Trends & Ontwikkelingen

Op 7 maart heeft de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) de Oeuvreprijs uitgereikt aan dirigent en musicoloog Ton Koopman. De uitreiking vond als verrassing plaats na afloop van zijn eigen concert in Musis, Arnhem. De onvermoeibare Koopman werd dit seizoen tachtig jaar en vierde dit met zijn Amsterdam Baroque Orchestra, dat schitterde in een uitvoering van alle zes de Brandenburgse concerten van Bach. Tijdens het eindapplaus overhandigde Hans Verbugt, directeur van Musis & Stadstheater Arnhem en voorzitter van de Klassieke Muziekjury, de Oeuvreprijs aan de dirigent als erkenning voor zijn uitzonderlijke carrière. 

De VSCD Oeuvreprijs wordt incidenteel uitgereikt aan podiumkunstenaars, die een grote bijdrage hebben geleverd aan de Nederlandse podiumkunsten. De prijswinnaars hebben gedurende hun carrière een ontwikkeling doorgemaakt die gezichtsbepalend is geworden voor de podiumkunsten.

De shortlist van de Libris Literatuurprijs 2025 is bekend. De schrijvers die kans maken op de grootste en meest prestigieuze literaire prijs van Nederland zijn Maurits de Bruijn (1984) met Man maakt stuk, Guido van Heulendonk (1951) met De kroon met twee pieken, Falun Ellie Koos (1992) met Rouwdouwers, Safae el Khannoussi (1994) met Oroppa, Marijke Schermer (1975) met In het oog en Joost de Vries (1983) met Hogere machten.

‘Deze shortlist laat zien dat de Nederlandse literatuur springlevend is’, schrijft de jury in haar rapport. Op de Libris Shortlist staan idealiter niet meer dan drie mannen, tenminste één Vlaming en één debuut – dit jaar is het lijstje dus keurig in orde. Zelfs de verdeling over generaties is behoorlijk gelijkmatig. Het opvallendst is nog dat onder de nominaties twee debuutromans zijn: Rouwdouwers en Oroppa. Maandag 19 mei wordt de winnaar bekedn gemaakt. 

Roxy Dekker ontving op 10 maart een Edison in de categorie Pop. Froukje won een beeldje voor Noodzakelijk Verdriet. Froukje wordt de stem van een generatie genoemd en een van de betere songwriters van Nederland. Vorige week werd al bekend dat De Jeugd van Tegenwoordig de oeuvreprijs ontvangt. Ander winnaars zijn Personal Trainer (Rock), Fresku (Hiphop), KI/KI (Dance), néomie (Alternative), Elmer (Nieuwkomer), Yves Berendse (Hollands), Eefje de Visser (Nederlandstalig), Bnnyhunna (Soul/R&B/Funk) en Frenna (Song).

Te weinig overheidssteun en grillige fondsen veroorzaken financiële onzekerheid in de theatersector. Steeds meer groepen wenden zich, in de vorm van donateurprogramma’s, tot hun publiek voor steun. Een succesformule voor beide partijen. Circus Treurdier was een van de eerste theatergezelschappen die op deze laagdrempelige en persoonlijke manier particuliere geldschieters aan zich bond. Recentelijk startten meer collectieven een vergelijkbaar donateursprogramma. Onder andere Blauwdruk, Dronken Mensen, Schwung en Buysse & Joosten waagden zich eraan. Ook De Warme Winkel gaat binnenkort, na het verliezen van een groot deel van hun subsidie, hun donateursprogramma nieuw leven inblazen.

Deze trend heeft alles te maken met de constante financiële onzekerheid voor theatermakers. De sector kampt met grote schaarste en gezelschappen zijn voor hun voortbestaan afhankelijk van de grillen van fondsen, die op hun beurt weer afhankelijk zijn van de bedragen die de politiek beschikbaar stelt. Maar een constante geldstroom, en de financiële stabiliteit die daarmee gepaard gaat, is zeker niet de enige reden voor het donateursprogramma, aldus Buijs van Treurdier: ‘Veel belangrijker nog is de verbondenheid die zoveel mensen voelen bij onze groep. Zij nemen weer familie en vrienden mee naar voorstellingen, en zo hebben we door de jaren heen een trouw publiek opgebouwd.’ Particuliere donaties zijn voor geen enkel gezelschap omvangrijk genoeg om subsidies te vervangen. ‘En dat moet je ook niet willen’, zegt Buijs, ‘De verantwoordelijkheid van een gezonde culturele sector ligt niet bij particulieren, maar bij de overheid.’

De Nederlandse Unesco Commissie heeft een nieuw project opgezet dat zich richt op het verkennen van alternatieve financieringsmodellen voor erfgoedgemeenschappen. Dit initiatief is een belangrijke stap om de rol van deze gemeenschappen bij het behoud en beheer van cultureel erfgoed te versterken. Het doel is om een financieringssysteem te ontwikkelen dat duurzamer, inclusiever en rechtvaardiger is voor de erfgoedsector.

De directe aanleiding voor het initiatief komt voort uit de bevindingen uit het Unesco-beleidsadvies On(ver)vangbaar. De innovatieve kracht van the culture. Hierin concludeert de Nederlandse Unesco Commissie dat het huidige cultuurbestel, dat vooral gericht is op instellingen, niet meer aansluit bij de realiteit vandaag de dag. Culturele ontwikkelingen worden steeds vaker vormgegeven door erfgoedgemeenschappen en individuen, die binnen het bestaande systeem onvoldoende steun ervaren.

Acht jonge, net afgestudeerde kunstenaars uit vier steden krijgen in De Cacaofabriek Helmond tot en met zondag 23 maart 2025 de gelegenheid samen te exposeren. De artistieke commissie is langs kunstacademies gegaan om jong talent te scouten. Zij bezochten de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, St. Joost (Breda en ’s-Hertogenbosch), het Maastricht Institute of Arts en de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst in Den Haag. Een van de geselecteerde academietalenten ontvangt op de slotdatum van de gezamenlijke expositie de Carat Lucas Gassel-prijs 2025. Deze prijs is in het leven geroepen door Stichting Carat om jong creatief talent een financiële ondersteuning te bieden. 

“De samenwerking met Stichting Carat maakt dit project voor de voormalige studenten extra interessant”, aldus Julienne Tullemans, programmeur De Cacaofabriek Expo. “Carat vertegenwoordigt ondernemendheid, heeft een breed netwerk in het cultureel geëngageerde bedrijfsleven en ziet kansen om financieel en in ondernemerschap te ondersteunen. De Cacaofabriek vertegenwoordigt de artistieke waarden en heeft een breed netwerk in de kunsten en het kunstonderwijs. De Cacaofabriek heeft alle faciliteiten en professionele ondersteuning in huis om talentvolle kunstenaars een optimaal podium te bieden.”

Op Internationale Vrouwendag, 8 maart, is in het Stedelijk Museum Amsterdam voor de zevende keer de Theodora Niemeijer Prijs uitgereikt. De prijs van € 100.000 is de grootste vrij besteedbare kunstprijs van Nederland. Een kwart van het bedrag zal worden besteed aan de aankoop van een kunstwerk van de winnaar. Femke Herregraven (Nijmegen, 1982) ontvangt de prijs omdat haar werk, volgens de jury, getuigt van een uitzonderlijke intelligentie en ambitie die voorbij het hier en nu relevant blijft. De jury gelooft dat de toekenning van deze prijs de kunstenaar zal helpen een stevige volgende stap te maken in haar oeuvre. Ook zal het haar samenwerking met het Stedelijk Museum Amsterdam versterken, waardoor haar werk zichtbaarder wordt voor een groter publiek in Nederland.

Technici zijn de onmisbare, maar vaak onzichtbare schakels in de theaters. Maar toen theaters tijdens de coronaperiode noodgedwongen dicht bleven, stapten veel van hen over naar andere vakgebieden. Vijf jaar later is er nog altijd een groot tekort aan theatertechnici. Dat signaleert ook theatertechnicus Fred den Hartog, die ook voorzitter is van de Vereniging voor Podiumtechnologie. ‘Tijdens corona gingen veel technici bijvoorbeeld zonnepanelen installeren, werden vrachtwagenchauffeur of gingen in de bouw werken.’ Veel van hen keerden niet meer terug. ‘Ze merkten ineens wat het betekent om regelmatige uren te draaien en in de weekenden vrij te zijn. Het speelt ook mee dat het salaris vaak veel hoger is dan in de cultuursector.’

Aan werk geen gebrek: op dit moment staan er ruim twintig vacatures voor theatertechnici open, bij gerenommeerde instellingen als Scapino Ballet, Theater Utrecht en De Nationale Opera. Volgens den Hartog hebben theaterinstellingen steeds meer moeite om de vacatures op te vullen.Ook is er steeds minder nieuwe aanwas. Gertjan Houben is artistiek leider van de hbo-opleiding design en technologie aan de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam, waar nieuwe technici worden opgeleid. ‘Normaal gesproken studeren er jaarlijks zo’n tien studenten bij ons af, maar sinds corona krijgen we minder aanmeldingen.’ 

Het iconische Kasteel Oud-Wassenaar, een rijksmonument met de status van een hoogwaardig gesamtkunstwerk, verkeert momenteel in slechte conditie. Stichting Monumentenbezit neemt tijdelijk het beheer over om dit unieke erfgoed te behoeden voor verder verval en het toekomstbestendig te maken.

Om verdere schade te voorkomen, worden cruciale herstelmaatregelen genomen. Het kasteel wordt wind- en waterdicht gemaakt en voorzien van veiligheidsmaatregelen, waaronder anti-kraakbewoning. Deze ingrepen zijn noodzakelijk om zowel het bijzondere interieur als het exterieur te waarborgen. Hiermee wordt een solide basis gelegd voor de volgende fases van herstel en ontwikkeling.

Theaterkrant Magazine brengt een themanummer over cultuurbeleid uit. In samenwerking met de NAPK en De Metselarij dook de redactie in de knelpunten en mogelijkheden van het theaterbestel. Het bestel is stuk, daarover zijn makers, adviseurs en beleidstijgers het al zo’n acht jaar eens. Maar een grote herziening zit er niet in; te complex, te risicovol met de huidige regering, te kostbaar. Maar wat kan er wel binnen de huidige kaders? En wat zijn die kaders eigenlijk?

De redactie dook de afgelopen maanden in subsidies, tenderregelingen, zaaglijnen en kwaliteitseisen. We interviewden directeur Viktorien van Hulst van het Fonds Podiumkunsten, verzamelden voorbeelden uit het buitenland, formuleerden voorstellen voor een herinrichting van de meerjarige regeling en organiseerden een rondetafel met spelers uit het veld. Mid-career makers, theaters, festivals, afvallers en nieuwkomers spraken samen over hoe nu verder. Samuel Vriezen geeft het cultuurbeleid in een essay zelfs een planetaire dimensie.

Creativiteit is een eigenschap die organisaties graag zien bij hun medewerkers. Tegelijkertijd neemt generatieve kunstmatige intelligentie een deel van het creatieve proces over. “Het gaat om de samenwerking.” Vooral het aspect ‘oplossen van problemen’ is nogal onderbelicht wanneer creativiteit aan de orde komt, vindt André Van Straten. “Creativiteit wordt vaak gelijkgesteld aan expressie. Dat is een spraakverwarring.”

De negentigste Boekenweek, die op dinsdag 11 maart wordt geopend in het Literatuurmuseum in Den Haag, is niet echt een week. Waar de traditie in 1930 begon met één dag, neemt de Boekenweek van 2025 bijna twee weken in beslag – pas op zondag 23 maart is het feest voorbij. Uitgevers, boekhandelaren en schrijvers slaan de handen ineen om de verkoop van boeken te stimuleren, commerciële motieven worden toegedekt met fraaie volzinnen over de heilzame en beschavende werking van literatuur en het is maar afwachten of het publiek er massaal op afkomt. 

Voor deze jubileumeditie koos een jury, net als vroeger, de auteur van het geschenk. Hoe is dat zo gekomen? De Volkskrant dook in de historie en spreekt met CPNB-directeur Eveline Aendekerk. 

 Het nieuwe cultuurcentrum in Leidsche Rijn loopt jaren vertraging op. Cultuurcluster Berlijnplein is niet begin 2026 klaar zoals de bedoeling was, maar pas aan het eind van 2028. Een deel van de Utrechtse gemeenteraad is bang dat het project niet alleen veel later klaar is, maar ook veel meer gaat kosten. Wethouder Eva Oosters (Student & Starter) benadrukt echter dat er op dit moment geen enkele reden is om te veronderstellen dat het budget van 45 miljoen euro niet genoeg zal zijn.

In de langetermijnstrategie ‘Kompas RWS’ van Rijkswaterstaat staat dat er op een aantal onderwerpen, klimaatadaptatie, de energietransitie, landbouw, natuur, fundamentele verandering nodig is. Doorgaan op de oude weg kan niet meer. De ruimte is krap, niet alles past op dezelfde vierkante meter. Maar het is lastig is om vooruit te komen. Verbeeldingskracht kan dan helpen. Daarom heeft Rijkswaterstaat beeldend kunstenaar en architectonisch ontwerper David Veldhoen gevraagd: hoe kun je over die fundamentele veranderingen met behulp van ontwerp op een andere manier het gesprek voeren? 

In 2023 en 2024 ontwikkelde Veldhoen als artist in residence 3 ruimtelijke concepten voor dit ‘andere gesprek’ over klimaatadaptatie. De 3 concepten zijn binnen en buiten Rijkswaterstaat gepresenteerd en getoond op de Kraaiennestdag. Dit leverde enthousiaste reacties en waardevolle inzichten op om de ideeën verder te brengen.

Minister Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur, Wetenschap, NSC) houdt de verkoop van een gouden ring uit de middeleeuwen tegen. Dat maakte hij donderdag bekend. De ring is in 2022 aangewezen als ‘beschermd cultuurgoed’, waardoor de minister de bevoegdheid heeft om verkoop aan het buitenland te verbieden. Op de ring uit de negende of tiende eeuw is een voorstelling van het Lam Gods afgebeeld, omgeven door de vier evangelisten. Een hobbyist met een metaaldetector vond het object in 1997, in het Friese Sumar. De ring is daarna in bruikleen gegeven aan het Streekmuseum in Burgum, en tentoongesteld.

Er zijn in Nederland 165 verzamelingen en objecten die, net als de ring, de status ‘beschermd cultuurgoed’ hebben. Die goederen „zijn dragers van onze geschiedenis en identiteit. Ze vormen een onmisbaar onderdeel van het collectieve geheugen van Nederland”, aldus minister Bruins. Hij vindt het „belangrijk dat de ring in Nederland blijft zodat toekomstige generaties ook de waarde ervan kunnen ervaren en begrijpen”. Nu Bruins geen toestemming geeft voor de verkoop van de ring aan het buitenland, hebben potentiële kopers binnen Nederland zes weken de tijd zich te melden. Als dat niets oplevert, wordt de ring aangekocht met het Museaal Aankoopfonds en aan de Rijkscollectie toegevoegd.

De gemeente Meppel neemt het beheer van cultureel centrum De Plataan over van Stichting Welzijn Mensenwerk. Die had aangegeven de beheersovereenkomst niet te verlengen. Het dagelijks beheer van De Plataan komt nu uiterlijk per 1 januari 2026 in handen van de gemeente, zo meldt het college van burgemeester en wethouders (B&W) .De continuïteit van deze cultureel-maatschappelijke locatie in Meppel blijft daarmee volgens de wethouder gewaarborgd.

Sinds deze maand kunnen archieven op het gebied van monumentale erfgoedzorg geraadpleegd worden bij het Nationaal Archief. Het gaat om archieven die de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) conform de Archiefwet heeft overgedragen aan het Nationaal Archief. De archieven betreffen gebouwd erfgoed die zijn gevormd door voorgangers van de RCE. In de ruim 70 strekkende meters is het spoor terug te volgen naar start en ontwikkeling van de monumentenzorg in Nederland.

Madonna, Coca-Cola, Friends – voor generaties Europeanen was Amerika decennialang een baken van popcultuur. Dat imago is tanende, nu het coolste kind uit de klas zich onder Trump gedraagt als de pestkop van het schoolplein. “We zagen de VS altijd als een ietwat ongeciviliseerde cowboy: stoer, maar hij deugde wel. Dat beeld is door Trump aan het kantelen. Het is wellicht niet de meest academische opmerking, want ik kan het niet staven met onderzoek, maar als je op straat aan mensen vraagt wat ze van de VS vinden, dan zal dat negatiever zijn dan een jaar geleden,” vertelt Peter van der Heiden, universitair docent Amerikanistiek aan de Radboud Universiteit in Nijmegen.

Op 1 januari 2025 is de nieuwe subsidieperiode van de Culturele basisinfrastructuur (BIS 2025-2028) van start gegaan. De raad monitort de activiteiten van deze instellingen. Hiertoe heeft de raad monitorcommissies samengesteld.

Leden van de monitorcommissies volgen de activiteiten van de instellingen en voeren monitorgesprekken. De monitorcommissies koppelen hun bevindingen terug aan de raad. De raad betrekt deze bevindingen bij de beoordeling van subsidieaanvragen voor de volgende periode. De commissieleden zijn benoemd tot 31 december 2027.

Vijfheerenlanden was voortvarend op weg om de gemeente op de kaart te zetten. Maar de grootste toeristische trekpleisters, het Nationaal Glasmuseum in Leerdam en het Stedelijk Museum in Vianen, krijgen vanaf 2026 10 procent minder subsidie. Culturele instellingen moeten het vanaf 2026 met 10 procent minder subsidie doen, en vanaf 2027 zelfs met het dubbele (20 procent). Die reageren strijdbaar. ,,Cultuur is geen luxe, maar een essentieel onderdeel van een sterke samenleving.”

De gemeente Vijfheerenlanden zegt in de bezuinigingsplannen te begrijpen welke gevolgen dat heeft voor de zeventig culturele instellingen, en dat ze de belangrijke musea daarmee in een ‘kwetsbare positie’ brengt. ,,Met het verminderen van de subsidie, verhogen de culturele instellingen wellicht de kosten voor de leden en gaan zij hun aanbod versoberen. Wellicht leidt dit tot een daling van het aantal leden van de culturele instellingen.”

In 1955 bedacht de toen 33 jaar oude visionaire kunstenaar Pieter Kooistra dat kunst niet alleen een plaats verdient in musea, maar ook thuis en op het werk, als onderdeel van het dagelijks leven. Het was het begin van het concept ‘kunstuitleen’. In de beginjaren reed hij letterlijk met een bakfiets vol kunstwerken langs de deuren in Amsterdam om kunst bij de mensen thuis te brengen.

Zeventig jaar later is dit concept dat zich later, ook onder anderen namen over heel Nederland verspreidde nog altijd springlevend. In een fraai pand kun je nog steeds van dinsdag tot en met zondag kunst kijken, lenen en kopen. De samenstelling van de collectie richt SBK zich op werk van zowel gevestigde kunstenaars als jong opkomend talent.

Een jaar geleden werd sociaal-cultureel centrum De Bernardus in Made officieel geopend. De gebruikers hebben even moeten wennen aan hun nieuwe onderkomen in de verbouwde kerk. ,,De mensen zijn steeds positiever,”  zegt voorzitter Dré Broeken. De Bernardus telt drie hoofdhuurders: kinderopvang Kibeo, bibliotheek Theek 5 en de stichting De Bernardus. 

Dat er in het begin ‘best wat gemopperd’ werd door met name verenigingen, begrijpt Broeken ,,Er is hier bijvoorbeeld veel minder opslagruimte dan in De Mayboom. De verenigingen hebben flink moeten ruimen,” zegt accomodatiemanager Nicole Valk. Het moet wel nog voller, vindt Broeken. ,,,We willen graag het bruisend hart van Made zijn. Maar het begint gelukkig al steeds meer te borrelen."

Een bezoekersrecord in 2024, met 252.000 kaarten. Een positief saldo onder de jaarrekening. Het gaat top met Orpheus, dat zestig jaar bestaat. Maar het draait niet alleen om die cijfers. Eén van de grootste theaters van Nederland mikt ook op het lokale en het kleine.

Drie zalen, waarvan de ruimste zo’n 1300 stoelen heeft, en een van de riantste podia van Nederland. Hier strijken producties neer die maar op een paar plekken uit de voeten kunnen. De schouwburg koestert die positie. Tegelijk is er de afgelopen jaren een duidelijk spoor naast gebouwd. Het theater wil een belangrijke rol in de Apeldoornse samenleving spelen. Op cultureel én sociaal vlak.

De orchideekassen en de pottenbakkerij van de Sint-Paulusabdij en de wijngaard en processiegang van Sint-Catharinadal zijn dit jaar voor het eerst onderdeel van de h3h Biënnale in Oosterhout. De kunstmanifestatie vindt van 21 juni tot en met 3 augustus 2025 plaats in de Heilige Driehoek. Het is de vierde keer dat de h3h Biënnale neerstrijkt in Oosterhout. Twee jaar geleden trok de manifestatie 20.500 bezoekers. ,,We hopen dit jaar op hetzelfde aantal mensen, maar liever ontvangen we nog meer geïnteresseerden”, zegt woordvoerster Lalita van Lamsweerde-de Goederen.

Gedurende zes weken exposeren twintig kunstenaars uit onder andere Frankrijk, Nieuw-Caledonië, Venezuela, Turkije, Ethiopië en Nederland. Dat gebeurt in de gebouwen, monumentale schuren, dreven, tuinen, landerijen en wijngaard van de Onze Lieve Vrouwe-abdij, Sint Catharinadal en Sint Paulusabdij. Uit onderzoek tijdens de h3h Biënnale in 2023 bleek dat 59 procent van de bezoekers uit Brabant kwam, 31 procent uit de Randstad en de rest daarbuiten. Daarmee trekt de Biënnale een bovenregionaal publiek.

Het Lex en Edo Hornemannplantsoen in Eindhoven heeft zijn Spirello terug. In het plantsoen aan de Edenstraat is het vorig jaar gestolen bronzen kunstwerk van Jos Blersch onlangs teruggeplaatst. Het bronzen kunstwerk verdween vorig jaar juli. De sokkel werd vernield. Aan het eind van die maand dook Spirello plotseling weer op, meldt de woordvoerder: iemand had het werk teruggebracht. De gemeente heeft daarop het kunstwerk ‘direct opgehaald en opgeslagen’. 

Hoewel het de laatste jaren in Eindhoven wat rustiger is met kunstdiefstallen, is het bepaald niet de eerste keer dat een bronzen werk wordt gestolen of vernield. Zo kreeg Spirello in 2012 een plekje in het plantsoen, juist ter vervanging van de in 2009 verdwenen beeldengroep Kosmologie, eveneens een creatie van Blersch. Vooral in 2010 sloegen dieven vaak toe in Eindhoven: in dat jaar werden twaalf werken gestolen. Daarna werd het rustiger, totdat onlangs een aantal koperen platen van het Radiomonument in het Stadswandelpark werden gestolen.

Kunstliefhebbers en toeristen zijn zondag massaal naar het Centre Pompidou in Parijs gegaan om nog één keer het beroemde museum te bezoeken. De trekpleister sluit na het weekend vijf jaar lang de deuren voor een grondige verbouwing. Tickets voor het museum voor moderne kunst waren dit laatste weekend gratis. Dj's traden op in de galerijen en bezoekers konden meedoen aan workshops.

De gemeente Leiden heeft samen met de grotere gesubsidieerde culturele instellingen de ‘Uitvoeringsagenda Cultuur‘ voor de jaren 2025 en 2026 opgesteld. Daarin staat onder andere hoe de gemeente en het culturele veld tot eind volgend jaar uitvoering gaan geven aan de Cultuurvisie van de gemeente.

Daarbij wordt speciaal gelet op een aantal punten die de gemeente belangrijk vindt. Publieksbereik bijvoorbeeld, maar ook diversiteit en inclusie, laagdrempelige cultuureducatie en -participatie. Ook is er aandacht voor de makers en betaalbare accommodaties.

Toen eigenaar Robert de Kok van muziekschool De Heraut in augustus vorig jaar overleed, leek dat einde verhaal voor het muzikale hart van Kaatsheuvel en omstreken. Maar Fleur Janssens en enkele anderen startten een missie om de muziekschool overeind te houden. En daar zit muziek in. 

Na een heel kort ziekbed overleed oud-Tilburger De Kok op 19 augustus. Zijn levenswerk kwam daardoor direct in zwaar weer. Inmiddels is Stichting Muziekschool De Heraut opgericht, die het erfgoed van Robert en Willy voortzet. Het startkapitaal van 5200 euro daarvoor verzamelden Janssens, Dekkers en Van Doleweerd tijdens een drukbezocht benefietconcert in Bosvreugd in Tilburg, de geboorteplaats van Robert de Kok. Maar op meer plaatsen werd meegedacht. ,,We hebben een heel mooie cheque van 7500 euro van de Rabobank Langstraat mogen ontvangen. De Heraut is heel belangrijk voor Kaatsheuvel, dat zagen zij ook in." Verder moet de muziekschool kunnen draaien op het geld dat binnenkomt via de leerlingen die er les hebben. 
 

NRC en De Standaard vroegen aan 81 professionele critici, academische Neerlandici, deskundigen op het gebied van non-fictie en geschiedenis, publieke figuren en redacteuren van onze eigen kranten uit Nederland en Vlaanderen wat volgens hen de 50 beste Nederlandstalige boeken van de 21ste eeuw zijn. Op nummer 1 staat Het lied van ooievaar en dromedaris van Anjet Daanje. 

De Jeugd van Tegenwoordig heeft de Edison Pop Oeuvreprijs 2025 donderdag in ontvangst genomen tijdens een uitzending van de talkshow BEAU op RTL4. Juryvoorzitter Daniël Dekker noemt de impact van de rapformatie op de Nederlandse muziek „onverminderd groot”. „Al generaties weten ze met wervelend en ontwrichtend taalgebruik nog steeds een stempel te drukken en dat doen ze nog steeds. De keuze was unaniem en snel gemaakt.”

De jury schrijft verder dat De Jeugd van Tegenwoordig in de twintig jaar dat de groep bestaat „de Nederlandse taal volledig vernieuwd” heeft. „Ze zijn misschien in hun menselijke vorm momenteel meer de vaders van Tegenwoordig, maar muzikaal zal hun immense bijdrage aan de Nederlandse muziek – innovatief, humoristisch en vol met tijdloze creativiteit – altijd het jeugdige karakter hebben waarmee ze zijn doorgebroken.” Hun oeuvre zal de basis vormen voor „veel muziek die nog gaat komen in de toekomst”.

De positie van vrouwelijke muziekmakers is nog steeds significant minder goed dan die van hun mannelijke collega's, al was er sprake van lichte verbetering in de afgelopen acht jaar.

Dat blijkt uit nieuw onderzoek van BumaStemra. Een belangrijke reden voor die trend is het toenemende aantal vrouwelijke rolmodellen in de muziekwereld. Vrouwen ervaren nog steeds ongelijkheid in de muziekindustrie, al groeit hun inkomen momenteel sneller dan dat van mannen. De resultaten van het onderzoek zijn onderdeel van de campagne Rise Up, die in 2022 werd gelanceerd om de positie van vrouwen in de Nederlandse muziekindustrie te verbeteren. Met het onderzoek wilde BumaStemra, dat schrijvers, componisten en uitgevers vertegenwoordigt, peilen in hoeverre er vooruitgang is geboekt ten opzichte van 2016.

Zelfstandige ondernemers (zzp’ers) vragen begin 2025 een gemiddeld uurtarief van 81 euro exclusief btw. Dat is 5 procent hoger dan begin 2024. Dat komt naar voren uit onderzoek van onlinebank Knab onder 20.000 zelfstandig ondernemers. Ruim zes op de tien zzp’ers verhoogden vorig jaar hun tarieven, voornamelijk vanwege stijgende kosten, meer ervaring en toegenomen vraag naar hun diensten.

Juristen vragen met 133 euro gemiddeld het hoogste uurtarief en 73% is tevreden met dit tarief. Koks, beveiligers en schoonmakers hanteren gemiddeld het laagste tarief, tussen de 32 en 36 euro per uur. In de sector Kunst & Cultuur is gemiddelde uurtarief €60,- excl. btw en ligt het gemiddelde declarabele uren per week op 23. 47% is tevreden met dit tarief. 

De Chinese architect Liu Jiakun heeft de Pritzker Prize gewonnen, die geldt als de Nobelprijs voor architecten. Hij heeft de prijs gewonnen met architectuur die ‘het alledaagse leven van mensen viert.’ De prijs ging jarenlang naar sterarchitecten die iconische gebouwen realiseren. Tien jaar geleden werd de focus verlegd naar ontwerpers met een sociaal-maatschappelijke agenda.

Liu werkt niet vanuit een bepaalde stijl, maar ontwikkelde een ‘open’ strategie, waarbij hij per project onderzoek doet naar de specifieke karakteristieken en vereisten. Hij haalt inspiratie uit traditionele Chinese architectuur, die hij op een moderne manier herinterpreteert.