten richten zich op het inzichtelijk maken van de klimaatcrisis, persoonlijke ervaringen met klimaatverandering en het verkennen van samenwerkingen met niet-menselijke actoren zoals de natuur en het landschap. Binnen de discipline mode was er veel aandacht voor slow fashion. Daarnaast viel op dat veel makers zich bezighouden met het archiveren van kennis en het behoud van archieven, wat blijkbaar een urgent vraagstuk is binnen het vakgebied. Alle geslecteerde projecten zijn nu in te zien. 

Met ingang van schooljaar 2025-2026 start SintLucas een nieuwe opleidingsroute: SintLucas Sprint, een zesjarig vmbo-mbo traject voor leerlingen die interesse hebben in de richting Mediavormgeving. Het traject is voor leerlingen met een praktische manier van leren die net een stapje extra willen zetten. Met het zesjarig traject bieden we een alternatief voor vijf jaar havo en dan mbo. SintLucas Sprint is zeker interessant leerlingen met een vmbo-t/havo of havo-advies die een praktische leerroute met een creatief-technologisch profiel willen volgen. 

Deze week maakte het Letterenfonds bekend dat Kristen Gehrman de Vondel Translation Prize 2024 ontvangt voor haar vertaling van Tobi Lakmakers De geschiedenis van mijn seksualiteit naar het Engels. De jury stelt dat Kristen Gehrman “er met verve en onweerstaanbaar komische timing in geslaagd is Lakmakers vrijpostige vertelstem tot leven te wekken.”

De Vondel Translation Prize is een driejaarlijkse prijs voor de beste boekvertaling in het Engels van een Nederlandstalig literair of cultuurhistorisch werk. De Britse Society of Authors startte met de prijs in 1996, het Nederlandse Letterenfonds regelt de financiën.

Een nieuw rapport brengt de arbeidsmarktbehoeften en gewilde vaardigheden van bestaande en toekomstige performanceproductiemanagers, decorontwerpers, artistiek- en toneelregisseurs, facility managers en toneeltechnici in kaart. Er lijkt veel vraag te zijn naar professionals met vaardigheden op het gebied van digitale technologieën, duurzaamheidsmanagement en ondernemerschap in de Europese podiumkunstensector. Het belang van sociale en veerkrachtige vaardigheden wordt ook zeer gewaardeerd door professionals in de sector.

De afgelopen jaren hebben technologische ontwikkelingen de culturele en creatieve sector getransformeerd. Met name de muziek- en gamessector zijn in grote mate en op verschillende niveaus beïnvloed als gevolg van hun relatie met technologie en digitalisering. Naast de positieve effecten hebben deze ontwikkelingen ook geleid tot asymmetrieën en ongelijkheden. Een nieuwe studie richt zich op deze ongelijkheden door drie casestudies te onderzoeken, niet alleen door ze te documenteren, maar ook door te proberen de mechanismen te benadrukken waardoor ze worden geproduceerd. Er worden drie soorten ongelijkheid besproken: markttoegang, gender en intersectionaliteit, en arbeidsomstandigheden.

De gemeentelijk gesubsidieerde muziekschool van Rotterdam stopt met alle zang- en instrumentlessen. De 32 docenten krijgen per 1 mei hun ontslag en de 1.200 getroffen leerlingen mogen in het voorjaar voor het laatst naar de les komen. De bezuiniging past in de rij sluitingen die het gevolg zijn van vijftien jaar snijden in cultuurbeleid en gemeentebegrotingen. Voor menig muziekschool, bibliotheek en zwembad is vanaf 2010, onder de eerste kabinetten van premier Mark Rutte, het doek gevallen. Van de vier grote steden zijn Den Haag en Utrecht al jaren hun door de gemeente gesubsidieerde muzieklessen kwijt. 

De SKVR zet voortaan in op muziekeducatie in de breedte: projecten om kinderen op school kennis te laten maken met het plezier om te zingen of een muziekinstrument te bespelen blijven overeind. Het sluit aan bij het cultuurbeleid van wethouder Said Kasmi (D66), die de maatschappelijke rol benadrukt die cultuur kan spelen bij het leefbaar houden van wijken waar armoede en vereenzaming op de loer liggen. 

Het sluiten van bibliotheken stuitte na verloop van jaren bij zoveel politieke partijen op bezwaren, dat wettelijk is vastgelegd dat gemeenten vanaf 2026 een ‘zorgplicht’ hebben om een bibliotheek open te houden voor hun inwoners. Het is ook de geëigende weg om cultuureducatie te versterken, zegt cultuurwethouder Marcelle Hendrickx (D66) van Tilburg en tevens voortrekker van het cultuurbeleid namens de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Ze hoort namelijk te vaak van collega-wethouders dat ze heus wel cultuurbeleid overeind willen houden, maar er geen financiële ruimte voor hebben. ‘Laten we radicaal zijn: cultuureducatie is niet een dingetje voor erbij. We weten dat het goed is voor de ontwikkeling van je brein als je als kind in aanraking komt met muziek en dans. Iedereen, met elke huishoudportemonnee, moet daar gelijke kans op hebben.

In de zestien jaar dat Lex van Lith leiding gaf aan Make Eindhoven, groeide het uit tot een levendige kunstenaarswerkplaats. ,,Zelf kan ik niet bronsgieten. Mijn taak was om de deur open te houden.” Sinds 2015 zit de werkplaats, die inmiddels Make Eindhoven heet, op het NRE-terrein. ,,Ik wil nog een keer benadrukken hoeveel we te danken hebben aan Mary-Ann Schreurs, toen wethouder van cultuur”, zegt Van Lith. ,,Ze heeft ons geholpen om nieuwe huisvesting te vinden, en ons daarbij veel vertrouwen gegeven.” Dat vertrouwen mist hij de laatste jaren nog wel eens. ,,Aanvragen gaan te veel over wat je op papier invult. Bij de laatste aanvraag van subsidie aan de provincie is er niet een keer iemand komen praten. Dat gebrek aan kennis, visie en persoonlijk contact is echt niet goed.”

Spotify ligt onder vuur omdat uit Amerikaans onderzoek blijkt dat het bedrijf actief samenwerkt met bedrijven die nepmuziek maken. Die drukt in de populaire afspeellijsten de echte artiesten weg. Wat betekent dat voor de sector? Er zijn aanwijzingen dat Spotify muziek van onduidelijke herkomst, ook wel aangeduid als ‘nepmuziek’, opneemt in de eigen afspeellijsten, dus de door het streamingbedrijf zélf gecureerde en zeer populaire playlists. Het bedrijf zou dit doen om zo minder royalties te hoeven uitkeren aan ‘echte’ artiesten, die hun muziek met bloed, zweet en tranen hebben gemaakt.

De Amerikaanse auteur Liz Pelly, die doceert aan de New York University en onderzoek doet naar de muziekindustrie, beweert bovendien dat Spotify deze nepmuziek mede zelf laat maken, door productiebedrijfjes die opereren onder vaak tientallen pseudoniemen. Deze dienstbare artiesten werken volgens Pelly samen met Spotify, en krijgen minder royalties per afgespeeld nummer uitgekeerd. Dit alles gaat ten koste van echte artiesten; die worden door al die generieke muziek uit de lijsten geduwd. Waardoor zij steeds minder worden gedraaid en dientengevolge ook minder vergoeding krijgen. In de Volkskrant een analyse. 

Organisaties in de culturele sector hebben hun artistieke werk met stip op één staan. En met een goed verdienmodel kan je daar ook geld mee verdienen. Een mooi voorbeeld hiervan is de Nederlands Bachvereniging die met hun project ‘All of Bach’ laat zien dat je met het online beschikbaar maken van muziek je bereik kan vergroten én ook nieuwe inkomsten kan verwerven.

Een verdienmodel gaat over meer dan alleen geld verdienen. Een verdienmodel dat uitgaat van aanbod, bereik, impact én verdienvermogen zorgt ervoor dat je een zo groot en breed mogelijk publiek op een betekenisvolle manier bereikt én dat je dit op een economisch duurzame manier kunt doen. Met het project ‘All of Bach’ heeft de Nederlandse Bachvereniging precies dát gedaan. De belangrijkste lessen uit het project ‘All of Bach’: digitale transformatie omarmen, indirecte waarde creëren, diversificatie van inkomstenbronnen. 

De Fair Pop Pilot, die onder leiding van Platform ACCT en met steun van het Fonds Podiumkunsten, het Cultuurfonds en Fonds 21 werd uitgevoerd, onderzocht de effectiviteit van de fair pay vergoeding voor popmuzikanten. De pilot testte de impact van de Rekentool Popmusici (die kan helpen bij het bepalen van een eerlijke vergoeding op basis van elf criteria) en onderzocht welke financieringsroutes het meest effectief zijn voor zowel popartiesten als poppodia. De resultaten van deze pilot, die een belangrijke stap zetten in het realiseren van fair pay in de popsector, worden gepresenteerd tijdens een panel op Eurosonic Noorderslag. 

Vanwege de vele vragen die wij van leden krijgen over de gebruikelijke tarieven in de sector doet de Kunstenbond/Ntb ieder jaar onderzoek onder haar leden naar door hen gehanteerde tarieven. Mede op basis hiervan publiceert de Kunstenbond/Ntb elk jaar een tarievenlijst. Deze tarieven zijn gemiddelden en vertegenwoordigen dan ook geen voorschrift. Platform ACCT werkt in het programma fairPACCT met diverse ketentafels aan tools waarbij je zelf je eigen tarief kunt bepalen. In de tarievenlijst verwijzen wij daarom steeds vaker naar dergelijke tools. 

De Kunstenbond/Ntb en BAM! Popauteurs hebben namens Martijn Schrader (Manifesto/Collective Sound Members) een rechtszaak aangespannen tegen platenmaatschappij Armada. De platenmaatschappij houdt vast aan een oneerlijke verdeling van inkomsten uit muziekstreaming. Eerdere gesprekken tussen de betrokken partijen hebben niet geleid tot een redelijke herziening van de vergoedingen, waardoor nu de stap naar de rechter is gezet.

In september 2024 maakten de Kunstenbond/Ntb en BAM! Popauteurs al bekend drie rechtszaken aan te spannen tegen platenmaatschappij Universal namens de artiesten Arriën Molema (Room Eleven), Henk Westbroek en Marinus de Goederen (a balladeer). De rechtszaak tegen Armada is een vervolg hierop. De vier rechtszaken worden door de Kunstenbond/Ntb en BAM! Popauteurs als een principekwestie beschouwd. Als de rechter de artiesten in het gelijk stelt, kunnen andere artiesten zich hierop beroepen (er wordt dan, in juridische termen, een precedent geschapen).

Vanaf 1 januari 2025 slaan Van Doorne en het Van Gogh Museum de handen ineen in een driejarig partnerschap. Het advocatenkantoor wordt exclusieve sponsor van 'Vincent op Vrijdag', een evenement dat kunst en cultuur toegankelijk maakt op een vernieuwende manier. Met deze samenwerking willen beide partijen niet alleen de kunstsector versterken, maar ook een jongere generatie inspireren met de verbindende kracht van kunst. Door Vincent op Vrijdag te ondersteunen, hoopt Van Doorne een nieuwe generatie enthousiast te maken voor kunst en cultuur. Kamerbeek: “Wij willen dat zij de waarde ervan leren zien, zodat kunst en cultuur een blijvende plek in onze samenleving houden.”

In een bericht in de Staatscourant op vrijdag 10 januari 2025 kondigt het ministerie van OCW aan dat nieuwe bestuurlijke afspraken voor cultuurbeoefening zijn ondertekend door de minister van OCW, vertegenwoordigers van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO). Dit is de eerste keer dat deze drie partijen bestuurlijke afspraken maken over het hele domein cultuurbeoefening. 

De kerngedachte van de bestuurlijke afspraken voor cultuurbeoefening is dat gemeenten, provincies en het Rijk zich inzetten voor cultuurbeoefening voor iedereen in Nederland. Onder cultuurbeoefening vallen de domeinen cultuureducatie, cultuurparticipatie, amateurkunsten, immaterieel erfgoed, erfgoedparticipatie en talentontwikkeling. Ze beslaan cultuurbeoefening in de vrije tijd, op school en in de kinderopvang. Als onderdeel van de bestuurlijke afspraken hebben OCW, IPO en VNG drie ambities opgesteld, waar lange termijndoelen aan gekoppeld zijn. 1. Een sterk ecosysteem. 2. De beoefenaar centraal. 3. verbinding van cultuur met sociaal-maatschappelijke opgaven. 

Museum De Pont heeft twee werken uit de iconische serie Las Delicias (1996-1998) van de Colombiaanse kunstenaar Beatriz González aangekocht: Las Delicias 12 en Las Delicias 13. Beide werken zijn tot en met 9 maart in Tilburg te bewonderen in de tentoonstelling Beatriz González - War and Peace, een uitgebreide terugblik op het oeuvre van deze invloedrijke Latijns-Amerikaanse kunstenaar.

De geboren Groningse Anna van Nunen (37) trad maart vorig jaar aan als directeur van ESNS, het showcasefestival, conferentie en ‘gewoon festival’ in één. Artiesten uit heel Europa presenteren zich vanaf woensdag tot en met vrijdag op Eurosonic in zaaltjes verspreid over de binnenstad van Groningen, en op zaterdag staan Nederlands talent en gearriveerde artiesten met nieuw werk zij aan zij in popzaal Oosterpoort tijdens Noorderslag. Overdag zijn er panels, toespraken, interviews, workshops en andere bijeenkomsten voor mensen uit de muziekindustrie.

Met de komst van Van Nunen gaat wat ESNS betreft een ‘nieuwe fase’ in. „Het eerste dat ik ben gaan doen, is teruggaan naar onze oorspronkelijke missie”, zegt ze daarover. „Waar de meeste organisaties een festival organiseren voor de bezoekers, doen wij dat voor de artiest. Het is heel goed en belangrijk dat er veel bezoekers komen, maar het begint bij de artiest. Wat heeft die nodig? Bij wie kunnen we ze het best pluggen? Wat is de ideale showcase? Is dit de juiste fase? En daarna moeten we zorgen dat de zaal vol met de relevante delegates staat. Terug naar de kern.” De NRC ging met van Nunen in gesprek over de ambities van ESNS & Noorderslag. 

Het Landelijke Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) voert driejaarlijks een onderzoek uit naar belangrijke trends en ontwikkelingen bij amateurkunstverenigingen in Nederland. In oktober 2024 werden de resultaten gedeeld van het onderzoek dat in 2024 werd uitgevoerd. 

Op verzoek van het Huis voor de Kunsten Limburg heeft het LKCA een rapport gemaakt met daarin alleen de cijfers en bevindingen die betrekking hebben op het culturele verenigingsleven in Limburg. In het rapport worden de Limburgse cijfers ook afgezet tegen de landelijke cijfers.

De raad van toezicht van Kunstgebouw heeft Reinier Gerritsen benoemd tot nieuwe directeur-bestuurder per 1 maart 2025. Deze functie werd tot 1 oktober afgelopen jaar vervuld door Aukje Bolle. Reinier Gerritsen is momenteel teammanager Cultuur bij de gemeente Rotterdam. In deze stad volgde hij eerder een studie Cultuurwetenschappen aan de Erasmus Universiteit en was hij verbonden aan de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur. Reinier brengt veel ervaring met stedelijk en landelijk cultuurbeleid met zich mee en kennis over wat culturele instellingen en makers nodig hebben. 

In Pictoright Magazine #32 uitgebreid aandacht voor het tussenvonnis in de Meta-zaak; een update over de steeds belangrijker wordende activiteiten van de Federatie Beeldrechten; en natuurlijk veel informatie over (hoe kan het ook anders) Artificial Intelligence.

‘Bewoners spelen een cruciale rol bij het in stand houden van natuurinclusieve wijken’, zegt Spanjar. ‘Als zij zich eigenaar voelen van hun omgeving, dan houden ze daar veel meer toezicht op.' Het is een van de lessen uit het boek Natuurinclusieve gebiedsontwikkeling – van pionieren tot governance. Spanjar is senior onderzoeker bij de Hogeschool van Amsterdam en lector Innovatie & Groenstedelijke Ruimte bij Aeres Hogeschool. Hij schreef het boek samen met onder meer Frank Suurenbroek, lector Bouwtransformatie bij de Hogeschool van Amsterdam.

Spanjar en Suurenbroek beschrijven hoe de toenemende verstedelijking een belangrijke rol speelt bij klimaatverandering, de afname van biodiversiteit en de uitstoot van broeikasgassen. Natuurinclusieve gebiedsontwikkeling – waarbij de natuur de ruimte krijgt en bouwmaterialen uit de natuur worden gebruikt – kan de negatieve gevolgen van verstedelijking tegengaan, schrijven ze. Het belang hiervan wordt de laatste jaren dan ook steeds meer erkend.

Toch is dit in de praktijk nog nauwelijks terug te zien, stellen de auteurs. ‘Het formuleren van ambities voor natuurinclusieve gebiedsontwikkeling is niet zo ingewikkeld, maar de concrete realisatie ervan is een uitdaging.' Centraal staat dan ook de governance van natuurinclusieve gebiedsontwikkeling. ‘Met andere woorden: aan welke knoppen kun je draaien vanuit de overheid? En hoe kun je natuurinclusief ontwerpen vanuit stedenbouw, (landschaps)architectuur en ecologie?’ 

Bij muziekpodia in Manchester kunnen bezoekers bij het boeken van een ticket een paar euro doneren aan Music Venue Trust, die podia, clubs en artiesten ondersteunt die financieel in de knel zitten. Grote namen zoals Coldplay en Katy Perry zamelen ook geld in voor dit goede doel. Zou een vergelijkbaar initiatief ook voor de Amsterdamse kunstsector werken?Matthea de Jong, directeur van de Tolhuistuin in Amsterdam-Noord, noemt de Music Venue Trust een ‘interessant initiatief’. Volgens haar is er een rol weggelegd voor partijen die veel geld verdienen in de kunstsector. En in een politiek klimaat waarin subsidiebudgetten voor kunst krimpen en broedplaatsen zoals de Tolhuistuin helemaal geen subsidies meer ontvangen, waardoor ze financieel op omvallen staan, is het volgens De Jong cruciaal om te zoeken naar ‘andere manieren om het culturele ecosysteem te behouden.’ 

Arjo Klamer, hoogleraar economie van kunst en cultuur aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, moedigt een initiatief als Music Venue Trust aan. Kunstliefhebbers zouden zich soms wat meer bewust mogen zijn van het harde werk van de mensen achter de schermen in een museum of theater, die hun hart en ziel erin steken, vindt Klamer. “En daar zouden we soms best wat meer voor over mogen hebben.”

Zes vooraanstaande toneelgezelschappen dragen 1 februari gezamenlijk De Kersentuin van Tsjechov voor in de Balie. Dit doen ze als reactie op alle cultuurbezuinigingen van de afgelopen jaren en de subsidiekortingen van afgelopen seizoen. De Warme Winkel, ITA, Discordia, ’t Barre Land en Wunderbaum (die allen minder of geen subsidie meer ontvangen) lezen samen met Theater Rast de toneelklassieker voor. Naar aanleiding van de tekst  volgt er een gesprek over de toekomst van het Nederlandse Theater.

Deze zomer werd bekend dat veel Amsterdamse theatergezelschappen – vaak ondanks een positief advies – geen structurele subsidie meer krijgen van de landelijke of Amsterdamse fondsen. Met deze avond zet de Balie het gesprek voort over de subsidiekortingen, dat eerder al in de vorm van petities, opiniestukken en handtekeningenacties gevoerd werd.

Live DMA publiceerde een nieuw onderzoek met data 2019-2022 van Europese poppodia en muziekclubs. Het onderzoek laat zien dat na het herstel van de pandemie vooral de stijgende kosten een uitdaging vormen voor podia in heel Europa.

Een grote zorg is dat podia hierdoor gedwongen worden om te bezuinigen op innovatie en diversiteit in hun programmering om financieel te kunnen overleven. Opkomende artiesten, niche genres en risicovolle optredens worden vaak opgeofferd ten gunste van meer commercieel levensvatbare acts, waardoor de culturele diversiteit van de sector afneemt. Live DMA is het Europese netwerk van ruim 3200 poppodia en -festivals in zestien verschillende landen