Je hoeft geen professionele organisatie te zijn om internationale projecten op te zetten. Ook amateurkunstclubs gaan geregeld de grens over. Zo reisde het Brabants Kamerkoor uit Den Bosch af naar Brazilië en kwam Stichting Project Orkest Nederland onlangs terug uit Noord-Engeland. Hoe komen ze op deze plekken terecht, welke subsidiemogelijkheden zijn er en wat kunnen we hiervan leren? Mestmag.nl duikt erin.
- Geschreven door Tess Steijvers
Wat brengt het Brabants Kamerkoor helemaal naar Brazilië?
“Onze toenmalige dirigent Fokko Oldenhuis kwam met het idee ter gelegenheid van ons 75-jarige jubileum,” vertelt Laura van der Westerlaken, voorzitter van het Brabants Kamerkoor. “Hij is opgegroeid in Brazilië, kwam er nog vaak en had er goede contacten. In oktober 2015 deden we mee met een korenfestival in Londrina. Als enige koor van buiten Zuid-Amerika, en dan ook nog eens helemaal uit Europa, waren we daar een echte bezienswaardigheid. Daardoor deden we ook meerdere onverwachte sponsoroptredens voor onder andere televisie, radio, een winkelcentrum en een basisschool. Het jaar erna kwam het Braziliaanse koor waar we op bezoek waren naar Nederland.”
Wat kwam er allemaal kijken bij de organisatie?
“We hadden een speciale projectgroep die alles regelde. De reis zelf ging via een reisbureau en de contacten liepen via de dirigent. We waren tien dagen weg en dat kost nogal wat geld en vakantiedagen, waardoor sommige koorleden ervoor kozen thuis te blijven. De reis betaalden we zelf. Het verblijf, inclusief eten en drinken, werd door het koor in Brazilië verzorgd.”
Brabants Kamerkoor zong in Brazilië op een basisschool.
Hebben jullie gebruik gemaakt van subsidies?
“Voor het hele jubileumjaar hadden we €14.500,- vanuit diverse fondsen ter beschikking en dat hebben we over het jaar verdeeld. Dit kwam onder meer van de Gemeente Den Bosch en het Prins Bernhard Cultuurfonds. Toen het Braziliaanse koor naar Nederland kwam heb ik crowdfunding gedaan via voordekunst.”
Heb je tips voor andere organisaties die naar het buitenland willen?
“Houd er rekening mee dat het organiseren van zo’n reis veel tijd kost. Door de contacten van onze dirigent zijn we daar heel goed ontvangen. Alles werd verzorgd: we sliepen in een klooster en aten ook samen. Toen het Braziliaanse koor naar Nederland kwam was het veel intensiever, omdat ze toen bij ons in huis kwamen.”
Waar kwam bij SPON het idee vandaan om over de grens te gaan met projectorkesten?
“SPON is ontstaan nadat een mogelijk uitwisselingsprogramma tussen een Oostenrijks orkest en Nederlands orkesten mislukte.” Aldus Gerard Haneveer, Voorzitter van Stichting Project Orkest Nederland (SPON). “Er bleek te weinig durf bij de verenigingen terwijl er onder de muzikanten juist liefhebbers zijn die een buitenlandse concertreis aantrekkelijk vinden. Daarom reizen we nu elk jaar naar een andere locatie met een andere dirigent en repertoire. Wij zijn inmiddels in Innsbruck, Zweden, Berlijn, Oxford, Italië, Praag, Rijn en Moezelstreek, Polen en Hull/York geweest.”
Dat klinkt alsof het toeren goed bevalt?
“Ja, de muzikanten beleven plezier aan het musiceren tijdens de voorafgaande tien repetities en de concertreis zelf. Diversiteit aan concertlocaties maar vooral het samen musiceren doet de mensen goed.”
Randvoorwaarden voor een internationale uitwisseling
volgens Gerard Haneveer:
- Leuk reisdoel
- Draaiboek
- Goede busonderneming met een fijne chauffeur
- Vervoer voor ander materiaal zoals instrumenten
- Personenwagen voor kleine to-do dingen en calamiteiten
- Medische gegevens van deelnemers
- Iemand die bij eventuele calamiteiten kan handelen
Kan je vertellen hoe jullie de reizen organiseren?
“In mei beginnen we op onze website en via sociale media met het publiceren van informatie over het reisdoel en de repetitiedagen, het repertoire en de dirigent(e). In juni starten we met het openstellen van inschrijven voor de geïnteresseerden. Aan de hand van de cv's bekijken we samen met de dirigent of de kandidaat plaatsbaar is. Als er instrumenten ontbreken gaan we via social media en eigen netwerken zoeken. Voor de concertreis kijken we eerst via internet welke locatie mogelijk geschikt is en vervolgens zoeken we hotels en concertlocaties op. Ons productieteam bezoekt de locatie in het najaar en kijkt ter plekke wat de mogelijkheden, eisen en wensen zijn.”
Komen jullie wel eens voor verrassingen te staan?
“Er is wel eens iets dat je anders inschat en er zijn zaken die gebeuren met de deelnemers die opgelost moeten worden, maar dit blijkt altijd wel oplosbaar. Je moet er wel op voorbereid zijn. Ook kom je dingen tegen op concertlocaties die niet volgens afspraak zijn. Dan moet je improviseren. Maar dat maakt het vaak juist ook wel leuk. Een enthousiast team om je heen hebben die dit aankan en wil is daarom belangrijk. Dienstverlenend zijn naar je muzikanten zonder te overdrijven. Dat is denk ik de kunst.”
Maken jullie gebruik van subsidies?
“SPON is een vrijwilligersorganisatie en niemand van SPON wordt betaald. De deelnemers betalen de kosten zelf en de bijdrage blijft onder de €500,-.”
Tips voor amateurclubs om over de grens te gaan
- Een buitenlandse reis is iets speciaals. Zet crowdfunding in om dit speciale doel financieel rond te krijgen. Lees hier meer over crowdfunding
- Neem contact op met fondsen als je subsidie wil aanvragen. Er is geen fonds dat specifiek buitenlandse reizen subsidieert. Vraag goed na of je project kans maakt. Hier zie je de regelingen en fondsen
- Soms is het zo dat disciplines of bepaalde vormen van amateurkunst hier in overvloed aanwezig zijn terwijl dit in het buitenland niet het geval is. Soms kun je op die manier met een optreden in het buitenland de clubkas spekken.
- Werk samen met de buitenlandse stad om lokaal kortingen te bedingen op bijvoorbeeld accommodatie
- Zet ook in op de verbroedering, het gaat niet alleen om de artistieke prestatie
- Sluit aan bij bestaande netwerken. Zoals stedenbanden, netwerken van steden binnen Europese subsidiestromen of historische connecties tussen steden. Zo heeft Breda bijvoorbeeld als Nassaustad een samenwerking met andere Nassausteden zoals Diest en Orange. De kans is groter dat je een keer in de andere stad van de stedenband kunt spelen wanneer de voorstelling een thema heeft dat aansluit bij de gezamenlijke historie van de steden
Bovenstaande tips zijn gedeeld door de Adviseurs Kunstbeoefening van Kunstloc Brabant. Ben jij op zoek naar ondersteuning van jouw amateurkunstclub? Kijk eens of Kunstloc Brabant je kan helpen.
Tess Steijvers
Masterstudent art, media & society
